Harmonikublaðið - 01.09.2018, Blaðsíða 22

IÞA GOMLU GOÐU
/ wra/wx
\
Að þessu sinni kíkjum við í 2. tölublað þriðja árgangs
Harmonikunnar frá árinu 1988. Það var ýmislegt forvitnilegt í
blaðinu. Þarna er mikill fróðleikur. Birt með góðfúslegu leyfi
Hilmars og Þorsteins Rúnars.
Hvaö er
CASSOTTO
Margir velta fyrir sér hvað ítalska
orðið „cassotto" er eða þýðir. Við leit-
um eftir tillögu á góðu íslensku nafni
sem nota má, en þangað til skulum við
nota ítalska orðið og reyna að gera
okkur grein fyrir mismun á „cassotto"
og venjulegri harmoníku. Venjuleg
harmoníka er með opna og bjarta
tóna en — cassottoharmoníkan —
með mjúka og lokaða tóna.
Við skulum lita á skýringamynd-
irnar sem eru þversnið af fjögra kóra
harmonikum. Á mynd 1 er venjuleg
harmoníka þar sem allir fjórir kórarn-
ir (tónastokkarnir) eru undir einni
loku. Þegar þrýst er á nótu á hljóm-
borði þá opnast lokan en hún er fest í
arm (einskonar vogarstöng). Undir
lokunni eru fjögur göt í botninum
sem eru opin í tónstokkana (kótana).
Hver tónstokkur er í þessu tilfelli
tveggja kóra og tveir tónstokkar því
fjögra kóra. Hér fara tónarnir beint út
og er því opnir og bjartir.
Á mynd 2 er þversnið af fjögra kóra
„cassotto" harmoníku. Hér er nótu-
armurinn tvískiftur. Annar hluti
armsins er með loku á tvo tónstokka
í „cassotto“ en hinn armurinn er með
loku á tónstokka sem ekki eru í
„cassotto“. Þetta þýðir að þegar þrýst
er á eina nótu í hljómborði þá opnast
tvær lokur samtímis með tvo kóra
(tónstokka) undir hverri loku. Það er
nákvæmnisverk að fá báðar lokurnar
til að virka jafnt en það hefur mikil
áhrif á þéttleika harmoníkunnar.
Á þessum myndum sést í stórum
dráttum mismunurinn á „cassotto“
og venjulegri harmoníku og getum því
líka skilið verðmismuninn sem er á
þeim, að auki er „cassotto“ har-
moníka oftast með vandaðri tór.a.
Hér er aðeins stiklað á stóru í þeirri
von að einhver verði vísari.
Atyw/)
. 4 Kóesf?
4 KORfíR
/t\ Kor/\R
2 KÓRaK,
Þ.Þ.
17