Fréttablaðið - 14.05.2020, Blaðsíða 10

Getur skilið á milli feigs og ófeigs
Áform stjórnvalda um opnun landamæra léttir á óvissu fyrir ferðaþjónustuna að mati aðalhagfræðinga Arion banka og Íslands-
banka. Ekki er hægt að afskrifa síðsumarið. Flugframboð til og frá landinu er sagt lykilatriði við endurreisn ferðaþjónustunnar.
Stór hluti háannar-
innar í ferðaþjón-
ustu er farinn forgörðum en
það er alls ekki hægt
að afskrifa seinni hluta
sumarsins og hvað þá
haustið og fyrri
hluta vetrarins.
Jón Bjarki
Bentsson,
aðalhagfræðingur
Íslandsbanka
Það sem skiptir
mestu máli er
meðal annars hvað önnur
ríki munu gera og jafnframt
hvert flugframboðið verður
til og frá Íslandi á næstu
mánuðum.
Erna Björg
Sverrisdóttir,
aðalhag-
fræðingur
Arion banka
Eimskip krafðist þess
meðal annars að fá aðgang
að öllum tölvupóstsam-
skiptum á milli Samkeppn-
iseftirlitsins og Aldísar.
Við gætum fyllsta
hreinlætis og fylgjum
ráðleggingum um sóttvarnir
í öllum okkar viðskiptum.
AUSTURSTRÆTI • SKÓLAVÖRÐUSTÍG
LAUGAVEGI • AKUREYR
VESTMANNAEYJUM
Að g e r ði r a n n a r r a ríkja og mögulegt f lugframboð til og frá Íslandi mun ráða miklu um hver áhrif opnunar landamæra
Íslands verða á ferðaþjónustuna, að
mati aðalhagfræðings Arion banka.
Aðalhagfræðingur Íslandsbanka
segir það geta skilið á milli feigs og
ófeigs fyrir mörg ferðaþjónustu­
fyrirtæki ef einhver hundruð þús­
und ferðamanna sæki landið heim
á seinni hluta ársins.
„Óvissan er vitaskuld enn þá mikil
og það í hvaða mæli erlendir ferða­
menn munu nýta sér þessa tilslökun
hangir á því hvaða reglur verða í
gildi í heimalöndum þeirra. Það er
enda ekki nema hálfur sigur unn­
inn þó ferðamenn komist tiltölulega
óhindrað inn í landið ef þeir þurfa
svo að fara í sóttkví eða sæta öðrum
kvöðum þegar heim er komið.
En með hliðsjón af því að f leiri
lönd eru byrjuð að skoða að slaka
á ferðatakmörkunum þá vita þessi
áform stjórnvalda á gott,“ segir Jón
Bjarki Bentsson, aðalhagfræðingur
Íslandsbanka.
Stjórnvöld stefna sem kunnugt er
að því að eigi síðar en 15. júní geti
þeir sem koma til lands ins farið
í skimun fyr ir kór óna veirunni á
Kefla vík ur f lug velli. Reyn ist sýna­
taka neikvæð þarf viðkom andi þá
ekki að fara í tveggja vikna sótt kví.
Þá er einnig gert ráð fyr ir að ný leg
vott orð um sýna töku er lend is verði
tek in til greina, meti sótt varna­
lækn ir þau áreiðan leg.
„Þróun ferðaþjónustunnar er
áfram háð mikilli óvissu. Flugfram­
boð er ein af forsendum viðspyrnu,
sem og almennur ferðavilji á okkar
helstu markaðssvæðum. En í dag
tókum við þýðingarmikil skref í
rétta átt,“ var haft eftir Þórdísi Kol­
brúnu Reykfjörð Gylfadóttur ferða­
málaráðherra þegar áformin voru
kynnt á þriðjudag.
Fjárfestar tóku vel í tíðindin en
til marks um það hækkuðu hluta­
bréf nær allra félaga í Kauphöllinni
í verði í gær og fór úrvalsvísitalan
upp um ríflega tvö prósent.
Léttir á óvissunni
„Þetta skref í opnun landamæra var
tekið fyrr en ég bjóst við og léttir
aðeins á óvissunni sem ferðaþjón­
ustan hefur búið við,“ segir Erna
Kristinn
Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
Frá og með 15. júní munu þeir sem koma til Íslands, bæði ferðamenn og Íslendingar, geta farið í skimun við
komuna til landsins í stað tveggja vikna sóttkvíar, nái áform ríkisstjórnarinnar fram að ganga. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Björg Sverrisdóttir, aðalhagfræð­
ingur Arion banka, en hún bendir
þó á að aðgerðir annarra ríkja og
f lugframboð til og frá landinu á
næstu mánuðum skipti miklu máli
um áhrif aðgerðanna.
„Flugframboðið er lykilatriði
við endurreisn ferðaþjónustunnar.
Spurningin er því sú hvaða f lug­
ferðir Icelandair og önnur flugfélög
munu bjóða upp á strax í sumar.
Við höfum séð á síðustu vikum og
mánuðum nokkur f lugfélög skera
niður áætlunarflug til landsins yfir
sumarmánuðina.
Flugframboðið mun eflaust bæði
ráðast af fjárhagsstöðu flugfélaga en
ekki síður eftirspurn eftir f lugferð­
um. Hvenær munu einstaklingar
treysta sér til þess að ferðast á nýjan
leik?“ segir Erna Björg.
