Austri - 25.11.1999, Blaðsíða 6

6
AUSTRI
Egilsstöðum, 25. nóvember 1999
SPURNINGIN
Hvað er þér eftirminnilegast
úr ferðinni?
(Dublinarfaramir spurðir við
heimkomu)
Friðjón Jóhannsson
Tónlistin og morgunverðurinn.
Jónas Jóhannsson
Þetta er erfið spuming. Ætli það
sé ekki hvað maður er búinn að
ganga mikið eftir verslunargötum.
Ljósbrá Björnsdóttir
Ferð á sveitakrá, sem auk þess er
nokkurs konar safn. Þar var líka
lifandi tónlist og danssýning.
Bjarney Ríkharðsdóttir
Bara allt, ég var að fara í fyrsta
skipti út og það var æðislegt.
Arna Christianssen
Morgunverðurinn á Ripley
Court hóteli.
Hansína Halldórsdóttir
Það að fara til Belfast, það var
yndislegt.
/ Penninn
Sæl Unnur.
Og þið hin og þakka ykkur blaðið.
Það er ákaflega erfitt að slíta sig
frá þessari virkjanaumræðu án þess
að eiga þess svo sem nokkum kost
að tæma hana á einn eða annan veg.
Fyrir mér er eins og hún sé vatn sem
hafi farið í hjólfar eftir bíl sem ekið
var utan vega á viðkvæmu landi.
Við höfum, flest heimili á Austur-
landi verið skattlögð, á núvirði trú-
legast á bilinu þrjú til fjögurþúsund
krónur á mánuði inn þá orkufram-
leiðslu sem Landsvirkjun hefur borið
ungan af. Aætlanir fyrir þessar
virkjanir, eins og Fljótsdalsvirkjun
og Blöndu t.d., litu þannig út að viss
hluti af framleiðslunni átti að seljast
til almenningsveitna, þetta er upp-
setningaratriði, eins og að á heimil-
um okkar flestra eru 2 orku”sölu”-
mælar, annar að rukka okkur fyrir
hitun, hinn fyrir ljós. Það væri hægt
að skrifa langt mál um þessa hlið
málanna, um gjaldskrárbreytingar
RARIK, til þess gerðar að ná af okk-
ur peningum og þessar breytingar
voru gerðar af mönnum, karlmönn-
um vel að merkja, sem sjálfir vissu
að eftir því sem RARIK greiddi
meira fyrir orkuna, greiddu þeir
sjálfir, kaupendur hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur, minna. Landsvirkjun
hefur farið illa með fé samkvæmt
því litla sem ég hef séð af reikning-
um þeirra, en fram á miðjan níunda
áratuginn mátti gera samanburð milli
Rarik og LV með því að skoða fjár-
málafrumvarpið, en það er ekki
lengur hægt. Og ég veit ofur vel að
Rarik fór og fer illa með fé, en var
hátíð hjá LV. LV var til skamms tíma
með helming allra skulda landsins
og átti seðlabankastjóra að stjómar-
formanni, sem hefði víst þótt í meira
lagi vafasamt annarsstaðar. Það er
víst lítill vafi á að þetta var notað í
verteringu lána og vandamálunum
m.a. velt yfir á útgerðina í landinu
sem var á þessum tíma að endumýja
skip og sat, eftir þvf sem ég veit um
tilfelli til, uppi með lán í óhagstæðari
mynt. Þama er sem sagt harðsvírað-
ur hópur sem mulið hefur verið und-
ir og vill ekki hætta því sem hann
kann, alveg eins og t.d. kísilgúrvinn-
endur við Mývatn. Þjórsársvæðið er
upp þurrkað í slíkum skilningi og
ámar norðan Vatnajökuls hafa lengi
verið áformaðar næsta svæði, og
gæti með sama hraða enst þeim í 30
ár. Ég spyr auðvitað, hvað svo? Það
er í sjálfu sér enginn “”liðnaður” á
Islandi ef frá eru líklega taldar 2
steypustöðvar, önnur sem steypir
potta og pönnur. Við erum í hrá-
málmsvinnslu vegna lágs orkuverðs
og launa, eins og önnur þriðjaheims-
ríki. Væntingar þeirra sem láta sér
detta í hug að koma upp álveri við
Reyðarfjörð felast auðvita í viðmið-
uninni við launin í fiskinum og ef
þið ætlið að kaupa ykkur bréf þama
skal ég strax gefa ykkur uppskrift að
því hvemig á að tryggja, eigum við
að segja gulltryggja, launaþáttinn.
