Samtökin '78 - Sjónarhorn - 15.01.1992, Page 7

Sjónarhorn
7
s
A bókasafni Samtakanna 78
Agustin Gomez-Arcos
The Carnivorous Lamh - Mannœtu-
lambið
William Rodarmor þýddi úr
frönsku, 1975
Höfundur þessarar skáldsögu er
spænskur en hefur verið búsettur í
Frakklandi frá 1968, en þá voru
bækur hans bannaðar á Spáni og
hann hrakinn í útlegð. Þegar það
gerðist höfðu tvö af leikritum hans
engu að síður hlotið verðlaun á
Spáni og hann var virtur fyrir þýð-
ingar sínar á verkum Jean
Giraudoux. Mannœtulambið er
fyrsta skáldsaga hans og var hún
kjörin skáldsaga ársins 1975 í
Frakklandi þegar Gomez-Arcos
hlaut Prix Hermés verðlaunin fyrir
hana.
Sagan gerist á einræðistímum
Francos á Spáni. Helstu sögupersón-
ur eru Carlos, útskúfaður hægrisinn-
aður lögfræðingur, Mathilde,
hefðarfrú með byltingarsinnað inn-
ræti, og synir þeirra Antonio og Ig-
nacio, bræður og ástmenn.
Sviðið er herragarður sem muna
má fífil sinn fegri, þar sem skuggar
liðinnar byltingar og andrúmsloft
nútímans skera andartakið. Inn í
þetta umhverfi fæðist Ignacio, aðal-
persóna sögunnar, undurfallegur,
sakleysislegr og girnilegur. Sagan er
sögð af honum.
Faðir hans, sem ekki má trufla,
er skuggi sem rykfellur daglangt í
vinnuherbergi sínu í minningu
pólitískra ósigra. Móðir hans,
óljós en sínálægur stjórnandi
hnignandiherragarðs.neitaraðvið-
urkenna tilvist sonarins. Aðeins
eldri bróðirinn, Antonio, erhonum
raunverulegur. Hann er í senn faðir
Ignacios, kennari, verndari og síðar
ástmaður hans. Það er sú ástarsaga
sem er meginþráður sögunnar, en
um leið fær Franco, fjölskyldan og
kaþólska kirkjan hnitmiðaðar
kveðjur- yfirborðsmennskan fær á
baukinn.
Fleiri persónur koma við sögu,
og nefni ég þar sérstaklega vinnu-
konuna Clöru, en hún er eins konar
ímynd upplausnarástandsins í
spænsku þjóðlífi á þessum tíma, an-
arkisti og guðleysingi. Hún er
tengiliður flestra annarra persóna í
sögunni og stuðpúði hnignandi há-
stéttar.
Þetta er skemmtilegt, kaldhæðn-
islegt, erótískt og umfram allt vand-
að bókmenntaverk. Ég mæli
eindregið með henni. Góða
skemmtun!
Jón Helgi Gíslason.
Kindred Spirits
ritstj. Jeffrey M. Elliott, 1984
Worlds Apart
ritstj. C. Decarnin, E. Garber og L.
Paleo, 1986
Heitið „Science fiction" eða vís-
indaskáldsögur þýðir ekki endilega
framtíðarsögur, heldur allt eins sög-
ur sem gerast í öðrum rúmi eða á
einhverjum ótilteknum tíma. Þetta
geta verið riddarasögur, ómann-
eskjulegar framtíðarsögur eða um-
hverfisvæn ævintýri, og allt þetta
rúmast í bókunum tveimur sem hér
eru nefndar. Sumar sögumar eru
góðar og aðrar skrýtnar eins og
gengur og gerist. Þessar tvær bækur
eru smásagnasöfn með samkyn-
hneigðu ívafi eða jafnvel einhverju
óskilgreindu „kyn“legu þema.
