Morgunblaðið - 18.05.2020, Síða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 18. MAÍ 2020
Dýrðardagar Veðrið hefur leikið við íbúa höfuðborgarsvæðisins síðustu daga og margir hafa nýtt sér tækifærið til útiveru. Þessi tvö nutu lífsins í hjólatúr úti við Gróttu á Seltjarnarnesi.
Árni Sæberg
Samvinna, sam-
hugur og samstaða eru
orð sem hafa verið okk-
ur hugleikin síðustu
mánuði. Enda hefur
komið í ljós hversu
mikilvægt það er fyrir
heimsbyggðina að
standa saman á meðan
COVID-19-veiran
þeysist yfir hvert land-
ið á fætur öðru. Flest-
um er nú ljóst að samvinna og sam-
staða þvert yfir landamæri,
menningarheima og stjórnmálaskoð-
anir er mikilvægari en áður til að
vinna bug á þessari meinsemd.
Það leið þó ekki á löngu þar til
pólitískir tækifærissinnar víða um
heim létu á sér kræla sem vildu nýta
sér aðstæður sér í hag og koma hug-
myndum sínum á dagskrá. Hafa
sumir gengið svo langt að ætla að
skerða borgaraleg réttindi, eingöngu
vegna þess að það hefur reynst hægt
við þessar aðstæður.
Birtingarmyndir
þessarar tækifæris-
mennsku eru nokkrar.
Allt frá því að vera
nokkuð áhrifalitlir
sjálfskipaðir sérfræð-
ingar í sínum heima-
löndum, fjölmiðlar sem
miðla falsfréttum í póli-
tískum tilgangi yfir í
áhrifamikla þjóðar-
leiðtoga sem hafa nýtt
viðkvæma stöðu heims-
byggðarinnar til að
traðka á þeim lýðræðis-
legu gildum sem opin
vestræn samfélög hafa byggt á.
Slíkra tilburða til valdboðsstjórn-
mála verður nú vart meðal annars í
Ungverjalandi, Serbíu, Svartfjalla-
landi og Póllandi þar sem forsetar
hafa boðið lýðræðinu birginn,
kannski í skjóli þess að stórveldin
tvö, Bandaríkin og Rússland, hafa
fetað sig inn á þessa slóð nokkuð
átölulaust.
Gegn grundvallarstoðum
Grundvallarstoðir vestrænna gilda
eru lýðræði, réttarríki, frelsi og
mannréttindi. Evrópusamvinnan
gengur beinlínis út á samheldni og
samfélagslega ábyrgð. Evrópusam-
bandið er stofnað um frið í álfunni og
Atlantshafsbandalagið er byggt á
sama grunni vestræns samstarfs.
Norðurlöndin hafa ætíð unnið þétt
saman og hefur Norðurlanda-
samstarfið ítrekað sannað gildi sitt.
Þær aðstæður sem nú eru uppi hafa
enn frekar sýnt okkur fram á mikil-
vægi þess að þjóðir heims tali saman.
Mikilvægi þess að rödd Íslendinga
og annarra vestrænna þjóða heyrist
hefur því sjaldan verið meira en nú.
Önnur evrópsk ríki hafa því miður
sum hver fetað þá braut að vega að
okkar evrópsku grundvallarstoðum
og grundvallargildum. Nú gerist það
svo að Morgunblaðið heldur inn á
þessar sömu slóðir með því að grafa
undan alþjóðastofnunum og setja sig
í stellingar sem klappstýra stjórn-
málaleiðtoga á borð við Orbán og
Trump. Í blaðinu er nú hæðst að
utanríkisráðherra fyrir að standa
vörð um vestræn gildi í félagi við
utanríkisráðherra Norðurlandaþjóð-
anna. Morgunblaðið segir þeim að
sitja hjá þegar vegið er að lýðræði í
álfunni. Þetta eru kaldar kveðjur úr
Hádegismóum, frá dagblaði sem eitt
sinn var kjölfesta í íslenskum utan-
ríkismálum og lykilstoð í umræðu
um frelsi, mannréttindi, lýðræði og
vestræna samvinnu.