Í nýlegri skýrslu stýrihóps um
afnám ferðatakmarkana er bent á
að sökum slæms rekstrarástands
margra flugfélaga megi telja líklegt
að endurkoma þeirra á íslenskan
markað geti verið hæg, enda séu
f lugferðir til Íslands frá bæði Evr­
ópu og Bandaríkjunum löng miðað
við aðra sambærilega áfangastaði
sem félögin geti f logið á sitt hvorum
megin Atlantshafsins.
Auk þess sé íslenski markaður­
inn, með eða án ferðamanna, lítill
í alþjóðlegum samanburði en af
því leiðir að rekstrarleg áhætta
geti verið fólgin í því að hefja f lug
til Íslands samanborið við aðra
áfangastaði.
Jón Bjarki segist telja mikilvægt
að gera ekki lítið úr því sem for­
svarsmenn innan ferðaþjónustunn­
ar hafa bent á að enn sé til staðar
„allmyndarlegur bunki af bókunum
sem ekki er búið að af bóka.
Það verður töluvert léttari róður
að fá þá ferðamenn til þess að
standa við bókanir sínar, sér í lagi
ef viðkomandi þurfa ekki að sæta
meiriháttar kvöðum þegar heim
er komið aftur, heldur en að fá inn
nýjar bókanir. Fyrir þá sem eiga
ekki um marga kosti að velja getur
það orðið freistandi möguleiki að
standa við ferðina til Íslands.
Það væri meira að segja hægt
að selja það sem ákveðin fríðindi
að geta koma hingað í tiltölulega
rúmar aðstæður, ef svo má að orði
komast, og sótt helstu ferðamanna­
staði landsins án þess að lenda í
kraðaki og notið auk þess hagstæð­
ara verðlags en verið hefur,“ segir
hann.
Bjartari sviðsmyndir
Stór hluti háannarinnar í ferða­
þjónustu er farinn forgörðum, að
mati Jóns Bjarka, en hann segir alls
ekki hægt að afskrifa seinni hluta
sumarsins, haustið og fyrri hluta
vetrarins.
„Það getur skilið á milli feigs og
ófeigs fyrir mörg ferðaþjónustu­
fyrirtæki, sem eru einnig að nýta
sér úrræði sem eiga að létta þeim
róðurinn, á borð við hlutabótaleið­
ina, lánafyrirgreiðslur og frystingar
á lánum, ef hingað koma einhver
hundruð þúsund ferðamanna á
seinni hluta ársins. Það gæti breytt
stöðunni töluvert til hins betra.
Aukinn ferðaáhugi landsmanna
hér innanlands hjálpar einnig til þó
svo að hann vegi skammt gegn því
þunga höggi sem ferðaþjónustan
hefur orðið fyrir. Hann getur mild­
að áhrifin og jafnvel reynst töluverð
búbót á einstökum landsvæðum,“
nefnir Jón Bjarki.
Erna Björg segir fréttirnar vissu­
lega jákvæðar en áhrif aðgerðanna
eigi enn eftir að koma í ljós.
„Að undanförnu hafa verið að
teiknast upp dökkar sviðsmyndir
um að nær enginn ferðamaður
komi til landsins það sem eftir er
af árinu – að ferðamannastraum­
urinn hingað verði í mýf lugu­
mynd – en þessar aðgerðir auka
að minnsta kosti líkurnar á því að
haustið og veturinn verði bæri­
legri en ella. Þær auka jafnframt
líkurnar á því að við getum unnið
okkur hraðar út úr kreppunni,“
segir hún.
Áfrýjunarnefnd samkeppnismála
vísaði í síðasta mánuði kröfu Eim­
skips um að fá afhent ýmis gögn um
vinnu Aldísar Hilmarsdóttur, fram­
kvæmdastjóra húsnæðisbótasviðs
Húsnæðis­ og mannvirkjastofn­
unar, fyrir Samkeppniseftirlitið til
nýrrar meðferðar fyrir eftirlitinu.
Samkeppniseftirlitið hafði áður
hafnað beiðni Eimskips með vísan
til meðal annars þess að um væri að
ræða vinnuskjöl sem útbúin hefðu
verið innan stofnunarinnar til eigin
nota.
Eins og fram hefur komið hefur
Aldís unnið á síðustu árum með
Samkeppniseftirlitinu að rann­
sókn á meintu ólögmætu samráði
Eimskips og Samskipa, að hluta
samhliða störfum sínum fyrir Hús­
næðis­ og mannvirkjastofnun.
Eimskip krafðist þess að fá
aðgang að meðal annars öllum
tölvupóstsamskiptum á milli eftir­
litsins og Aldísar, reikningum henn­
ar og afritum af skýrslum, minnis­
blöðum og öðrum vinnugögnum
sem orðið hefðu til í tengslum við
vinnu hennar fyrir eftirlitið.
Áfrýjunarnefndin féllst ekki á að
umrædd gögn gætu talist vinnu­
skjöl í skilningi stjórnsýslulaga og
þar með undanþegin upplýsinga­
rétti Eimskips á þeim grundvelli.
Nefndin bendir meðal annars á
að störf Aldísar hafi ekki verið frá­
brugðin störfum utanaðkomandi
verktaka, sem alla jafna starfa mjög
sjálfstætt, bera ábyrgð á árangri
verksins og eru unnin án stjórn­
unarréttar vinnuveitanda. – kij
Gögn um störf Aldísar fyrir
eftirlitið ekki talin vinnuskjöl
MARKAÐURINN
1 4 . M A Í 2 0 2 0 F I M M T U D A G U R10 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð