Bændablaðið - 17.01.2019, Qupperneq 29

Bændablaðið | Fimmtudagur 17. janúar 2019 29
Sælureitur Náttstaður
Bjóðum vönduð heilsárshús, hönnuð og framleidd fyrir íslenskar
aðstæður sem henta jafnt sem lítil íbúðarhús, sumarhús og til útleigu.
Vönduð viðarklæðning á veggjum í lit að eigin vali.
150mm einangrun í gólfi og veggjum.
225mm einangrun í lofti.
Vandað vinilparket á gólfum.
18m2 viðarpallur fylgir með.
Þetta hús er einnig fáanlegt 35 og 40m2.
Vönduð viðarklæðning á veggjum í lit að eigin vali.
150mm einangrun í gólfi og veggjum.
225mm einangrun í lofti..
Vandað vinilparket á gólfum.
Góð hljóðeinangrun á milli herbergja.
22m2 viðarpallur fylgir með.
Bjóðum fullbúið 40m2 heilsárshús með 2 íbúðum sem
hentar mjög vel til útleigu eða sem aðstaða fyrir starfsmenn.
Öll húsin eru íslensk hönnun og byggðar í samræmi
við íslenskar byggingareglugerðir. *Ö
ll v
erð
m
iða
st
við
ge
ng
i E
UR
13
3.Fullbúið hús með gólfefnum, húsgögnum og palli.Fullbúið 31m2 hús með gólfefnum, húsgögnum og palli.
Öll húsin eru íslensk hönnun og byggðar í samræmi
við íslenskar byggingareglugerðir.
Austur vegur 69 - 800 Selfoss // Sími 480 0480 // byggingar@jotunn.is // www.jotunn.is
Verð aðeins
kr. 6.990.000
án vsk (8.667.600 m. vsk)*
Tilboðsverð
kr. 7.980.000
án vsk (9.895.200 m. vsk)*
Lítið hús 31 - 40m2 2 fullbúin herbergi - 40m2
gerðar á búvörulögunum frá því að
þau voru sett árið 1985.
Árið 1993 voru allar breytingar,
ásamt þeim breytingum sem voru
gerðar vegna mjólkursamningsins
árið 1992, sameinuð í ein lög, lög
um framleiðslu, verðlagningu og
sölu á búvörum nr. 99/1993 og eru
þau í gildi í dag.
Fimmti mjólkursamningurinn
1998
Fimmti mjólkursamningurinn var
gerður árið 1998 og var hann í
gildi til ársins 2005. Beingreiðslur
frá ríkinu voru teknar upp, þar sem
tæpur helmingur greiðslna var háður
framleiðslu. Rúmur helmingur þeirra
var greiddur, óháð framleiðslu, svo
lengi sem framleiðsla lögbýlis
væri að minnsta kosti 85%
greiðslumarks á tímabilinu. Einnig
voru gerðar miklar breytingar á
verðlagningu mjólkur og greiðslu
til framleiðenda. Lágmarksverðið
miðaðist við fyrsta flokks mjólk með
skilgreindu efnainnihaldi og eftir
því sem efnainnihaldið varð betra
þá hækkaði verðið til framleiðenda.
Sjötti mjólkursamningurinn 2005
með framlengingum
Sjötti mjólkursamningurinn var
gerður árið 2005 og var hann í
gildi til ársins 2012. Beingreiðslur
ríkisins voru ekki lengur ákveðið
hlutfall af verði mjólkur heldur fastar
verðtryggðar heildarfjárhæðir. Árið
2012 var samningurinn framlengdur
í áföngum til ársloka 2016.
Reglugerð um
markaðsfyrirkomulag sett 2010
Árið 2010 var sett reglugerð
um markaðsfyrirkomulag við
aðilaskipti að greiðslumarki mjólkur
á lögbýlum. Reglugerðin tók gildi
árið 2011 en með henni var komið
á sérstökum kvótamarkaði sem
Matvælastofnun átti að annast.
Tilboðsmarkaðir fyrir greiðslumark
áttu að fara fram tvisvar á ári
og tilfærsla, gjafir eða sala
greiðslumarks milli lögbýla, utan
tilboðsmarkaðar var óheimil.
Nýr búvörusamningur 2017 og
greiðslumarkið fjari út
Í gildandi búvörusamningi, frá
1. janúar 2017, kemur fram
stefnumörkun um breytingar á
því kerfi sem hefur verið við lýði
síðastliðinn aldarfjórðung. Í honum
segir:
„Stefnt er að því að greiðslumarkið
fjari út á samningstímanum, bæði
sem viðmiðun fyrir beingreiðslur
og kvóti sem tryggir forgang að
innanlandsmarkaði. Ákvörðun um
afnám kvóta árið 2021 verður þó
ekki tekin fyrr en á árinu 2019.
