Morgunblaðið - 10.08.2020, Qupperneq 4

Snorri Másson
snorrim@mbl.is
Þrjú smit kórónuveirunnar greind-
ust á Íslandi á laugardaginn og
föstudaginn, eftir að 17 höfðu greinst
á fimmtudaginn. Komið hefur fram í
máli sóttvarnayfirvalda að varast
beri að oftúlka sveiflur sem þessar,
til dæmis á þá leið að faraldurinn sé
síður útbreiddur í samfélaginu en
talið hefur verið. Í því samhengi
sagði Víðir Reynisson yfirlögreglu-
þjónn við Morgunblaðið í gær að um
helgar séu tekin mun færri sýni en
virka daga. „Fólk leitar minna til
læknis um helgar. Á miðvikudegin-
um í síðustu viku komu þannig mjög
margir inn. Það má búast við því að
margir fari á morgun til læknis og
við fáum það þá ekki fyrr en á þriðju-
daginn,“ sagði hann. Tveir liggja
þessa stundina á sjúkrahúsi og ann-
ar þeirra er í öndunarvél. Fleiri eru
veikir heima og fylgst er með þeim.
Sóttvarnayfirvöld tala um að það
hafi brugðist að fólk sýni samstöðu
og fylgi tilmælum.
Verið er að smíða framtíðartillög-
ur að samkomutakmörkunum og fyr-
irkomulagi skimunar á landamær-
um. Víðir sagði við Morgunblaðið í
gær að sú vinna byggðist meðal ann-
ars á að meta allar þær undanþágu-
beiðnir sem borist hafa og reyna út
frá þeim að komast að hvaða þætti
ber að undanskilja frá þeim sótt-
varnareglum sem kunna að taka
gildi.
Verðum að taka okkur á
Fulltrúar almannavarna lögðu enn
og aftur á það ríka áherslu í gær að
landsmenn tækju við sér og færu að
fara að tilmælum stjórnvalda, svo
sem tveggja metra reglunni. „Við
verðum að taka okkur á,“ sagði Alma
Möller landlæknir á upplýsingafundi
í gær.
Víðir sagði að menn hefðu „lent
pínulítið á vegg“ með þá hugsjón um
helgina að hægt væri að hefta út-
breiðslu kórónuveirufaraldursins
hér á landi með góðfúslegri sam-
vinnu allra, þegar lögreglumenn á
ferð um miðbæinn voru komnir í þá
stöðu að þeir treystu sér ekki inn á
ákveðna veitingastaði sökum mann-
þröngar.
„Við fórum af stað inn í þær tak-
markanir sem nú gilda í ljósi umræð-
unnar sem við höfum átt bæði við
veitingamenn, sem töluðu mjög mik-
ið um að þeir vildu að við treystum
þeim, og rekstraraðilar líkamsrækt-
arstöðvanna töluðu líka um að þeir
vildu að við treystum þeim. Við gerð-
um það núna og ég vona bara að þeir
séu traustsins verðir,“ segir Víðir.
Lentu pínulítið á
vegg með samstöðuna
 Fá smit síðustu daga  Færri leita til læknis um helgar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Önnur bylgja Tilkynnt verður á allra næstu dögum hvort aðgerðir verði hertar vegna veirunnar eða framlengdar
eins og þær eru. Samstaða um að fylgja tveggja metra reglunni hefur ekki verið næg að mati yfirvalda.
ÁHRIF KÓRÓNUVEIRUNNAR Á ÍSLANDI4
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 10. ÁGÚST 2020
Meiriháttar ehf.
er vel tækjum búið alhliða
jarðverktakafyrirtæki
Allar nánari upplýsingar eru á, meiriháttar.is
í síma S:821 3200 eða með tölvupósti í info@meirihattar.is
Við höfum mikla reynslu og erum lausnamiðaðir
þegar kemur að húsgrunnum sama hvort sem er
í auðveldu moldarlagið eða klöpp sem þarf að
fleyga.
Við útvegum einnig allskyns jarðvegsefni.
Skólasetning er í grunnskólum víða
um land í næstu viku eða þarnæstu.
Samkvæmt núgildandi ráðstöfunum,
sem Víðir Reynisson yfirlögreglu-
þjónn segir ekkert benda til að verði
afnumdar 13. ágúst, heldur senni-
lega framlengdar eða þeim breytt,
mega börn fædd eftir 2005 koma
saman án samkomutakmarkana.
„Það er grunnskólaaldurinn og
leikskólaaldurinn, þannig að út frá
gildandi reglum og því sem hefur gilt
seinni hlutann í vetur og vor og svo
núna, myndi maður halda að starf-
semi leik- og grunnskóla núna geti
farið fram algerlega óbreytt og með
þeim fjöldatakmörkunum fullorð-
inna sem þar gilda,“ sagði Víðir við
Morgunblaðið í gær.
Erfitt fyrir nýnema
Önnur staða blasir við framhalds-
skólum og háskólum. Fólki þar á bæ
er enn í fersku minni fjarnámið og
Zoom-fundirnir síðasta vor, en
margir skólar lokuðu um miðjan
mars við fyrsta samkomubann og
hófu ekki aftur eðlilega starfsemi. Út
frá sóttvarnaráðstöfunum sem nú
eru í gildi mun þetta ástand í ein-
hverjum tilvikum endurtaka sig nú í
haust.
