Austri - 31.05.1990, Blaðsíða 4

4
AUSTRI
Egilsstöðum, 31. maí 1990.
Austraspurning
Hvað ætlar þú að gera
um hvítasunnuhelgina?
Sigurdur Svavarsson, Reykjavík.
— Ég verð úti á sjó. Ég er á rækjubát frá
Hvammstanga.
Bjarney Bjarnadóttir, Eiðum.
— Þetta venjulega. Sitja við nokkrar messur og
vera svo bara heima hjá mér.
Páll Ágústsson, Seyðisfirði.
— Það er alveg óákveðið.
— Willy Woodtle, Sviss.
— Ég flýg aftur heim til Sviss. Ég hef verið tvær
vikur á íslandi núna þar af eina viku í Húsey. Ég
hef verið hér á landi til að skoða fugla. Ég kom
líka hingað fyrir 15 árum.
Margrét L. Skúladóttir, Egilsstöðum.
— Ég ætla að vera heima hjá mér. Ég ætla að
vera í garðinum mínum.
Kosningarnar
á Austurlandi
- sterk staða Framsóknar
- hægri sveiflunnar gætir ekki
í flestum stærri
sveitarfélögum á
Austurlandi var
boðið fram undir
merkjum stjórn-
málaflokkanna.
Alls staðar voru
þó í boði óháðir
listar, sem í
sumum tilfellum
voru studdir af
fólki sem áður hafði boðið fram
undir merkjum stjórnmálaflokka.
Pað er einkennandi fyrir úrslitin
á Austurlandi, að framsóknar-
menn styrkja stöðu sína í sveitar-
stjórnum, og bæta við sig
mönnum, á Eskifirði, Norðfirði og
Fáskrúðsfirði. Annars staðar bæta
þeir við sig fylgi, þótt ekki fylgdi
fulltrúi í sveitarstjórn. Annað er
einkennandi fyrir þessar kosningar
að Sjálfstæðisflokkurinn fær ekki
þann framgang hér eystra sem
hann fær á landsvísu, þó einkum á
höfuðborgarsvæðinu. Starfandi
meirihlutar standa yfirleitt, að
undanteknum Eskifirði, þar sem
meirihlutinn féll.
Það er einkenni á þessum sveit-
arstjórnarkosningum á landsvísu
að þeir sem bjóða fram undir
merkjum hinna „gömlu“ flokka
hafa styrkt sig í sessi. Tilraunir til
alls konar samfylkinga undir þeim
merkjum að reka hræðsluáróður
gegn Sjálfstæðisflokknum hafa
mistekist, og eflt Sjálfstæðisflokk-
inn þvert ofan í þann tilgang sem
var með þessum framboðum.
Greinilegt er að fólk telur flokka-
kerfið í landinu þess umkomið að
takast á við Sjálfstæðisflokkinn.
Nokkur umræða er um það nú
hvern lærdóm megi draga af
þessum kosningum í landsmála-
pólitíkinni. Þær staðfesta auðvitað
það sem skoðanakannanir voru
búnar að gefa vísbendingu um að
nú er hægri sveifla, og Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur byr, sérstaklega á
þéttbýlustu svæðum landsins þar
sem hann hefur ávallt verið
sterkur, ekki síst í sveitarstjórn-
um. Þetta fer saman við það að
flokkurinn er í stjórnarandstöðu.
Þessi sveifla er þó síst meiri en
við mátti búast, og víða er hún
afar veik, og þá einkum hér á
Austurlandi. Það er því engin á-
stæða til þess fyrir ríkisstjórnina
að láta neinn bilbug á sér finna,
þvert á móti á hún að fylgja eftir
þeim árangri sem er að nást í efna-
hagsmálum.
Útkoma framsóknarmanna í
sveitarstjórnum hér á Austurlandi
er sérstakt fagnaðarefni. Flokkur-
inn hefur á að skipa ágætu fólki
sem hefur unnið vel í sveitar-
stjórnum og víða koma nýir full-
trúar til leiks. Þetta fólk hefur nú
fengið traust.