Á sviði vísindaskáldsagna hef
ég fundið minn uppáhaldshöf-
und, en það er Marion Zimmer
Bradley. Hún hefur m. a. skrifað
bókaflokk um plánetuna Dark-
over. Á þeirri plánetu hafa jarð-
arbúar svolitla nýlendu, en
upphaflegir íbúar eru ennþá til
staðar, e. k. ættflokkar eða fjöl-
skyldur með smákonunga í
broddi fylkingar. Þar fyrirfinnst
einnig nokkuð sérstæð kvenna-
kommúnu sem er kölluð „The
Amazon Guild“. Konur koma
þangað að fúsum og frjálsum
vilja, sumar barnungar og aðrar
eftir að hafa slitið sig úr fjötrum
hjónabands, (samlíkingin við „að
koma úr felum“ er nokkuð aug-
ljós). Þarna læra konur að vera
óháðar vernd karlmanna, þær
læra sjálfsvörn og bardagalistir
og eru að þessari þjálfun lokinni
eftirsóttar sem lffverðir eða
stríðsmenn í herjum hinna ýmsu
smákonunga. Margar þessara
kvenna eru auðvitað lesbíur eða
kynnast ástum kvenna innan
veggja þessarar amazónukomm-
únu. Sumar ganga meira að segja
svo langt að láta gera sig „em-
masca“, afmá öll kvenleg ein-
kenni utan sem innan!
Þetta eru á köflum afskaplega
skemmtilega feminískar sögur, það
örlar meira að segja á aðskilnaðar-
stefnu kvenna og karla og ég mæli
hiklaust með þeim, sérstaklega fyrir
lesbíur. Það eru a.m.k. tvær bækur
eftir Marion Zimmer Bradley á
bókasafni Samtakanna 78 og þær
gætu orðið fleiri ef ég tími að gera
vorhreingerningu í bókahillunni
minni.
í bókinni Worlds Apart á M. Z. B.
einmitt söguna „To keep the Oath“,
úr bókaflokknum um Darkover.
Sagan fjallar um amazónuna Kindru
sem er ein af aðalhetjunum í Dark-
overbókunum.
I Kindred Spirits er einnig að
finna „riddara“sögur s. s. „The
woman who loved the Moon“ eftir
Elizabeth A. Lynn og „The
prodigal Daughter“ eftir Jessica
Amanda Solmonson. Sú fyrr-
nefnda fjallar um þrjár systur sem
eru miklir bardagssnillingar og
hefur hver þeirra strengt þess heit
að taka sér ekki eiginmann nerna
hann sé jafningi hennar í bardaga.
Það er óþarfi að taka það fram að
engin systranna giftist í þessari
sögu.
Önnur saga úr Kindred Spirits
nefnist „How we saved the human
race“ og er eftir David Gerrold (einn
af mörgum handritshöfundum sjón-
varpsþáttanna um Star Trek, þessara
yndislega hallærislegu þátta um þá
félaga, kaptein Kirk og Spock með
oddmjóu eyrun sem ættu að vera
öllum „science fiction“unnendum
að góðu kunnir). Þar leikur ónefnd
veira aðalhlutverkið og það er eftir-
tektarverður skyldleiki með þessari
sögu og harmsögu okkar daga, al-
næmi - í raun og veru alveg ótrúlegt
þegar tekið er tillit til þess að sagan
er tuttugu ára gömul.
Það er ekki hægt að skilja við
Kindred Spirits án þess að minnast
aðeins á „Nuclear Fission" eftir
Paul Novitski. Þetta er umhverfis-
vænt ævintýri sem ég held að hljóti
að vera samið sérstaklega fyrir les-
bíska femínista! (þar sem konurnar
heita dýranöfnum og karlamir
blómanöfnum). Sagan endar á því
að faðir nokkur stendur upp frá
saumaskapnum til að hugga fimm
ára son sinn. Þeir feðgar hafa
skömmu áður orðið vitni að barns-
fæðingu þar sem a. m. k. ein ljós-
móðir af þremur var karlmaður, og
núgrætursonurinnyfirþvíóréttlæti
heimsins að hann geti ekki fætt af
sérbarn líkt og konan. Hvernig líst
ykkurá,stelpur?
Ég verð að viðurkenna það að
sögur með lesbísku ívafi standa mér
nær í þessari umfjöllun, en því fer
fjarri að hommar fái ekki eitthvað
fyrir sinn snúð í bókunum tveimur
sem hér um ræðir. I lokin er rétt að
geta þess að báðar bókakápumar eru
listavel gerðar af George Barr og vel
þess virði að skoða þær þó að vís-
indaskáldskapurinn sé látinn bíða
annarra lesenda.
Lana Kolbrún Eddudóttir.
