Skessuhorn - 06.05.2020, Síða 22

MIÐVIKUDAGUR 6. MAí 202022
Pstiill - Geir Konráð Theódórsson
Núna þrái ég ekkert meira en að
upplifa ferst og kalt íslenskt vor! Ég
sit hér heima í Níger á skuggsæl-
um stað og vona að hleðslan á tölv-
unni dugi til að skrifa pistilinn. Það
er 44°C hiti, rafmagnið er farið af
hverfinu og ég horfi með löngunar-
augum á loftkælingarapparatið sem
virkar ekki. Mér líður ögn furðu-
lega og mér finnst eins og ég sé að
ofhugsa allt.
Kannski líður mér svona af því
að ég hef verið að berjast við mat-
areitrun í rúma viku, og bara svo að
við getum öll haft þessa lexíu á bak-
við eyrað - sama hvað þú ert leiður
á því að elda heima þá er heimsend-
ur matur frá vafasömum veitinga-
stað í vanþróaðasta landi í heimi
ekki góð hugmynd. Mögulega er
þetta bara matareitrunin en ég held
að viðhorfsbreytingin mín sé líka
sprottin upp úr þessari félagslegu
einangrun. Erum við ekki kannski
öll eins og einhver einsetumunkur
á miðöldum þessa dagana, afsíð-
is og frjáls frá amstri samfélagsins,
með ofgnótt af tíma fyrir höndum
til að íhuga tilgang lífsins?
Ó þvílík blessun, rafmagnið virk-
ar aftur. Best að faðma loftkælinga-
rapparatið!
Jæja, núna þegar mér líður ögn
betur og hugsa mig um þá er þetta
kannski bara bull í mér, kannski
er munkatilfinningin ekki yfir-
gnæfandi ef nútímaþægindi virka
og maður hefur til dæmis aðgang
að Netflix til að dreifa huganum.
Vandinn er að hérna í Níger er
ekkert Netflix, hérna hef ég rétt
svo betri aðgang að internetinu en
einhver munkur á miðöldum. Ég
tek internetinu ekki lengur sem
sjálfsögðum hlut. Þegar rafmagnið
virkar og ég næ að tengjast netinu
þá er litla svarta raftækið í hönd-
unum mínum orðið allt í einu að
glugga að uppsafnaðari þekkingu
mannkyns, ásamt þeim möguleika
á að tala við milljarða af fólki hvar
sem er á Jörðinni. Ég upplifi þetta
sem dýrmæta stund sem ber að fara
vel með. Núna þegar ég er tengdur
þá er eitt á internetinu sem ég veit
að lætur mér líða betur, myndband-
ið Pale Blue Dot á Youtube.
Árið 1990 var könnunargeimfarið
Voyager 1 á ferð framhjá Satúrnusi
og ákveðið var að snúa geimfarinu
þannig að hægt væri að taka mynd
af Jörðinni, en Jörðin er þar svo
langt í burtu að hún sést bara eins
og fölur blár punktur á myndinni.
Eftirfarandi hugrenningu, sem ég
hef lauslega þýtt hér yfir á íslensku,
skrifaði stjörnufræðingurinn Carl
Sagan þegar hann sá þessa fjar-
lægustu mynd sem hingað til hefur
verið tekin af Jörðinni okkar:
,,Frá þessum fjarlæga sjónarhóli
virðist Jörðin ekkert sérstaklega
áhugaverð. En fyrir okkur mann-
fólkið er þetta öðruvísi. Horfðu
aftur á þennan punkt. Þetta er
hér. Þetta er heimilið okkar. Þarna
erum við. Þarna hafa allir sem þú
elskar, allir sem þú þekkir, allir sem
þú hefur nokkurn tíma heyrt um,
hver einasta manneskja sem til hef-
ur verið, eytt ævi sinni.
Samanlögð gleði og sorg okk-
ar allra, þúsundir af sjálfsöruggum
trúarbrögðum, hugmyndafræð-
um og efnahagslegum kenningum,
hver einasti veiðimaður og safnari,
hver einasta hetja og heigull, hver
einasti skapari og tortímandi sið-
menningar, hver einasti konungur
og kotbóndi, hvert einasta ástfang-
ið ungt par, hver einasta móðir og
faðir, vongott barn, uppfinninga-
maður og landkönnuður, hver ein-
asti siðfræðispekingur, hver einasti
spillti stjórnmálamaður, hver ein-
asta stórstjarna, hver einasti æðsti
leiðtogi, hver einasti dýrlingur og
syndari í sögu mannkyns lifði lífi
sínu þarna - á rykkorni sem svífur
um í ljósgeisla.