Alþjóðasamvinna
aldrei mikilvægari
Alheimskreppan sem nú er til-
komin vegna COVID-19 verður ekki
leyst með múrum og einangrun. Hún
verður heldur ekki leyst með því að
ala á sundrung, tortryggni og ótta.
Hún verður þvert á móti leyst með
samvinnu og samtali þjóða. Með því
að tengja saman vísindafólk, vinna
bug á falsfréttum og með því að
byggja á upplýstri umræðu. Hið
sama á við um loftslagsvána sem vof-
ir yfir okkur öllum, þar er alþjóða-
samvinnan knýjandi svo hægt verði
að ná markmiðum um grænna sam-
félag og kolefnishlutleysi. Betri og
bjartari framtíð.
Viðreisn óttast ekki að segja upp-
hátt að markvisst samstarf og sam-
vinna þjóða er grundvallaratriði til
að auka lífsgæði fólks, hagsæld og
framþróun. Við þurfum að gera allt
sem í okkar valdi stendur til að
spyrna gegn því að einstaklingar,
stjórnmálaflokkar og þjóðar-
leiðtogar sem og fjölmiðlar fái svig-
rúm til að vega að sjálfsögðum
mannréttindum, upplýsingafrelsi,
sjálfstæði dómstóla og lýðræði. Þar
er engin rödd of veik eða land of lítið
til að hafa áhrif á framgang lýðræðis.
Það sýnir sagan, það er hlutverk sem
við tökum alvarlega og ber að taka
alvarlega. Þess vegna munum við
benda á það og andmæla í hvert sinn
sem menn stíga fram sem vilja setja
lýðræðið í sóttkví og alþjóðasamstarf
á ís. Á það geta landsmenn stólað.
Eftir Þorgerði
Katrínu
Gunnarsdóttur
» Þess vegna munum
við benda á það og
andmæla í hvert sinn
sem menn stíga fram
sem vilja setja lýðræðið
í sóttkví og alþjóða-
samstarf á ís.
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir
Höfundur er formaður Viðreisnar.
Vegið að lýðræði
Mikil verðmæta-
sköpun gæti átt sér
stað ef markmið rætast
um að fimmfalda þekju
skóga á Íslandi á næstu
20 árum og fara úr
t.a.m. 1% í 6% af flat-
armáli Íslands og ná
þannig að standa undir
atvinnusköpun og sjálf-
bærri byggðaþróun.
Verðmæti lands eykst
verulega með aukinni skógrækt, en
öll ræktun í skjóli skóga verður hag-
kvæmari og verðmætari. Lands-
byggðin á Íslandi er sannkallaður ós-
lípaður demantur og það er ljóst að
skógrækt með skipulögðum hætti
hefur mikil áhrif til styrkingar
byggðar um allt land. Það er ekki
ólíklegt að vörslumönnum muni
fjölga sem gæta ómetanlegra verð-
mæta sem eru í náttúru og náttúru-
auðlindum Íslands. Gæta þarf að
mikilvægi sjálfbærrar þróunar sem
hefur að leiðarljósi að byggja upp og
varðveita skógarauðlind sem þjónar
hagrænum umhverfismarkmiðum og
lækkar samfélags-
kostnað. Landkostir til
skógræktar á Íslandi
eru miklir og mikilvægt
að efla skógrækt sem
mótvægisaðgerð gegn
loftslagsbreytingum en
talið er að 12% skóg-
arþekja geti bundið
sem samsvarar því sem
næst losun á allri CO2 á
Íslandi. Náttúruskógar
voru meðal höfuð-
vistkerfa Íslands en
þekja þeirra hefur
rýrnað um 95% frá landnámi. Ósjálf-
bær nýting þeirra fram yfir 20. öld
eyddi þeim að miklu leyti. Mikil tæki-
færi felast í því að gera skógrækt að
sjálfbærum atvinnuvegi á Íslandi á
næstu 15-20 árum sem skilar veru-
legum gæðum og ávinningi til sam-
félagsins. Ný hugsun í umhverf-
ismálum og náttúruvernd gerir þetta
mögulegt en auka þarf fjárveitingar
til skógræktar. Þegar skógar komast
á nýtingaraldur má vænta áhuga á
skógarkaupum til fjárfestingar.
