Feykir - 22.11.2017, Blaðsíða 6

Fyrstu samgöngur frá Norðfirði
með bifreiðum hófust um
1940, siglt var fyrst með bátum
til Viðfjarðar, þaðan með
rútu til suðurs yfir Dys og
Víkurheiði til Reyðarfjarðar
og áfram til Akureyrar um
Öræfin. Ferðalagið tók 16
klukkustundir. Það voru engar
leiðir sunnan jökla á þessum
árum fyrr en 1974. Það var svo
árið 1949 sem akfært varð um
Oddskarð í um 705 metra hæð
yfir sjó um sumarmánuðina.
Oddskarðsgöng voru tekin
formlega í notkun 7. maí
1978 og lækkuðu veginn í
610 m y.s. og breyttu miklu í
samgöngunum.
Saga úr Fannardal
Þegar komið er út úr nýju
jarðgöngunum í Hólafjalli blasa
við á vinstri hönd eyðibýlin
Tandrastaðir og Fannardalur.
Fyrir rösklega hálfri öld sendi
Jónas Árnason, rithöfundur
og alþingismaður, bróðir Jóns
Múla, frá sér bókina „Undir
fönn“, viðtöl og sagnir um
heiðurskonuna Ragnhildi
FRÁSÖGN
Hörður Ingimarsson
Margreynt fólk
Leiðir þessa sambýlisfólks liggja
fyrst saman að Felli í Vopnafirði
1902 og er þá Ragnhildur 17
ára að aldri en Jósep fertugur.
Ragnhildur er í Reykjavík 1916
til 1920, en eftir það býr hún
með Jósep frá 1920 í Fannardal
til 1946 er Jósep andast.
Ragnhildur bjó áfram til 1955
og síðustu árin í Neskaupstað.
Jósep var annálaður ferðagarp-
ur, fór ríðandi um fjöll og
firnindi, meðal annars dvaldi
hann í sex ár í Ameríku. Góð
mynd er til af Jósep á útihátíð
á Kirkjubólsteigi 1940, þar er
hann fremstur, 78 ára gamall,
með m.a. Gunnari Gunnarssyni,
skáldi á Skriðuklaustri. Þetta
má sjá í bók Ferðafélags
Íslands, árið 2005 bls. 112, eftir
Hjörleif Guttormsson, aust-
firska sagnamanninn mikla.
Aðdragandi að andláti Jóseps
haustið 1946 er sá að hann fer
16. október að bænum Hólum
að sækja sína símastaura sem
hann átti loforð fyrir en þegar
til Hóla kom var ljóst að engir
staurar voru til staðar, þó
sendingin hafi verið stór. Þetta
reið Jósep að fullu, hann hafði
verið lasinn dagana á undan,
örfáum dögum síðar var hann
allur.
Enginn sími
ekkert útvarp
Það var sem sagt ekki kominn
sími í Fannardal 1946, útvarp
var ekki heldur á bænum. Jósep
lagði áherslu á lestur góðra bóka
þegar stundir gáfust, hafði meiri
trú á bókum en útvarpinu. Þegar
Ragnhildur var orðin ein tóku
sveitungar hennar sig til og gáfu
henni viðtæki á jólunum 1946 til
að stytta henni stundirnar sem
varð fram á árið 1955. Ragnhildi
var erfitt að skilja við dalinn
sinn sjötug að aldri og flytja í
Neskaupstað. Í Fannardal hafði
verið búið allt frá landnámstíð
er jörðin fór í eyði 1955.
Lýsingar í bókinni „Undir fönn“
Ragnhildur og Jónas Árnason, rithöfundur, kampakát.
MYND: HÉRAÐSSKJALASAFNIÐ Í NESKAUPSTAÐ
Allt hefur sitt upphaf. Fyrsta sprenging var framkvæmd 12. október og
heiðurssprenging 14. nóvember 2013, svo tóku við mánuðir og ár. Göngin
urðu 7.566 metrar í bergi en með vegskálum 7.908 metrar. Mikil vígsluhátíð
fór fram 11. nóvember sl. í hægu vetrarveðri að viðstöddu miklu fjölmenni
eins og við var að búast.
Frá opnun Norðfjarðarganga Stefán Þorleifsson, Jón Gunnarsson, Hreinn Haraldsson og Steingrímur J. Sigfússon.
MYND: G. PÉTUR MATTHÍASSON
Jónasdóttur sem bjó um 35 ára
skeið í Fannardal, lengst af með
Jósep, sambýlismanni sínum.
Saga þeirra er mögnuð lýsing á
lífsferli fyrri tíma sem er þó ekki
lengri en svo að afar okkar og
ömmur, voru um margt í sömu
sporum. Þörf lesning nýjum
kynslóðum.
Ragnhildur var fædd 1885 á
Leifsstöðum í Vopnafirði, dáin
1968. Jósep Jósepsson, fæddur
1862 á Leifsstöðum í Axarfirði,
dó haustið 1946.
Stef um jarðgöng og mannlíf
Norðfjarðargöng
bylting í samgöngum
Jósep um aldamótin 1900.
MYND: HÉRAÐSSKJALAS. Í NESKAUPSTAÐ
Jósep Jósepsson á gæðingi sínum.
MYND: H. EINARSSON
6 44/2017