Læknablaðið - May 2019, Page 36

240 LÆKNAblaðið 2019/105
hann sé mátulega fullur. Enginn hugsar
út í að peningurinn kemur í raun úr sama
vasanum.“
Samningsleysið áfall
En hvernig var fyrir Önnu að koma heim,
komast ekki á rammasamning og hefja
baráttuna? „Ég get ekki sagt annað en
að það hafi verið mikið áfall,“ segir hún.
„Það er erfitt að lenda í svona mótlæti
þegar maður kemur heim með þekkingu
sem maður hefur lagt mikið á sig til að
afla og veit að þörfin fyrir hana er mikil.
Ég hugsaði aftur og aftur: Af hverju er ég
að standa í þessu? Ég held að svarið sé að
okkur líður vel á Íslandi, en ekki síður er
mikilvægt að þjónustan sé til staðar fyrir
sjúklingana. Þeir eru gríðarlega þakklátir
og ánægðir. Þeir eru ánægðir að þetta hafi
gengið í gegn á endanum. En ég get ekki
sagt annað en að þetta var ekki umhverfið
sem ég bjóst við að koma í.“
Anna hóf störf í september í Lækna­
setrinu og 6 vikum síðar var hún komin á
samning við Sjúkratryggingar. Nú starfar
hún eftir endurgreiðslureglugerðinni eins
og aðrir. „Þetta hefði aldrei átt að verða að
vandamáli, en það gekk á endanum sem er
það sem skiptir máli.“
Finnst þeim hjónum íslenska heilbrigð­
iskerfið gott, með einkastofum og einu
sjúkrahúsi á höfuðborgarsvæðinu? Martin
segir mikilvægt að læknar hafi möguleika
á að vinna á fleirum en einum vinnustað.
„Mörgum bandarískum læknum finnst
sérstakt að ég hafi sérhæft mig í svæfing­
um við hjartaaðgerðir og komið svo heim
þar sem eini möguleikinn sé að sinna
þeirri undirsérgrein á Landspítala og það
allt til 2052 þegar ég verð sjötugur.“ Það sé
stór ákvörðun að ætla að koma heim vit­
andi að aðeins einn vinnustaður er í boði.
„Nú þegar ég hef meiri innsýn í rekstur
fyrirtækis Önnu sé ég að þetta rekstrar­
form er hagkvæmara fyrir ríkið en fólk
áttar sig á. Það er líka mikilvægt til að
létta álaginu af sjúkrahúsinu.“ Mikilvægt
sé jafnframt að henda ekki út hlutum sem
hafi virkað vel. Hugsa verði um heilbrigð­
isþjónustuna sem fjárfestingu, hvort sem
horft sé til heilsu fólks eða til þess að forða
ríkinu frá frekari útgjöldum.
Alþjóðleg samvinna
Martin Ingi hefur stundað rannsóknir
af kappi og stefnir á að halda því áfram
í nýju starfi. „Ég vil nota það besta frá
hverjum stað og halda í það sem vel er
gert,“ segir Martin hæverskur en hann
dregur rannsóknarsamstarf bæði við
Harvard og Duke að borðinu fyrir Háskóla
Íslands og hefur komið á skiptiprógrammi
sérfræðilækna milli Landspítala og
Harvard.
„Það er styrkur íslensks heilbrigðis­
kerfis hvað læknar hafa sótt framhalds­
menntun víða. Þá hefur maður tengsl
þegar leita þarf ráða við erfiðar aðstæður
hér á Íslandi. Það höfum við bæði gert
þennan tíma sem við höfum verið hérna,“
segir hann og nefnir einnig kosti rann­
sóknarsamstarfs við erlenda sérfræðinga.
„Það er ýmislegt sem hægt er að gera á
Íslandi sem er erfiðara í öðrum löndum,“
segir hann. „Á Íslandi eru menn góðir í
jarðfræði. Jarðvísindamenn okkar birta
greinar í blöðum á borð við Science á
hverju ári,“ segir hann.
„Við erum líka mjög góð í erfðafræði.
Við búum að fyrirtækjum eins og deCODE
og Hjartavernd sem hafa um áratuga
skeið safnað upplýsingum um arfgerð og
svipgerð þjóðarinnar á heimsmælikvarða.
Svo höfum við kennitöluna sem nýtist
til að tengja saman erfðaupplýsingar og
sjúkragögn og jafnframt til að fylgja eftir
þróun sjúkdóma. Við getum haldið utan
um sjúkdómsgang allra með kennitölu
og eigum að nýta okkur það. Svo eru hér
margir miðlægir heilbrigðisgagnagrunnar,
sem er einstakt miðað við Bandaríkin,“
segir Martin. Þá sé mikill kostur að sjúk­
lingar séu meðhöndlaðir svipað og gerist á
Vesturlöndum.
„Þá er Ísland nógu stórt til að áhrif
sjaldgæfra sjúkdóma skekki ekki niður­
stöðurnar. Samsetning sjúkdóma og erfða­
þættir sem tengjast þeim eru sambærilegir
því sem gerist annars staðar. Lykillinn að
því að ná árangri er að átta okkur á því í
hverju við erum góð.“
Halda læknaleyfinu við
Þið stefnið ekki aftur út? „Við vorum með
6 mánaða uppgjör um daginn og gáfum
lífinu á Íslandi 8 af 10 í einkunn,“ segir
Martin. „Daginn sem ég fékk prófessors­
stöðuna endurnýjaði ég reyndar lækna­
leyfi mitt í Norður­Karólínu.“ Anna segir
þau halda möguleikunum opnum. „Við
endurnýjum læknaleyfi okkar og viðhöld­
um prófunum okkar að minnsta kosti um
sinn til að eiga möguleika á að fara aftur
út ef okkur hugnast.“ Þau ætli þó að sitja
Trump af sér.
„Ég held að það sé ágætisplan að halda
út til ársins 2020 og taka stöðuna þá,“
segja þau Anna og Martin.