Feykir - 21.08.2019, Blaðsíða 6

Grímur segir sýningar hafa
gengið vel og fólk virðist hrifið
af myndinni og þeir sem hann
hefur talað við virðist nokkuð
sáttir við myndina og umræðan
á samfélagsmiðlum einnig.
Hann segir að stemningin hafi
verið góð í salnum á
Hvammstanga og ekki
skemmdi fyrir að fólk þekkti
leikarana vel. „Ég notaði
bændur til að leika í myndinni
og fólk þekkti leikarana og það
var meira hlegið í sveitinni en í
borginni, fólk náði húmornum
VIÐTAL
Páll Friðriksson
kannski aðeins betur,“ segir
Grímur sem jánkar því að
fólkið í sveitinni þekki
karaktera og aðstæður sem
ríma við raunveruleikann.
„Þetta voru mikið til bændur
sem horfðu á myndina á
Hvammstanga og Búðardal og
gjörþekkja allt saman í kringum
þetta allt, sveitabæinn kýrnar
og kaupfélagið.
Og talandi um kaupfélagið,
þá hefur það mikið verið í
umræðunni í kjölfar viðtala við
Grím sem segir það enga
tilviljun að líkindi væru með
Kaupfélagi Erpsfirðinga, sem
sagt er frá í myndinni, og
Kaupfélagi Skagfirðinga. Í
stiklu myndarinnar sér fólk
aðalpersónuna m.a. dæla mjólk
yfir kaupfélagsbygginguna úr
haugsugu og þegar kúabóndinn
Inga lætur væna kúadellu skella
á framrúðu aðstoðarkaup-
félagsstjórans. Einnig mætti
finna samsvörun á stjórnendum
KS og KE. „Þegar fólk sá
stikluna að myndinni þá sá það
ákveðin líkindi með
kaupfélagsstjórunum, sem eru
leiknir af Sigga Sigurjóns og
Hannesi Óla, og þeim Þórólfi
og Sigurjóni stjórnendum KS
og blaðamenn fóru að spyrja
mig út í þetta. Þegar við vorum
Héraðið, nýjasta kvikmynd Gríms Hákonarsonar, var sýnd á Hvammstanga og
Búðardal þann 10. ágúst sl. áður en hún kom fyrir sjónir almennings þriðjudaginn í
síðustu viku. Hefur það vakið athygli að Kaupfélag Skagfirðinga er nefnt sem
nokkurs konar fyrirmynd að myndinni en sagan gerist í litlu samfélagi og segir sögu
Ingu, miðaldra kúabónda, sem gerir uppreisn gegn kaupfélaginu á staðnum. Hún
reynir að fá aðra bændur í lið með sér en það gengur erfiðlega þar sem kaupfélagið
hefur sterk ítök í sveitinni. Með aðalhlutverk fara Arndís Hrönn Egilsdóttir, Sigurður
Sigurjónsson, Sveinn Ólafur Gunnarsson, Hannes Óli Ágústsson, Hinrik Ólafsson og
Edda Björg Eyjólfsdóttir. Feykir hafði samband við höfund og leikstjóra
myndarinnar og forvitnaðist um myndina og upplifun Gríms af samfélaginu í
Skagafirði, þar sem hann dvaldi um tíma og kveikjan að handritinu varð til.
Grímur hugðist gera heimildarmynd um KS en úr varð mynd um kúabóndann Ingu sem finnst völd Kaupfélagsins í Erpsfirði
heldur þrúgandi í samfélaginu. MYNDIR : AÐSENDAR
Grímur Hákonarson höfundur og leikstjóri Héraðsins í viðtali
Hugmyndin var að gera
heimildarmynd um KS
„Hugmyndin að skíta-
dreifaraatriðinu er fengin frá
Frakklandi. Franskir bændur
hafa notað skítadreifara þegar
þeir hafa verið að mótmæla
stjórnvöldum og svo er það
Helgi Hóseasson sem sletti
skyrinu eins og frægt er. Þetta
atriði er kannski innblástur frá
honum. En nei, þetta hefur ekki
gerst algerlega svona. Og með
því að nota mjólk í staðinn fyrir
skít, mjólkin tengist konunni,
sem er á vissan hátt að berjast
gegn feðraveldinu og notar
hvítan vökva, það eru þannig
pælingar líka,“ segir Grímur.