Lars Kampmann
JegharAIDS, 1988
Það er ekki að spyrja að bræðrunum
Kampmann þegar þeir stinga niður
penna. Enginn hommi á Norður-
löndum hefur skrifað um líf sitt af
annarri eins snilld og danski
rithöfundurinn Christian Kamp-
mann. Lars er litli bróðir hans og
þetta er fyrsta bók hans, svo sannar-
lega ekkert viðvaningsverk. En Lars
var svo sem enginn smákrakki þegar
bókin kom út - 44 ára gamall. Ekki
veit ég hvort Lars lifir enn, en ef svo
er þá er hann í Bandaríkjunum þar
sem hann hefur búið frá fimmtán ára
aldri. Form bókarinnar er gamal-
kunnugt, spumingar og svör, og
gerir það frásögnina sérstaklega
auðlæsilega.
Þessi bók býr yfir mörgum
kostum. Hér segir alnæmis-
sjúklingur frá reynslu sinni og
fortíð af slíku hispursleysi að
sjaldgæft er. Hann rekur reynslu
sína allt frá því hann smitaðist og
lýsir lífi sínu sem hommi á
vesturströnd Bandaríkjanna á 7. og
8. áratug aldarinnar. Hér er þagað
um fátt og það gerir bókina
dýrmæta - í rauninni svo góða að
sérhver hommi ætti að gera það að
metnaðarmáli sínu að lesa hana því
alnæmi er mál okkar allra.
Lars lýsir þróun sjúkdómsins,
hvemig óttinn kvaldi hann og hvem-
ig honum tókst að sigrast á honum.
Hann lýsir kynlífi sínu og ástum á
ámnum áður en nokkur hafði
hugboð um sjúkdóminn, og það er
ekki laust við að við sem höfum
aldurinn til þess, finnum við lestur-
inn fyrir saknaðarsting í brjóstinu
þegar hann rifjar upp með okkur árin
„before AIDS“ í stórborgum Vestur-
landa. Hann talar um fordómana,
tryggð fjölskyldunnar, líf um tíma
án kynlífs með öðrum körlum,
sjálfan dauðann, hvemig hann
glataði lönguninni til lífsins og fann
hana aftur.
Niðurlag bókarinnar lýsir manni
sem tókst að snúa böli í gæfu, svo
undarlegt sem það hljómar. Alnæmi
varð til þess að kenna Lars að elska
lífið. Um það segir hann: „Talaðu
um sjúkdóminn eða slepptu því, það
fer eftir því hvað þér finnst rétt þá
stundina. Lifðu með sjúkdómnum,
hann er staðreynd. Vertu ekki að lifa
með endalokin eilíft fyrir augunum,
þá missirðu af því sem eftir er af
lífinu. Hvað nú ef þú lil’ir í tvö eða
þrjú ár án þess að hugsa um annað
en það að þú eigir eftir að deyja úr
alnæmi, og svo uppgötva menn lyf
sem geta lengt líf þitt, jafnvel þar til
lækning finnst? Slepptu því að spilla
góðu stundunum með áhyggjum.
Giv dit liv en chance."
Þorvaldur Kristinsson.
Samtök innan
seilingar
Opið hús
Á Lindargötu 49 er opið hús
tvisvar í viku, mánudaga og
fimmtudaga milli kl. 20 - 23.
Auk þess minnum við alla á að
húsið er opið fyrsta laugardags-
kvöld í hverjum mánuði milli kl. 21
- 01. Þar er kjörið tækifæri til að
hitta kunningjana áður en menn
bregða sér á ball. Hittumst á
opnu húsi laugardagana 1. febr-
úar og 7. mars.
AA fundir
AA fundir eru haldnir í hverri viku
á Lindargötu 49, á þriðjudags-
kvöldum kl. 21. Þau kvöld fer
engin önnur starfsemi fram í hús-
inu. Þar hittast alkohólistar á
batavegi til að miðla reynslu
sinni, styrk og vonum. Hér koma
þeir sem eiga við áfengis- og
vímuefnavandamál að stríða og
eru þreyttir á því oki sem víman
leggur á menn. Löngunin til að
hætta neyslu er eina skilyrðið fyr-
ir þátttöku í AA.
Ungliðahreyfing
Ungliðar félagsins undir 26 ára
aldri hittast annað hvert sunnu-
dagskvöld á Lindargötu 49. Sjón
er sögu ríkari og þeir sem vilja
blanda geði við ungliðana og
hafa aldur til, ættu að láta sjá sig
á sunnudagskvöldum. Nánari
upplýsingar í síma félagsins á
mánudags- og fimmtudagskvöld-
um. Síminn er 2 85 39.