Skógrækt ríkisins á um helming af
þeim skógi sem er kominn í nýtingu
en annað er í eigu skógræktarfélaga
en mestur hluti ræktaðra skóga er
frekar ungur. Fjárfesting í skógrækt
er langtímafjárfesting þar sem
tekjur af skógræktinni byrja að skila
sér eftir 15-20 ár. Mikil þekking á
skógrækt hefur byggst upp hjá skóg-
ræktarfélögum landsins og mörgum
bændum sem eru vörslumenn lands.
Íslensk skógrækt með skipulögðum
hætti hefur mikil áhrif til styrkingar
byggðar um allt land og ekki er ólík-
legt að störfum við skógrækt myndi
fjölga verulega á landsbyggðinni.
Ávinningur af stórfelldri skógrækt á
Íslandi horft til framtíðar er augljós
en leiða þarf saman helstu hags-
munaaðila sem geta komið hugmynd-
inni í framkvæmd. Hagsmunir Ís-
lendinga eru miklir með því að efla
skógrækt á Íslandi auk þess að vera
góður fjárfestingakostur ef vel er
staðið að málum.
Lifandi tré fjölgar
lengi greinum
Stefna þarf á sjálfstæða þróun sem
hefur að leiðarljósi að byggja upp og
varðveita skógarauðlind sem þjónar
hagrænum og umhverfistengdum
markmiðum sem auka lífsgæði og
velferð Íslendinga horft til langrar
framtíðar. Markmið íslenskra lífeyr-
issjóða er að greiða lífeyri og ávaxta
eignir á sem bestan hátt.
Ef skógræktarverkefni þar sem
horft er til lengri tíma og ávöxtun
með tilliti til áhættu er innan þeirra
marka sem lífeyrissjóðir gera væri
hægt að hefjast handa við stórfellda
skógrækt á Íslandi í samstarfi ís-
lenskra lífeyrissjóða, stjórnvalda,
skógræktarfélaga og bænda um allt
land. Þjóðarátak í skógrækt á Íslandi
með aðkomu helstu aðila, s.s. stjórn-
valda, opinberra fyrirtækja eins og
Landsvirkjunar, einkafyrirtækja og
einstaklinga um allt land getur gert
það mögulegt að hefja stórsókn í
skógrækt og ná þannig metn-
aðarfullum markmiðum um sjálf-
bærni og verðmætasköpun fyrir Ís-
land og Íslendinga. Ekki er ólíklegt
að á næstu misserum verði hægt að
fá marga til að bretta upp ermar í
stað þess að bíða eftir úrræðum op-
inberra aðila á vinnumarkaði. Á
næstu misserum mun skapast frá-
bært tækifæri til að virkja lands-
menn til leiftursóknar um allt land
með ræktun skógar sem mun skila
frábærum árangri til lengri tíma fyr-
ir land og þjóð. Hægt er að skapa
snjalla atvinnugrein með fjölda
starfa til framtíðar ef vel er að málum
staðið og lækka þannig samfélags-
kostnað og auka verðmætasköpun til
langrar framtíðar. Skógrækt getur
orðið ný atvinnugrein ef vel er að
málum staðið þar sem mörg afleidd
störf verða til í öðrum atvinnugrein-
um. Nýsköpun og snjallar hug-
myndir sem tengjast skógrækt eru
margar og því mikilvægt að hefja
þessa mikilvægu vegferð í skógrækt
fyrir Ísland og Íslendinga.
Eftir Albert
Þór Jónsson »Nýsköpun og snjall-
ar hugmyndir sem
tengjast skógrækt eru
margar og því mikil-
vægt að hefja þessa
mikilvægu vegferð í
skógrækt fyrir Ísland
og Íslendinga.
Albert Þór Jónsson
Höfundur er viðskiptafræðingur með
MCF í fjármálum fyrirtækja og 30
ára starfsreynslu á fjármálamarkaði.
albertj@simnet.is
Íslensk skógrækt er verðmætasköpun og snjöll atvinnugrein