Sammála kaupfélags-
hugsjóninni
Eins og þeir vita sem í
Skagafirði búa er yfirleitt mjög
friðsælt í héraðinu þó hægt sé
að finna sér einhver álitamál til
að kvarta yfir og pexa sín á
milli. Kaupfélagið hefur verið
fyrirferðamikið í gegnum
tíðina, gengið í gegnum súrt og
sætt, en nú má segja að
blómaskeið þess sé í hámarki
eins og afkomutölur þess sýna.
Íbúar njóta góðs af öflugu
fyrirtæki sem kallar sig bakhjarl
í héraði en sumum þykir nóg
um stærð þess og yfirburði á
mörgum sviðum. Forvitnilegt
væri að fá upplifun Gríms af
Kaupfélaginu sjálfu og
samfélaginu sem hann kynntist
fyrir þremur árum síðan.
Hann segir Skagafjörð vera
blómlega sveit, mikið öryggi og
nóga vinnu að hafa og hann
geri sér grein fyrir því að ef
eitthvað bjátar á sé gott að hafa
öflugt fyrirtæki sem geti
brugðist við. „Til dæmis eftir
hrunið þegar mörg bú á
Suðurlandi fóru á hausinn,
með róbótafjósum, en í
Skagafirði fór enginn á hausinn.
Ég geri mér grein fyrir því að
það er ákveðinn kostur að hafa
svona öflugt fyrirtæki en á hinn
bóginn þá er það alltumlykjandi
og er með sterk ítök á svæðinu,
sem sker sig svolítið úr öðrum
svæðum á Íslandi hvað það
varðar.
Ég er talsmaður vald-
dreifingar, held að það sé aldrei
gott að völd safnist á fáar
hendur. Það býður upp á
spillingu og misnotkun valds,
og án þess að ég sé að saka
einhvern um það þá er það mín
almenna skoðun og hefur
ekkert með það að gera hvort
þar sé samvinnufélag eða
einkafyrirtæki á ferðinni. Í
sumum bæjum eru öflug
útgerðarfélög sem eru einka-
að velta fyrir okkur hvernig
kaupfélagsstjórinn ætti að líta
út í myndinni þá skoðuðum við
myndir af Þórólfi og fleiri
kaupfélagsstjórum og jakkinn
sem hann er í er svolítið líkur
jakka sem Þórólfur hefur verið
í á myndum. Að vísu myndi ég
ekki segja að Siggi Sigurjóns og
Þórólfur væru líkir í útliti, Siggi
var fyrst og fremst valinn af því
að hann er svo góður leikari. En
óneitanlega var maður að leita
einhverra fyrirmynda úti í
samfélaginu og þá var þetta
sterkasta fyrirmyndin. Þetta er
náttúrulega eina kaupfélagið
sem er öflugt í dag.“
Grímur segir að þrátt fyrir
að myndin sé skáldskapur sé
ýmislegt sem á sér stoð í
raunveruleikanum og nokkrar
sögur fengnar hjá heimafólki í
Skagafirði. Grímur leigði
sumarbústað rétt fyrir utan
Krókinn og dvaldi nokkrar
vikur sumarið 2016, hitti
bændur og fólk á Sauðárkróki.
„Ég hitti alls konar fólk, fólk
sem er gagnrýnið á kaupfélagið
og fólk sem er handgengið
kaupfélaginu, kynnti mér
hlutina eins og menn gera og
reyndi að fá hugmyndir og
góðan efnivið. Það var kannski
kveikjan að handritinu. En svo
skáldar maður í eyðurnar. Það
eru sögur þarna, málningar-
sagan t.d., sem er tekin beint
upp úr sögu sem ég heyrði í
Skagafirði. En þetta er
bíómynd, skáldskapur.“
Grímur segir að þrátt fyrir
skáldskapinn sé hann byggður
á einhverju sem hann hefur
heyrt og svo þróast sagan og
breytist í sköpunarferlinu.
6 31/2019