Morgunblaðið - 20.07.2020, Qupperneq 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 20. JÚLÍ 2020
Nú í ágúst næst-
komandi eru liðin 25
ár síðan fyrst voru
haldin hjónanámskeið
undir heitinu „Já-
kvætt námskeið um
hjónaband og sam-
búð“. Ætlunin var í
upphafi að bjóða upp
á eitt eða tvö nám-
skeið, en nú er erfitt
að henda reiður á
hversu mörg þau eru orðin og
hversu mörg pör hafa tekið þátt í
þeim, en þau eru orðin fleiri en
8.000.
Á námskeiðunum ríkir algjör
þagnarskylda og er gaman að segja
frá því að í öll þessi ár hefur aldrei
verið talað um að þessi eða hin
pörin hafi verið á námskeiðunum.
Á hverjum vetri þessi 25 ár hafa
verið haldin milli 10 og 15 nám-
skeið og hefur verið fullt á hverju
einasta.
Fjöldi þátttakenda hverju sinni
hefur verið mismunandi, allt eftir
aðstæðum; frá 10 og upp í 250 pör
þegar mest er.
Námskeiðin sækir fólk af öllu
landinu. Þau hafa verið haldin í
Reykjavík, Hafnarfirði, Kópavogi,
Hveragerði, á Selfossi, Eyrar-
bakka, Kirkjubæjarklaustri, Höfn í
Hornafirði, Stykkishólmi, Akranesi,
Akureyri, Hvammstanga, Ísafirði,
Egilsstöðum, Eyjafirði, Borgarnesi,
Keflavík, Seltjarnarnesi, Vest-
mannaeyjum, í Árnesi, á Suðureyri,
Grindavík og í Þorlákshöfn.
Einnig hafa námskeiðin verið
haldin um öll Norðurlönd, nema í
Finnlandi.
Námskeiðin hafa frá upphafi ver-
ið algerlega frjáls og óbundin og
ekki hlotið neina styrki.
Aftur á móti hafa fjölmargir hóp-
ar, félög, klúbbar, söfnuðir, vinnu-
staðir og skólar boðið upp á nám-
skeiðið.
Í tengslum við námskeiðin hafa
verið gefnar út tvær
bækur um fjölskyld-
una, sambúðina og
hjónabandið, „Ham-
ingjuleitin“ árið 2001
og „Hjónaband og
sambúð“ árið 2006. Á
námskeiðunum er
fjallað um samskipti
og sambúð. Nú er
unnið að bókinni „Níu
skref til betra lífs“
sem væntanleg er
haustið 2021.
En hvað er gert á
þessum námskeiðum? Farið er í
gegnum helstu gildrur sambúðar-
innar og fjallað um væntingar, von-
ir og vonbrigði para á öllum aldri.
En fyrst og fremst er fjallað um
þær leiðir sem hægt er að fara til
að styrkja innviði fjölskyldunnar,
efla ástina og kærleikann og gera
lífið skemmtilegra. Og svo er að
sjálfsögðu líka fjallað um kynlífið,
börnin, stjúpbörnin, fjármálin,
vinnuálagið – og margt, margt
fleira.
Í kjölfar námskeiðsins fá pörin
með heim sjö vikna heimavinnu
byggða á námskeiðinu. Námskeiðin
henta öllum, óháð aldri, kynhneigð,
trúarskoðunum eða hjúskapar-
stöðu.
Það verður spennandi að byrja
nýtt starfsár námskeiðanna, það
tuttugasta og fimmta. Tímarnir
breytast og mennirnir með, en
draumarnir, vonirnar og vandamál
lífsins eru söm við sig. Sem skýrir
betur en flest annað að námskeiðin
skuli enn vera við lýði eftir öll
þessi ár.
Eftir Þórhall
Heimisson
» Tímarnir breytast og
mennirnir með, en
draumarnir, vonirnar og
vandamál lífsins eru
söm við sig.