Bókasafn
Bóka- og myndbandasafn fé-
lagsins er opið á mánudags- og
fimmtudagskvöldum milli kl. 20 -
23. Þar er að finna góðan bóka-
kost, skáldskap og fræðirit.
Úr Sjónmáli í Sjón-
arhorn
Þau tíðindi bárust ritstjórn blaðs-
ins rétt áður en blaðið fór í prent-
un að til væri útgáfufyrirtæki í
Reykjavík með sama nafni. Að-
standendur þess komu að máli
við okkur og vísuðu á lögvernd-
aðan rétt sinn í þessu efni. Sögð-
ust þeir myndu leita réttar síns
fyrir dómstólum ef við leystum
málið ekki hið snarasta. Þess
vegna hefur blaðið hlotið nýtt
nafn og vonum við að vanafastir
eigi ekki órólegar nætur af þeim
sökum. Þetta er tímanna tákn -
blöð fæðast og deyja og kvikna á
ný til æðra framhaldslífs. En frá
okkar sjónarhorni virðist blaðið
vera komið til þess að vera. Það
ermikilvægtað lesbíurog homm-
ar hér á landi eigi sér vettvang
þar sem við getum komið skoð-
unum okkar á framfæri og miðlað
af reynslu okkar í rituðu máli. Við
erum samt of fá sem berum hag
blaðsins á herðunum. Því lýsum
við eftir ritfæru og pennalipru fólki
sem kann til verka í þessu tilliti.
Ertu kannski iðinn lesandi er-
lendra tímarita og langar til að
þýða greinar íblaðið? Viltu leggja
okkur lið með því að skrifagreinar
um einhver þau málefni sem okk-
ur varða? Viltu taka þátt í störfum
ritnefndar? Hafðu þá samband
við okkur hið fyrsta.
Lilja S. Sigurðardóttir
sími 2 97 98
Þorvaldur Kristinsson
sími 1 33 91
Frá mínu sjónarhomi
Grýla gamla skrifar
Það var einn dag hér fyrir jólin þegar ég sem oft áður hleraði með
mínum alnæmu eyrum eftir óþekkum krökkum í jólamatinn, að
ég heyrði á tal tveggja manna hér í bæ. Ég gerði mér fljótlega
grein fyrir að mennirnir voru kynvillingar, en lét það nú ekkert
á mig fá því eins og alþjóð veit, þá er ég ekki haldin fordómum
gagnvart neinum öðrum en öskrandi krakkaormum. En mennirn-
ir voru sumsé að skipuleggja jólahaldið og eftir skamma stund
kom í ljós að báðir ætluðu heim til mæðra sinna. Þetta fannst mér
nú í meira lagi skrýtið þar sem ég þóttist hafa greint af ástúðlegu
hjali þeirra að þeir unnust hugástum.
Þetta var til þess að ég einsetti mér að athuga málið hjá öðru
slíku fólki og viti menn, það sama kom á daginn hjá langflestum
kynvillingum bæjarins, allir vildu heim í foreldrahús um jólin.
Þetta kitlaði forvitni mína meira en lítið því að ég hafði alltaf
haldið af öllu mínu hleri að ástfangið fólk vildi vera saman yfir
jól.
Til þess að athuga hvort um svonefnda tískusveiflu væri að
ræða, lagði ég eyrun við hús nokkurra eðlilegra ektapara í
borginni, en þar kom á daginn það sem ég hef alltaf haldið:
Annaðhvort voru ektapör saman heima eða þá að þau fóru saman
heim til foreldra annars hvors.
Ég spyr því: Hvað er það sem veldur því að kynvilltu ekta-
pörin eru oftast hvort í sínu lagi yfir jólin? Er þetta bara almennt
séreinkenni á þessu fólki? Eða er það vegna þess að foreldramir
vilja ekki fá tengdadótturina eða tengdasoninn í heimsókn? Eða
vegna þess að kynvillingamir em hræddir við tengdafólk sitt?
Eða er þetta fólk allt í felum eins og spesíalistarnir orða það nú
til dags?
í framhaldi af þessum vangaveltum mínum spurði ég sjálfa
mig sisona að því hvort það gæti verið eitthvað brogað við
jólasveinana mína því þeir eru alltaf komnir heim á þrettánd-
anum þegar við höldum okkar jól í Esjunni.
Athugasemd ritstjómar: Við vonum að lesendur geti stautað sig fram úr
fomeskjulegu orðalagi gömlu konunnar. Hún er ekki ímiklum tengslum
við þjóðfélagið nú orðið, en vill vel.