Bæjarins besta - 09.12.1987, Blaðsíða 14

14
BÆJARINS BESTA
NOKKUR umræða hefur verið í þjóðfélaginu nú uppá síðkastið hvort
mögulegt sé fyrir hin einstöku bæjarfélög að lýsa yfir sjálfstæði sínu,
kalla sig fríríki eða gerast tollfrjálst svæði. Mest hefur borið á Vest-
mannaeyingum I þessari umræðu. Þar hafa bæjarfulltrúar látið í ljós
skoðanir sínar og sýnist þar sitt hverjum. Oft hafa vestfirðingar sagt,
bæði í gríni og alvöru, að réttast væri að grafa kjálkann frá og lýsa yfir
stofnun nýs ríkis. En dettur einhverjum þetta í hug í raun og veru? Við á
BB ákváðum að spyrja efstu menn á þeim listum sem eiga sæti í
bæjarstjóm hver væri þeirra skoðun á hugmyndum sem þessum.
ég flutti til-
lögu í Gagn-
frædaskól-
anum
Krístján Jónasson Alþýðuflokki:
„Því er nú fljótsvarað. Það eru
nú ein 38 ár síðan að ég flutti
tillögu um það á málfundi í
Gagnfræðaskólanum að Vestfirð-
ir verði sjálfstætt ríki og segðu sig
þar með úr lögum við Island.
Hugmynd sem þessi og svona
tillaga sýnir það að fólkið hér á
þessu svæði hefur alla tíð, meira
að segja á þessum tíma, fundist að
það væri sett hjá miðað við það
fjármagn sem það skapaði fyrir
þjóðina. Það fengi ekki réttláta
skiptingu til baka.
Manni finnst reyndar að í
vaxandi mæli sé minna tillit tekið
til samþykkta sem gerðar eru í
fjórðungi þegar þær koma til
umfjöllunar þingmanna allsstaðar
að af landinu á Alþingi, í ríkis-
stjórn, eða í nefndum.
Viðkvæðið er alltaf að sú þjón-
usta sem greidd er af ríkinu fyrir
alla landsmenn taki svo mikið af
fjármagni til sín að það sé ekki
hægt að skila meiru til baka út til
landsbyggðarinnar. Því miður
hefur ekki verið gerð úttekt á því
hvað kemur raunverulega mikið
til baka. Það er líka annað. Þó að
maður sé stuðningsmaður þess að
halda verðbólgu í skefjum, því að
maður veit að verðbólgan er það
versta sem til er fyrir launafólk í
þjóðfélaginu, að þá hefur henni
verið haldið niðri með þeim hætti
að það er ýmist reynt að halda í
við laun Iaunþega eða þá að
gengið hefur ekki verið rétt
skráð, eða hvoru tveggja. Þetta
tvennt kemur illa niður á stöðum
eins og Vestfjörðum til dæmis,
þar sem gengið á hverjum tíma er
afgerandi um afkomu fyrirtækja
og þá um leið möguleika þeirra
til að greiða hærri laun.
Þannig að ég skil ósköp vel þau
sjónarmið, og það getur hreinlega
farið svo að Vestfirðingar neyðist
til að stofna sjálfstætt ríki.
Ef að hugmyndir, eins og komu
fram í grein í Morgunblaðinu
fyrir stuttu um að framtíðarsýn
einhverra sérfræðinga sé fólk-
vangur á Vestfjörðum en ekki
byggð, í þeim skilningi sem hún er
í dag, ná fram að ganga getur
verið að eina vörnin sé sú að vera
ekkert lengur í samfloti með
þessum mönnum.“
Þannig að þú telur raunhæft að
gera Vestfirði jafnvel að frírki?
„Við Vestfirðingar ættum
mikil og góð mið og stóra
möguleika á gagnkvæmum samn-
ingum við Grænlendinga t.d. Við
ættum meira að segja möguleika
á samningum við lýðveldið
fsland, í sambandi við loðnu, síld,
o.fl. Þannig að ég tel að fríríki
sem slíkt sé í sjálfu sér engin
lausn. Það er bara hluti af því sem
við erum að tala um í sambandi
við sjálfstjórn kjördæmanna, þá
bæði fjárhagslega og fram-
kvæmdalega ábyrgð. En ég held
að annaðhvort höldum við áfram
að vera íslendingur og reynum
áfram að vinna því fylgi hjá þeim
sem ráða eða að ef þessu skiln-
ingsleysi heldur áfram, þá hlýtur
að koma upp spurningin um að
yfirgefa þá og stofna sjálfstætt
ríki,“
„Þurfum að
ná góðri
samstöðu...“
Olafur Helgi Kjartansson, Sjálf-
stæðisflokki, sagði um hugmyndir
þessar:
„Mér finnast þær fáránlegar.“
Þannig að þú telur ekki raun-
hæft að gera Vestfirði að fríríki
eða sjálfstæðu ríki?
„Málið er það að menn á Vest-
fjörðum telja sig hugsanlega bera
skertan hlut frá borði varðandi
fiskveiðar. Það er alveg Ijóst að
fiskimiðin eru hér nær, að það er
hagkvæmast að stunda þessar
fiskveiðar sem stundaðar eru í
kringum Vestfirði, frá Vest-
fjörðum. Það er líka ljóst að
menn telja sig ekki fá til baka það