Hugsaðu þér blóðsúthelling-
arnar af völdum allra þessara hers-
höfðingja og keisara svo þeir gætu,
í dýrðarljóma og sigurvímu, orðið
tímabundnir valdsherrar á brota-
broti af punkti. Hugsaðu þér alla
þá endalausu grimmd sem íbúar
eins hornsins á þessum punkti beita
öðrum vart aðgreinanlegum íbú-
um einhvers annars horns, hve oft
þeir misskilja hver aðra, hve áfjáðir
þeir eru um að drepa hver aðra, hve
ákaft hatur þeirra er.
Okkar sýndarmennska, okkar
ímyndaða mikilvægi, okkar sjálfs-
blekking um að við gegnum ein-
hverri forréttindastöðu í alheimin-
um, er í algjörri andstöðu við þenn-
an punkt á bláu ljósi. Hnötturinn
okkar er einmanna ljósblettur um-
lukinn hinu mikla myrkri geims-
ins. Við erum sannarlega smávægi-
leg, og í allri þessari víðáttu þá er
enginn vísbending um að hjálp
muni berast annars staðar frá, til að
bjarga okkur frá okkur sjálfum.
Hingað til er Jörðin eini hnöttur-
inn sem við vitum um þar sem lífið
nær að þrífast. Hvergi annars stað-
ar, að minnsta kosti í náinni fram-
tíð, gætum við sem mannkyn flutt
búferlum. Heimsótt, já. Setjast
að, ekki strax. Á þessu augnabliki,
hvort sem okkur líkar það betur eða
verr, þá er Jörðin sá staður þar sem
við stöndum eða föllum.
Það hefur verið sagt að stjörnu-
fræði sé uppbyggjandi reynsla og
geri mann auðmjúkan. Ef til vill
sýnir ekkert betur hvað sjálfumgleði
mannkyns er hrokafull en þessi
mynd af fjarlægri og agnarsmárri
veröld okkar. Fyrir mér undirstrikar
þessi mynd ábyrgð okkar að hugsa
betur hvort um annað og varðveita
og vernda föla bláa punktinn, eina
heimilið sem við eigum.”
Þó að maður sé afsíðis eins og
einsetumunkur, þó ég þrái ferskt og
kalt íslenskt vor og þó að maginn
sé slæmur og hitinn sé steikjandi
- þrátt fyrir allt þá nær þessi hug-
renning um okkar agnarsmáu ver-
öld einhvern veginn að fá mig til að
íhuga tilgang lífsins með þakklæti
og bros á vör.
Geir Konráð Theódórsson í Níger.
Bændur víða um vestanvert land-
ið nýttu góða tíð í síðustu viku til
ýmissa vorverka og jarðyrkjustarfa.
Mykju var dreift á tún og þá byrj-
uðu einhverjir sömuleiðis dreifingu
á tilbúnum áburði. Loks hófst korn-
sáning meðal annars á Hvanneyri.
Slíka vinnu er gott að framkvæma
snemma þegar góður raki er í jörðu
til að fræin nái að spíra og festa sig
í jarðveginum. Tíminn hér á landi
til kornræktunar er jafnan skamm-
ur og því leggja bændur áherslu á
að hefja jarðvinnslustörf eins fljótt
og aðstæður leyfa. Síðan er ekkert
að gera annað en að krossa fingur
fyrir góðri tíð í sumar og uppskeru
í samræmi við það. mm
Land tætt fyrir sáningu á byggi, rýgresi og höfrum á Hjarðarfelli í Eyja- og
Miklaholtshreppi. Ljósm. so.
Vorverkin hafin
til sveita
Hjónin Bjartmar Hannesson og Kolbrún Sveinsdóttir, bændur á Norðurreykjum í
Hálsasveit, byrjuðu að bera á fyrstu túnin 29. apríl síðastliðinn. Þau hafa verið í
hópi bænda sem vanalega hefja fyrstir slátt. Ljósm. ks.
Kornsáning hófst á Hvanneyri 30. apríl síðastliðinn. Var þá kynbótalínum
korntegunda sáð í frjóan svörð, eins og frá var greint á facebook síðu Jarðræktar-
miðstöðvar LhhÍ, þaðan sem þessi mynd er.
Agnarsmá veröld
með einsetumunkum