Sérstaka athygli vekur að
útkoman er mjög góð hjá þeim
sveitarstjórnarmönnum flokksins
sem barist hafa við erfiðleika í
atvinnumálum í sínum sveitarfé-
lögum á kjörtímabilinu. Það sýnir
ljósar en margt annað styrk sveit-
arstjórnarmanna flokksins.
Sveitarstjórnarmálin eru mikil-
vægur hlekkur í stjórnsýslunni, og
sá sem næst fólkinu er. Það er á-
stæða til þess nú að senda sveitar-
stjórnarmönnum, hvar í flokki eða
samtökum sem þeir standa,
kveðjur og góðar óskir um farsæld
í störfum fyrir sín byggðarlög.
Jón Kristjánsson.
MINNING
Magnús E. Guðjónsson
Magnús E. Guðjónsson, fram-
kvæmdastjóri Sambands ísl. sveit-
arfélaga lést í Reykjavík aðfara-
nótt 17. maí sl. Magnús var fæddur
á Hólmavík, 13. september 1926
og var því á 64. aldursári er hann
lést eftir tiltölulega stutt veikindi.
Hann lauk lagaprófi frá Háskóla
íslands árið 1953 og framhalds-
námi í Bandaríkjunum tveimur
árum síðar. Árin 1958-1967 starf-
aði hann sem bæjarstjóri á Akur-
eyri eða þar til hann réðst til Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga og
tók þar við starfi framkvæmda-
stjóra Sambandsins, Bjargráða-
sjóðs og Lánasjóðs sveitarfélaga.
Magnús er sveitarstjórnar-
mönnum um land allt vel kunnur
fyrri störf sín í þágu sveitarfélag-
anna. Hann var í eðli sínu fyrst og
fremst sveitarstjórnarmaður og
málefni sveitarfélaganna voru
honum ekki einungis vinna, heldur
einnig sérstakt áhugamál, sem
hann rækti af kostgæfni. Hann
gerði sér fulla grein fyrir nauðsyn á
samstöðu sveitarfélaganna og
beitti sér af alefli fyrir henni
einkum og sér í lagi að því að þau
kæmu fram sem ein órofa heild
Magnús Guðjónsson.
gagnvart ríkisvaldinu. Þessi bar-
áttugleði Magnúsar hefur verið
sveitarfélögunum hvatning í
gegnum árin og reynsla hans sem
sveitarstjórnarmanns hefur verið
ómetanleg fyrir þá sem til hans
hafa leitað, því hann var alltaf
boðinn og búinn til þess að veita
upplýsingar og gefa holl ráð sveit-
arstjórnarmönnum, hvenær sem
tækifæri gafst.
Sigurður R. Símonarson.
Umsjón:
Sigurður Óskar Pálsson.
I hendingum
Þáttur þessi er saman tekinn
á sauðburði, en hvort hann
kemst á prent fyrr en eftir kosn-
ingar veit ég ei, enda skiptir
það engu máli. Nú hefst sauð-
burður almennt fyrr en í þá
gömlu góðu daga er ég man í
blámóðu hálfrar aldar fjar-
lægðar og meir. Á mínu heimili
var siður hér fyrir eina tíð, að
sleppa engum hrút út úr krubbu
fyrr en á þriðja í jólum, og
fyrstu ærnar báru þar af leiðandi
um 20. maí. Man ég þá tíð, að
engir dagar þóttu mér jafnlengi
að líða og síðustu dagarnir fyrir
sauðburð; lyginni líkast hve
rollurnar gátu enst til að halda
lömbunum í sér eftir að þær
voru fullgengnar með sam-
kvæmt dagatalinu.
Á sauðburði rekur hver stór-
viðburðurinn annan; vissi ég þó
bændur sjaldan ábúðarfyllri á
svip, en þegar þeir voru komnir
með lamb í klofið og hnífinn á
loft, albúnir að bregða til
marks. Mér er sagt, að nú klípi
menn mörkin í eyrun á lömb-
unum með einhvers konar
töngum.
Að þessum orðum blaðfest-
um langar mig til að tína saman
nokkrar vísur um fjármörk
ellegar þeim tengdar.
Fyrir um það bil fjörutíu
árum kvað Bragi á Surtsstöðum
eftirfarandi erindi um mark
Benedikts frá Hofteigi:
Stýft biti aftan eyra hægra,
á því vinstra framan sneitt.