Stuðningsformi ríkisins er breytt og
byggist á fleiri viðmiðum en áður.
Samið er um breytt fyrirkomulag
við verðlagningu mjólkur.“
Ný reglugerð 2018
Þann 15. júní 2018 tók í gildi
reglugerð, þar sem tekið er fyrir
tilfærslu greiðslumarks mjólkur
milli lögbýla í eigu sama aðila
nema ef jarðirnar eru samliggjandi.
Í henni segir:
„Tilfærsla greiðslumarks er
þó aðeins heimil ef handhafi
getur sýnt fram á með þinglýstu
afsali að öll lögbýli sem tilfærsla
greiðslumarksins varðar hafi
verið skráð í hans eigu fyrir 15.
júní 2018“ (Reglugerð um (1.)
breytingu á reglugerð nr. 1181/2017
um stuðning í nautgriparækt, bls.
1). Þessi reglugerð þrengir enn að
viðskiptum með greiðslumark.
Í hnotskurn hefur því þróun
greiðslumarks frá árinu 1992 skipst
upp í þrjú tímabil.
Frjálst framsal
Viðskipti með greiðslumark voru
gefin frjáls frá og með árinu
1993. Bændur gátu verslað með
greiðslumark að vild. Gallinn við
þetta kerfi var hversu dýrt það var
fyrir bændur.
Kvótamarkaður með frjálsri
verðlagningu
Kvótamarkaði, með frjálsri
verðlagningu, var komið á fót í
desember 2010. Ekki var lengur
hægt að versla með kvóta bænda
á milli. Matvælastofnun var falið
að sjá um innlausn og sölu á
greiðslumarki.
Kvótamarkaður með föstu verði
Kvótamarkaður með föstu verði
er það kerfi sem er við lýði í
dag. Kerfið er það sama í stórum
dráttum og sett var á laggirnar
fyrir 8 árum, að því undanskildu
að verð á greiðslumarki ræðst ekki
af framboði og eftirspurn. Þak
er á því greiðslumarki sem hver
aðili getur keypt og er það 15%
af því heildargreiðslumarki sem
býðst hverju sinni. Við úthlutun
greiðslumarks hafa nýliðar forgang,
samkvæmt ákveðnum leikreglum.
Afurðastöðvunum er skylt að taka
við allri mjólk frá framleiðendum
en sú mjólk sem framleidd er
umfram greiðslumark fer á erlendan
markað, nema birgðastaða í landinu
gefi tilefni til annars. Öll mjólk sem
fer til afurðastöðvar reiknast inn í
uppgjör greiðslumarks viðkomandi
lögbýlis. Ef býlið framleiðir ekki
alla þá mjólk sem það hefur
greiðslumark fyrir er greiðslum
vegna framleiðslu umfram
greiðslumark skipt hlutfallslega á
milli annarra greiðslumarkshafa
eftir ákveðnum reglum. Árið
2016 var ákveðið að festa verðið
á greiðslumarki, óháð framboði og
eftirspurn. Verðið á greiðslumarki
verður lækkað handvirkt á hverju
ári þar til það verður verðlaust,
nema annað verði ákveðið við
endurskoðun búvörusamninga
2019 (Reglugerð um stuðning í
nautgriparækt nr. 1181/2017).
Sama þróun úti í heimi
Benda skýrsluhöfundar á
að sama þróun hafi orðið í
Evrópusambandslöndunum, Noregi
og Kanada hvað varðar fækkun og
stækkun býla. Þá hafi mjólkurkvóti
verið afnuminn í ESB löndunum
2015. Á móti hafi evrópskir
mjólkurbændur möguleika á að
sækja um mismunandi stuðning til
yfirvalda og ber þar helst að nefna
styrki til ræktunar og gripagreiðslur.
Þá geta bændur fengið stuðning frá
byggðaáætlun ESB, sem er ætlað að
bæta samkeppnisstöðu fyrirtækja
á landsbyggðunum og styðja við
bændur í dreifðum byggðum.
Þar sem Svíþjóð er eitt
aðildarlandanna er þeirra kerfi
svipað og í ESB. Svíar ganga þó
lengra þegar kemur að reglum, t.d.
um notkun sýklalyfja, erfðabreytt
matvæli, velferð dýra o.fl.
Kerfið í Noregi er að mörgu
leyti líkt íslenska kerfinu, þar er
mjólkurkvóti og beingreiðslur.
Norðmenn skipta landinu upp í
14 greiðslumarkssvæði. Verslun
með kvóta verður að eiga sér stað
innan hvers svæðis. Eign kvóta
fylgir jörðinni og þegar kvóti er
seldur skulu að lágmarki 20%
hans innleyst af ríkinu. Í Kanada
er mjólkurkvóti en þar hafa búin
ekki tæknivæðst að sama skapi
og hér og í löndunum í kringum
okkur. /HKr.