Þið skulið aðstoða einhverja við að
kaupa burtu kvótann af svæðinu. Nú,
nú smá sundurlaus upptalning.
Brasilía, Venúsúela, Suður-Afríka,
Rússland, ekki bara Noregur. Vel að
merkja hvað ætla Norðmenn og Kín-
veijar að gera með Gula-fljótið? Ég
er búinn að fylgjast mjög grannt með
því sem hefur verið í pípunum í
þessum efnum í bráðum 40 ár, þetta
hefur verið partur af áhugamálinu,
sem betur fer bara partur, hitt er svo
annað mál að fjarlægðin gerir það
sem út úr þeim athugunum kom auð-
vitað þannig að erfitt er að byggja á
því sannindi. Hins vegar stend ég allt
í einu uppi með þessa
brotakenndu þekkingu, hafandi
Egilsstaðir
Myndlistarsýning í
Safnahúsinu
Þann 28.nóv. verður opnuð mynd-
listarsýning í Safnahúsinu á Egils-
stöðum. Em þar á ferðinni 31
listamaður, og em verkin þeirra eins
óllk og þau em mörg. Til dæmis verða
sýnd málverk, höggmyndir, ljósmynd-
ir, teikningar, myndbönd og atburðir.
Listamennimir eru allt frá því að vera
rótgrónir og gamalkunnir (má þar
nefna Magnús Pálsson sem dæmi), til
þess að vera ennþá í listnámi, en flest-
öll em þau þekkt í listheiminum og
hafa haldið fjölda sýninga. Má segja
að sýningin sé þverskurður af því sem
er að gerast í íslensku listalífi.
Þema sýningarinnar er nokkurs-
konar margröddun, -margræðni,
hvemig margar mismunandi meining-
ar geta verið innan sama verksins, og
ekki allar sammála. Niðurstaðan er
ekki gefin, og hver finnur sína út-
komu. Steingnmur Eyfjörð lista-
maður skipuleggur sýninguna, en
hann hefur verið búsettur á Egils-
stöðum síðan í sumar. Hann telur Eg-
ilsstaði henta ágætlega til sýninga-
halds af þessu tagi, hér sé mikil hreyf-
ing á fólki og að mörgu leyti minni
staðurinn á úthverfi í Reykjvík, t.d.
Mosfellsbæinn.
Sýningin verður opin alla virka
daga frá kl.9.00-17.00
Steingrímur Eyfjörð listamaður tekur upp úr kössunum.
Austrí/us
meira að segja komið í álver fyrir
margt löngu, og með það að viðbót
að þekkja vel þessa “há”tækni sem
blaðrað er um og finna ekki eina ein-
ustu sál sem vill ræða þessa hluti
nema sem draumsýn í hyllingum.
Alls ekki stærð fjárfestingarinnar,
ekki þarfir samfélagsins, endar
stuttu máli í því klassíska eitthvað
þarf að gera. Ég á að vísu bágt með
að vísa því á bug, að ekki sé rétt að
gera eitthvað. Mér er hins vegar
minni vandi á höndum en mörgum
öðrum sem settir eru út í horn með
þessum hætti, ég hef reynt að vekja
athygli á hlutum í þessu sambandi,
er að því. Ég ætla ekki, vegna þess
að við Maja erum í hjónaballsnefnd
og ég má ekki vera að því að skrifa
þetta bull, að fara út í nema eitt lítið
einfalt atriði. Ég geri ráð fyrir að þið
þekkið sæmilega til virðisauka-
skattsins og vitið að hann er inn-
heimtur af, ja eigum við að segja bíl-
um og viðgerðum á þeim, varahlut-
um og vinnu. Nú hljótið þið líka að
skilja þetta með að færa bókhald og
rukka inn. Hagfræðingar sjá engan
mun á fullbúnum bfl og því að gera
við hann, sá sem þarf að rukka hag-
fræðinginn sér það hins vegar fyrir
sér, að til að bflaframleiðandinn væri
með sambærilegt dæmi í höndunum
hefði hann þurft að færa bílinn,
einmitt þennan bíl, stykki fyrir
stykki í bókhaldi sínu og líka rukka
fyrir hvert einstakt, samkvæmt stök-
um nótum fyrir næstum hverja
skrúfu. Hagfræðingurinn segir auð-
vita að hann sjái þá ekki þann mun
sem hefði verið, hefðum við sleppt
þessum skatti, bfllinn hefði einfald-
lega orðið ódýrari. Því er vitanlega
til að svara að hagfræðingurinn hefði
vitaskuld keypt sér dýrari bíl, en
málið snýst bara ekki um þetta, held-
ur hitt að viðmiðunin sem við erum
með, er fyrst og fremst kaupið, tekj-
umar okkar, móti því sem við þurf-
um að borga iðnaðarmanninum. Það
sorglegasta við söluskattinn á sínum
tíma var að hann lagðist líka á eftir
menntun, háskólaborgarar borguðu
hann ekki og hvar bjuggu þeir?