Þekkt var ei áður annað frægra
á Austurlandi markið neitt.
Fyrir því á fé var skráður
fræðaþulur í bændastétt.
Þetta var á árum áður
aðalsmark á Hofteigsrétt.
Að sjálfsögðu þakkaði Bene-
dikt fyrir sig, eins og hans var
von og vísa:
Fyrir kveðju austan að
er ég fús að kvitta.
Örlög mín í einum stað
enn er þar að hitta.
Þeim, sem enn þá markið mitt
man af fyrri tíðum,
getur skeð að gefist sitt
gull í Sauðahlíðum.
Hafi þeim í Hofteigsrétt
hvítur fagnað sauður
sá mun vera í sinni stétt
sver, þótt ég sé dauður.
Sveinn Jóhannsson í Flögu í
Hörgárdal lýsti marki sínu með
svofelldum orðum:
Mínu lýsi ég marki hér,
menn svo þetta gjörla viti:
Tvístýft vinstra aftan er
en að hægra framan biti.
Ég tel þessa marklýsingu
vera stefnumótandi fyrir fram-
tíðina. Nú er okkur Austfirð-
ingum fyrirskipað að byrja að
lesa mörk framan á eyrum. Er
þetta gert vegna tölvustýrðrar
samræmingar milli landshluta.
Næsta skref verður væntanlega
að byrja á vinstra eyranu, eins
og Sveinn í Flögu gerir í vís-
unni. Endirinn verður ugglaust
sá, að komið verður fyrir
örbygljusendi í dindlinum á
hverju lambi. Þá verður full-
komnuninni náð og gaman að
koma á réttir og sjá menn draga
sundur eftir hljóðmerkjum úr
rófunni.
Baldvin Jónatansson skáld
lýsti marki sínu í frárímaðri
braghendu:
Sneiðrifað aftan, fjöður framan
finnst á hægra
en hvatrifað er á hinu.
Ég svo lýsi fjármarkinu.
Hér hefur Skálda skotist ögn
þótt skýr hann væri. Hann setur
stuðul í áherslulausa samteng-
ingu í upphafi annarrar brag-
línu. Þarf því að lesa eins og
þarna standi enhvatrifað í einu
orði, og að sjálfsögðu með
aðaláherslu á fyrsta atkvæði.
En svona var algengt að menn
kvæðu hér áður og ugglaust
bregður því fyrir enn.
Bóndasonur frá Geitaskarði
heyrði útilegumann kveða svo
af almenningsveggnum um
sauð einn mórauðan og vanin-
hyrndan, er bar af öðrum
sauðum á Eyvindarstaðarétt:
Mórauður, með mikinn lagð,
mænir yfir sauðakrans;
hófur, netnál, biti, bragð
á báðum eyrum mark er hans.
Ekki er markið fagurt, en
koma má því með lagni á kind-
areyru. Hitt er annað mál að
sennilega yrðu markadóms-
menn tregir til að láta prenta
það í markaskrám. Um bónda-
soninn frá Geitaskarði og
ævintýri þau, er biðu hans, má
lesa í Þjóðsögum Jóns Árna-
sonar, í II. bindi í báðum útgáf-
unum, bls. 276 í þeirri eldri,
bls. 267 í hinni nýju. Til eru
nokkrar vísur, er lýsa enn meiri
soramörkum en þessu, en hér
verður látið staðar numið að
sinni.
Með bestu kveðju.
S.Ó.P.
Þessar myndarlegu stelpur héldu hlutaveltu á Egilsstöðum um
næstsíðustu helgi til styrktar Vonarlandi. Ágóðinn af hlutavelt-
unni var 2060 kr. og báðu þær Austra að koma þessari upphæð
til skila til Vonarlands, og var þessi mynd þá tekin. Á myndinnl
eru frá vinstri: Sigrún Hauksdóttir, Arna Rún Rúnarsdóttir, Þór-
unn Ósk Benediktsdóttir, Jóhanna Þórunn Ásgrímsdóttir og Sig-
ríður Harpa Benediktsdóttir, allar frá Egilsstöðum. Austram./B.