Læknablaðið - mai 2019, Síða 28

232 LÆKNAblaðið 2019/105
Konan var með nýrnablöðrusjúkdóm (polycystic kidney disease) og
í yfirvigt en var að öðru leyti hraust. Í segulómskoðun sást væg
hryggþröng (spinal stenosis) og á röntgenmynd sást hryggskekkja.
Göngugeta og verkir höfðu versnað mikið og gat hún einungis
gengið á milli herbergja á heimili sínu og notaðist þá við hækju­
stafi eða göngugrind. Hún gat ekki lengur staðið við störf sín og
við gang fékk hún mikla verki í bakið og slagsíðu til hægri og þá
gat hún ekki rétt úr sér. Á tölvusneiðmynd af kvið árið 2012 sást
ekki nein hryggskekkja en röntgenmyndir frá árinu 2014 sýndu
byrjandi skekkju á L4­L5 liðbili. Á stuttum tíma sagðist konan
hafa orðið skökk eins og turninn í Pisa. Hryggskekkjan var skörp
á liðbili L4­L5 en vegna viðleitni sinnar til að halda höfðinu yfir
miðjum líkamanum var konan með aðra minni skekkju ofan við
þá neðri (mynd 1b). Segulómskoðun skömmu fyrir mat hjá bækl­
unarlækni sýndi taugarótarþrengsli á L4­rót hægra megin og
væga hryggþröng á liðbili L4­L5 og L3­L4, einkum vegna fitu
(epidural lipomatosis). Standandi röntgenmynd af öllum hryggnum
sýndi áðurnefndar hryggskekkjur og á hliðarmynd var hægt að sjá
þykktarstöðuójafnvægi (sagittal imbalance) (mynd 1c). Sjúklingur­
inn uppfyllti greiningarskilyrði Pisa­heilkennis.1 Meðferðar­
möguleikar voru til að byrja með sjúkraþjálfun, endurhæfing og
verkjalyfjameðferð en ef árangur yrði takmarkaður kæmi skurðað­
gerð til greina. Ljóst var að skurðaðgerð yrði umfangsmikil, með
óljósum horfum og hættu á fylgikvillum. Beinþéttnimæling var
einnig gerð og var beinþéttni innan eðlilegra marka en beinþynn­
ing er frábending fyrir aðgerð. Nýtt mat var gert hálfu ári síðar hjá
hryggjarskurðlækni. Konunni leið illa, fóru bak­ og leiðniverkir
versnandi og þurfti hún þá að nota hjólastól og taka sterk verkja­
lyf. Ákveðið var að framkvæma skurðaðgerð á hrygg.
Aðgerð
Aðgerðin fór fram í apríl 2016 á Sjúkrahúsinu á Akureyri. Fyrir
aðgerð var gert ýtarlegt heilsumat. Markmiðið með aðgerðinni
var að rétta hryggskekkjuna og létta fargi (decompression) af fjórðu
lendhryggjartaug í hægri rótargöngum sem og rótarknippinu á
lendhryggjarliðbilum L4­L5 og L3­L4. Til að rétta skörpu skekkj­
una á lendhryggjarliðbili (L4­L5) þurfti að fjarlægja liðþófann og
setja í hans stað beinfyllt búr (mynd 2). Nauðsynlegt var að ná
góðri festu ofan og neðan við skekkjuna. Fjórar skrúfur voru settar
í spjaldbein og tvær í fimmta lendhryggjarbol til að fá nægjan­
lega góða festu handan við skekkjuna (caudalt). Ofar í hryggnum
(cephalad) voru skrúfur settar frá fjórða lendhryggjarbol til og með
tíunda brjósthryggjarbols. Liðtindaliðir (facetuliðir) voru fjarlægð­
ir á L4­L5 og L3­L4­bili og á þann hátt var hægt að skapa sveigju
(lordosis) í lendhryggnum. Tveir sverir kóboltkróm­teinar voru svo
beygðir í rétta sveigju og skrúfaðir fastir í hrygginn og þannig var
skekkjan að mestu rétt af. Bein sem fékkst við fargléttinguna var
S J Ú K R A T I L F E L L I
Mynd 1b og 1c. Standandi röntgenmyndir sýna vel umfang hryggskekkjunnar í kórónu og þykktarplani.Mynd 1a. Ljósmynd af konunni fyrir aðgerð sýnir hryggskekkjuna
greinilega.