Íþróttablaðið - 01.03.1943, Blaðsíða 7

ÍÞRÓTTABLAÐIÐ
3
Beinbrot. Hljóti maður lærbrot eða fótbrot, skal
þess sérstalclega gætt,að lyfta honum ekki upp eða
flytja til, nema á sleða eða börum. Áður skulu þó
spelkur settar við hinn brotna lim, eins og sýnt er
á mvndinni eða láta nægja að binda heilbrigða
fótinn við hinn brotna, með hinni mestu gætni. Hið
síðara ráð er einkum tekið ef um góðan flutning
getnr orðið að ræða á sjúklingnum.
Til þess að binda um brotinn fót til bráðabirgða, má nota
skiðastaf og nokkra ktúta eða trefla.
Liðhlaup á axlarlið getur einkum átt sér stað ef
um slæma byltu er að ræða. Má þá reyna að kippa í
liðinn, svo framarlega, sem ekki næst í lækni fyrst
um sinn. Skal þá farið að eins og sýnt er á með-
fylgjandi mynd.
Kippt í axlartiðiiui með því að spyrna í handholið og
toga jafnframt í handlegginn.
Kal. Verði skíðafólk vart við bvíta bletti í andliti
á sjálfum sér eða náunganum, þá skal væta klút í
lcöldu vatni, eða taka snjó í höndina og leggja við
blettinn, því að þetta er kal á fyrsta stigi, sem þýða
þarf með vægnm kulda. Núið ekki blettina með
klakamola, eins og sumir gera, það getur skemmt
liúðina.
Sé það vanrækt, að þýða þetta væga kal, getur
það komizt á annað stig', þ. e. blöðrur blaupið upp,
bólga og jafnvel kalsár. Þegar svo illa er komið,
skulu notaðir kaldir bakstrar við kalið, en síðan
bundið um það með hreinum rýjum, smurðum vase-
líni eða annari hreinni feiti.
Ef einhver likamshluti lielkelur (S.stig) verður
hann tilfinningarlaus, stífur og stökkur og litbrigði
og bólga kemur frani í holdinu. Maður, sem hlot-
hefir slíkt kal t. d. á fótum, skal fluttur varlega til
(limirnir stöklcir) og alls ekki farið með hann inn
í lieitt herbergi og því síður lagðir á hann lieitir
bakstrar, eins og komið liefir fyrir. Heldur skal
farið með hann í lítt upphitað herbergi og sjúk-
lingurinn látinn bafa fæturna í bala eða fötu. sem fyllt
er köldu vatni. Þegar kalið er farið að þiðna, hold-
ið að mýkjast og roðna, má hátta manninn ofan í
blýtt rúm eða leg'gja við hann volga bakstra.
A meðan að sjúklingurinn stendur með fæturna
í kalda vatninu, er sjálfsagt að dúða hann fötum
að gefa lionum inn kamfórudropa eða sterkt kaffi
Ekki er ráðlegt að gefa honum vín, þótt það kynni
að vera til, því það lækkar líkamshitann eftir
stutta stund, þótt það örvi í svip.
Sár. Ráðlegast er að eiga sem minnst við það að
hreinsa sár úti á víðavangi, heldur sveipa um það
sótthreinsuðum sárabindum og koma sjúklingnum
sem fyrst til byggða og' ná í samband við lækni.
Myndin sýnir nýja gerð af sárabindum, sein
fara vel í vasa og' eru sérstaklega hentug til notk-
unar iun stór sár.
lnnihald sárabögguls: Sáragrisjan (gul að lit) er saumuð
föst í bindið og því mjög auðvellt að bregða henni á sárið
eins og mgndirnar sýna. Forðist að snerta sáragrisjuna
sjálfa.
Lost. Lost (shock) fá menn þráfaldleg'a ef þeir
meiðast mikið. Lýsir það sér með kuldaskjálfta,
fölva í andliti og' liröðum, en þó veikum, púlsslætti.
Bezta ráðið til þess að hindra lost, eða draga úr á-
hrifum þess, er að dúða sjúldinginn í teppum og
klæðnaði, gefa honum örfandi lyf t. d. kamfóru-
dropa og reyna að hafa róandi álirif á liann.
Köldu geta menn fengið, ef þeir hitna mjög á
göngu, en setjast svo fyrir úti, eða inni í köldum
skála. Bezt er þá að sjúklingurinn hátti, leggist í