Þórhallur Heimisson
Höfundur er prestur.
thorhallur33@gmail.com
Hjónanámskeið í 25 ár
Í ágúst 1959 héldu
til Bandaríkjanna frá
Íslandi fjórir kenn-
arar, sem valdir höfðu
verið til þátttöku í The
International Educa-
tional Exchange pro-
gram. Það náði yfir sex
mánaða námsdvöl
vestra og var hluti af
The Fulbright Pro-
gram, því gagnmerka
menningar- og
menntaframtaki bandarískra stjórn-
valda, sem árlega styrkir nú nálægt
4.500 nema.
Héðan lögðu af stað Gerður H. Jó-
hannsdóttir, Björn Guðmundsson,
Runólfur Þórarinsson og Hinrik
Bjarnason; þrjú þau fyrstnefndu eru
nú horfin af sjónarsviðinu.
Þau voru hluti af hópi 450 kenn-
ara frá 80 löndum sem söfnuðust
saman í Washington D.C. í ágúst
1959. Þar biðu þeirra nokkrir dagar
með öflugri kynningu á því, sem yrði
verkefni þeirra næstu mánuði:
Fyrst kynning og
hópaskipti í Wash-
ington, síðan um fjög-
urra mánaða námsdvöl
við háskóla, svo ferðir
um Bandaríkin og að
lokum yrði komið sam-
an á ný og dvölin gerð
upp. Frá þessum heitu
Washingtondögum er
það líklega minnis-
stæðast þegar 34. for-
seti Bandaríkjanna,
Dwight D. Eisenho-
wer, bauð hópnum til
sín og ávarpaði í rósa-
garðinum við Hvíta húsið. Hann
lauk máli sínu með þessum orðum:
„I confidently expect the teaching
profession to write a new and one of
the finest chapters in human history
by developing the priceless commo-
dity of genuine understanding.“ (Ég
vænti þess staðfastlega að kennara-
stéttin muni skrá nýjan afbragðs-
kafla í sögu mannkyns með því að
þróa þau ómetanlegu verðmæti sem
felast í sönnum skilningi.)
Rósagarðurinn við Hvíta húsið er
einn sá staður, sem kunnastur er af
fréttaflutningi fjölmiðla um allan
heim. Þær fréttir geta verið af ýmsu
tagi. En vert er að minnast þess sem
vel er gert. Þessi ágúststund í rósa-
garðinum 1959 er enn í fersku minni
að 60 árum liðnum og einu betur, og
án efa hafa áhrifin orðið hin sömu á
alla kennarana 450 vítt og breitt af
heimsbyggðinni, sem hlustuðu á orð
Eisenhowers forseta. Þeir hafa á
þann hátt og ýmsan annan notið
hinna ómetanlegu áhrifa og tæki-
færa, sem Fulbright-styrkjakerfið
veitti þeim. Það er einstaklega
ánægjulegt og þýðingarmikið að það
skuli enn standa styrkum fótum,
einstætt og öflugt tæki þjóðar sinn-
ar í alþjóðasamskiptum.
Ágúststund í rósagarðinum …
Eftir Hinrik
Bjarnason » Þessi ágúststund í
rósagarðinum 1959
er enn í fersku minni að
60 árum liðnum og einu
betur.
Hinrik
Bjarnason
Höfundur er kennari og
fjölmiðlamaður á eftirlaunum.
hinrikb@simnet.is
Ávarp Eisenhower forseti ávarpar alþjóð-
legan kennarahóp við Hvíta húsið 1959.
Hvern hefði grunað
að heimurinn skyldi
fara á hvolf út af þess-
um kínverska vírus með
sæta nafnið kóróna,
eins og hann væri kon-
ungborinn? Við ættum
heldur að kalla helvítið
gaddavírus. Uslinn sem
hann er búinn að gera
er ótrúlegur. Það er
kannski ekki það allra
alvarlegasta að ekki megi lengur taka
í höndina á nokkrum manni eða
faðma að sér kvenmann.