Svarta starfsemin blómstraði í tilbót,
betur í borginni eðlilega, og síðan
hefur fljótt á litið landsbyggðin ekki
átt nokkra peningalega möguleika.
Ferillinn hélt svo áfram, en ég er í
hjónaballsnefnd. En hvar slær svo
hjartað í mér? Jú, merkilegt nokk,
tiltölulega lítið inn á Eyjabökkum,
nema sem eftirsjá eftir grónu landi
og því sem þar fylgir. Mér fyndist
miklu nær að skrúfa fyrir Dettifoss
og þess vegna hleypa á hann vatni
fyrir borgun tvisvar til þrisvar á ári,
ég kemst bara yfirleitt alls ekki svo
langt í þankanum að þetta verði
spumingar sem ég þarf að svara. En
ég skal játa það að mér hugnast enn
að samfélag þar sem bömin ná því
að komast að, þó ekki sé nema öðm
foreldrinu: “Pabbi (eða mamma),
viltu snýta mér” -. Kannski GSM
eigi bara að leysa það? En ég er fyr-
ir nokkuð löngu hættur að reyna að
hafa vit fyrir öðm fólki, mig skortir
svo greinilega hæfileikann til þess.
Ég reyni ekki einu sinni að fá kött-
inn til að éta hrátt kjöt, út á fallegri
feld. Á húsinu næst utan við okkur í
Sólvangi, neðan götunnar, þar sem
nú er þetta glæsta fyrirtæki Islensk
miðlun h/f Stöðvarfirði, er þak eins
og lög gera ráð fyrir, og árið sem ég
vasaðist sem mest með kaupfélagið,
tilheyrði þetta hús því og var verið
að selja það til hreppsins, ég talaði
um að þakið innramegin á húsinu
væri fúið og ég væri hræddur um að
það fyki. Það fauk og þegar ég kom,
líkt og aðrir verkfærir Stöðfirðingar
á staðinn til að koma brakinu í skjól
stóðu Bjarni bæjarverkstjóri og
Ævar smiður á þakinu og tilkynntu
mér sigrihrósandi að þetta þak væri
sko ekki fúið. Ég held ég hafi ekkert
sagt, nema jæja. Þarna á blettinum
innan við Sólvang kvað ég sem sagt
að hætta að skipta mér af hlutunum.
Kveðja
Hrafn Baldursson
Rjóðri, Stöðvarfirði
Austur-Hérað
Dansað
í Ný-ung
Félagsmiðstöðin Ný-ung
stóð á dögunum fyrir dans-
maraþoni, danshappdrætti
og dansbingói, og var til-
gangurinn að safna fjár til
tækjakaupa í
félagsmiðstöðina. Halldór
Hlöðversson, forstöðu-
maður Ný-ungar segir und-
ir- búninginn hafa verið
nokkuð langan, og síðustu
2-3 vikurnar var unnið
sleitulaust. Halldór segir
fyrirtæki hafa verið ein-
staklega almennileg, og
hafa látið styrki og vinn-
inga af hendi rakna í dans-
happdrættið og bingóið.
Langflestir nemendur 8-10
bekkjar í Egilsstaðaskóla
og Hallormsstaðaskóla
mættu og dönsuðu, og
stjórnaði Logi Vígþórsson
danskennari krökkunum í
dansinum og hélt uppi fjör-
inu.
Dansað á öllum hœðum! Austri/us