Persónulega, þótt ég sé ekki að
hæla sjálfum mér, tel ég mig hafa
þétt handtak. Eitt sinn fyrir óra-
löngu, þegar ég var í fisksöluerindum
í Texas, var ég að tala við ráðskonu
sem sá um kaup á fiskmeti fyrir stórt
skólakerfi. Ég var yfir mig ánægður
því hún hafði tekið ákvörðun um að
nota eingöngu íslenska fiskinn fyrir
blessuð börnin. Ekki þorði ég að
faðma hana að mér, svo ég gaf henni
gott handtak. Hún kveinkaði sér og
kippti að sér hendinni og sagði að ég
hefði beyglað hringinn á fingri
hennar. Það var mikið lán að hún
skyldi ekki hætta við fiskkaupin.
Verandi með sterkt handtak sjálf-
ur fann ég oft til með mönnum sem
voru með tuskuhandtak. Þetta voru
oft stórir og stæðilegir menn, en þeg-
ar þeir heilsuðu stungu þeir fram
handleggnum og tóku í hönd án þess
að hreyfa nokkurn vöðva í lófa eða
fingrum. Algert tuskuhandtak. Ég
kynntist sendiráðsritara sem var með
svoleiðis handtak. Eins og allir ungir
menn í utanríkisþjónustunni reiknaði
hann með að verða gerður að sendi-
herra seinna á ferlinum. En með
tuskuhandtak gat ég ekki séð að það
myndi nokkru sinni verða því ekkert
var meira áríðandi í utanríkismálum
en hressilegt handtak. En á þessum
gaddavírustímum mun tuskumaður-
inn líklega hafa góða möguleika bara
með hnefum og olnbogum. Hann gæti
jafnvel orðið utanríkisráðherra á end-
anum!
Stundum er það
þannig að eitthvað gott
getur hlotist af þegar
slæmir hlutir gerast.
Nú þegar handtök,
faðmlög og kossar eru
bönnuð þarf maður ekki
lengur að tvístíga þegar
heilsa skal ættingjum
og vinum. Ekki vil ég
segja að það sé gott að
útiloka fjölskyldu-
faðmlög og vinakossa,
en stundum hefir mað-
ur verið í vafa um hve
mikla ástúð á að sýna í vissum til-
fellum. Líka er nú auðveldara að
heilsa ókunnugum. Áður rétti maður
fram hönd, en hinn ókunnugi tók ekki
alltaf í hana. Nú er nóg að segja bara
halló og skjóta kannski fram olnboga
ef vill.
Þið þarna á Fróni hafið staðið ykk-
ur ofsavel í þessum alheimsgadda-
vírusfaraldri. Aðrar þjóðir dást að
ykkur og fálkaorðuþríeykinu. Einu
sinni enn hefir hin íslenska þjóð sýnt
að hún hefir á að skipa toppfólki á
næstum öllum sviðum, þótt eitthvað
vanti enn upp á í malbikunarmálum.
Vesalings Ameríkaninn hefir alger-
lega dottið á rassinn og vírusinn
grasserar hér um allt. Hver höndin er
upp á móti annarri og aulinn í Hvíta
húsinu sýnir betur en nokkru sinni
áður að hann átti þangað ekkert er-
indi. Hér í Georgíuríki þar sem ég bý
hleypti ríkisstjórinn lýðnum inn á
veitingahús, bari og aðrar stofnanir
fyrir nokkrum vikum. Nú eru smitin
að koma í ljós og spítalarnir fylla
hvert rúm. Það eru ekki lengur bara
gamlingjar sem veikjast heldur fólk á
besta aldri.
Ég veit ekki hvort þið hafið gefið
fyrirsögn þessarar greinar, „Eitt
handtak með fætinum“, nokkurn
gaum eða hvort þið kannist við orða-
tiltækið. Fyrrverandi samstarfs-
maður minn í fisksölu hérna í henni
Ameríku, heiðursmaðurinn Othar
Hansson, sem nú er látinn, notaði það
oftsinnis, en ég heyrði hann aldrei út-
skýra hvernig það væri tilkomið.
Þegar upp kom eitthvert vandamál
sem leysa þurfti sagði hann: „Það er
bara eins og eitt handtak með fæt-
inum“, sem þýddi að það væri ekki
allt of erfitt mál. Mér datt þetta orða-
tiltæki Othars í hug þegar ég var að
hugsa um allar þær líkamlegu tak-
markanir sem vírusfaraldurinn hefir
skapað. Samt er það ekki þannig að
ég sé að leggja til að við byrjum að
heilsast með fótunum.
Eitt leiðir af öðru og þegar ég
minnist á Othar Hansson er stutt í
fisksölumálin. Hann var feikivel gef-
inn og sérmenntaður í fiskimálum.
Var hann einn af brautryðjendunum
sem sköpuðu markað fyrir íslenskan
fisk í Vesturheimi. Hann vann lengst
af hjá Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
og dótturfyrirtæki þess í Ameríku.
Einnig starfaði hann við sölufyrir-
tæki SÍS. Hann, eins og þeir aðrir Ís-
lendingar sem unnu að uppbyggingu
íslensku félaganna hér vestra, gladd-
ist þegar þau voru sameinuð og til
varð Icelandic USA. Það öfluga fyrir-
tæki seldi fisk undir íslenskum
merkjum gegnum kerfi hundraða
umboðsmanna og þúsunda heildsala.
En allt þetta starf var gert að engu
þegar móðurfirmað, Icelandic Group
í Reykjavík, seldi Icelandic USA til
kanadískra keppinauta 2011. Hér
réðu ríkjum ungir fjármálagreifar
sem urðu til í bankabrjálæðinu fræga.
Þeim hafði tekist að vefja móður-
fyrirtækið skuldum og til að bjarga
eigin skinni seldu þeir sölufyrirtæki
sín. Og næstum enginn sagði bofs á
Íslandi. Þessi stærstu afglöp Íslend-
inga í útflutningsmálum virðast nú að
mestu gleymd, en ég gat ekki á mér
setið að rifja þau upp. Þau voru sko
langt, langt frá því að vera bara eitt
handtak með fætinum.
Eitt handtak með fætinum
Eftir Þóri S.
Gröndal » Aulinn í Hvíta hús-
inu sýnir nú betur
en nokkru sinni fyrr að
hann átti þangað ekkert
erindi.
Þórir S. Gröndal
Höfundur er fyrrverandi fisksali og
ræðismaður.
floice9@aol.com
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VANTAR ÞIG
PÍPARA?
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi
umræðu í landinu og birtir aðsendar
greinar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu
greinar eru vinsamlega beðnir að nota
innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auð-
velt í notkun og tryggir öryggi í sam-
skiptum milli starfsfólks Morgunblaðs-
ins og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru sendar á
aðra miðla.
Kerfið er aðgengilegt undir Morgun-
blaðslógóinu efst í hægra horni forsíðu
mbl.is. Þegar smellt er á lógóið birtist
felligluggi þar sem liðurinn „Senda inn
grein“ er valinn. Í fyrsta skipti sem inn-
sendikerfið er notað þarf notandinn að
nýskrá sig inn í kerfið. Ítarlegar leið-
beiningar fylgja hverju þrepi í skráning-
arferlinu. Eftir að viðkomandi hefur
skráð sig sem notanda í kerfið er nóg
að slá inn kennitölu notanda og lyk-
ilorð til að opna svæðið. Hægt er að
senda greinar allan sólarhringinn. Nán-
ari upplýsingar veitir starfsfólk Morg-
unblaðsins alla virka daga í síma 569-
1100 frá kl. 8-18.