Sóttvarnalæknir hefur gefið út að
sóttvarnayfirvöld muni ekki gefa út
sérstök tilmæli um hvernig skólar
skulu haga starfsemi sinni, heldur
meti hver stofnun það fyrir sig. Víðir
talar á sömu nótum. „Það er bara
þessi tveggja metra regla og fjölda-
takmarkanir sem gilda þar. Það er
bara þeirra hvað þeir geta gert. Ég
veit að menntamálaráðuneytið er
með mikið samtal í gangi. Aðstæður
skólanna eru mismunandi. Menn
hafa áhyggjur af nýnemum, bæði í
menntaskólum og háskólum, að það
sé vont að byrja nýtt nám án þess að
geta fengið leiðsögn kennara og ver-
ið í sambandi við kennara,“ segir
hann. snorrim@mbl.is
Grunnskólar geta
byrjað að óbreyttu
 Lítur verr út fyrir önnur skólastig
Ljósmynd/LHÍ
LHÍ Óvíst er um leiklistarnám í
haust, þar sem nándar er þörf.
Fari svo að neyðarstig verði virkjað
hjá almannavörnum ríkislög-
reglustjóra vegna heimsfaraldurs
kórónuveiru hefur það lítil áhrif á al-
menning. Að sögn Jóhanns K. Jó-
hannssonar, samskiptastjóra al-
mannavarna, þýðir slíkt í raun
sambærilegar aðgerðir og í mars á
þessu ári. Þannig muni stjórnsýslan
starfa með öðrum hætti.
„Þetta hefur í sjálfu sér engin
rosaleg áhrif á almenning. Þetta
merkir það að stjórnsýslan fer á
ákveðið stig og þarf að tryggja
ákveðna mönnun. Þetta hefur til
dæmis áhrif á raforkufyrirtæki,
símafyrirtæki og lögreglu. Það er
unnið eftir öðru verklagi,“ segir Jó-
hann og bætir við að umræddar að-
gerðir hafi lítil áhrif á almenning.
Ráðstafanir sem snerta almenning
séu hjá stjórnvöldum og sótt-
varnalækni en ekki á vegum al-
mannavarna. „Við vorum áður á
neyðarstigi og það eitt og sér hafði
ekki áhrif á almenning. Það eru sér-
tækar aðgerðir sem geta haft áhrif á
fólk. Það er sóttvarnalæknir sem
mælir með því,“ segir Jóhann.
aronthordur@mbl.is
Neyðarstig
hefur lítil
áhrif á fólk
 Stjórnsýslan starf-
ar með öðrum hætti
Snorri Másson
snorrim@mbl.is
Deilt er um það hvernig skuli haga
málum til framtíðar á Íslandi með
tilliti til kórónuveirufaraldursins.
Hann sækir aftur á, ný smit greinast
dag hvern, og á sama tíma fer í hönd
haust og vetur, með tilheyrandi
starfsemi í þjóðfélaginu. Skólar,
vinnustaðir, skipulögð íþrótta-
starfsemi og svo
mætti lengi halda
áfram. Þorgerður
Katrín Gunn-
arsdóttir, for-
maður Við-
reisnar,
gagnrýnir ríkis-
stjórnina fyrir að
hafa ekki þegar
áform sín uppi á
borðum fyrir
haustið. Hún seg-
ir stjórninni ekki lengur stætt á að
skýla sér á bak við embættismenn,
sóttvarnalækni, landlækni, lögreglu
og vísa til þeirra þegar svara er
krafist um stefnu í málefnum veir-
unnar. Þorgerður segir ógagnsæið
farið að valda spennu á milli þjóð-
félagshópa, svo sem atvinnugreina.
Þorgerður tekur undir orð Kára
Stefánssonar, forstjóra Íslenskrar
erfðagreiningar, um að höfuðmál sé
að skólastarfsemi geti hafist á nýjan
leik hér á landi á tilsettum tíma.
„Það hlýtur að vera til plan hjá ríkis-
stjórninni um hvernig á að opna
skólana, ekki bara leik- og grunn-
skóla, heldur einnig framhaldsskóla.
Ég hræðist félagslegar afleiðingar
þess ef skólarnir verða ekki opnir
mjög lengi,“ segir Þorgerður.
Kári sagði í viðtali í Sprengisandi
á Bylgjunni í gær að hann myndi
helst vilja loka landinu alveg á með-
an böndum væri komið á faraldurinn
innanlands. „Ég held að það sé eng-
inn að tala um að landið verði alveg
lokað,“ segir Þorgerður, „heldur að
það verði bara skimað meira á landa-
mærunum til dæmis.“
Listir og íþróttir takast á
Þorgerður segir höfuðmálið ekki
hvort landinu verði lokað alveg eða
ekki, heldur á hvaða forsendum hlut-
irnir séu gerðir og að gagnsæi ríki
um ákvarðanirnar. „Þegar ríkis-
stjórnin er ekki að tala til fólksins
sjáum við árekstra á milli hópa sem
gerir það að verkum að samstaðan
molnar. Þetta má ekki verða til þess
að fólk skilji ekki af hverju ákveðnar
ákvarðanir eru teknar eða ekki tekn-
ar. Það geta verið forsendur á bak
við það en ég vil ekki sjá að atvinnu-
vegir séu að takast á, listamenn,
íþróttamenn, ferðaþjónustan. Þess-
ar deilur eru afleiðing þess að fólk
skilur ekki hvað ríkisstjórnin er að
gera, því ríkisstjórnin er ekki að
gera neitt,“ segir Þorgerður.
Ekki dugi að ríkisstjórnin sé að-
eins í því að bregðast við, heldur
þurfi hún einnig að hafa frumkvæði
og sýna spilin í leiðinni. „Það verður
hér mikið atvinnuleysi og órói í
haust. Hvernig ætlar ríkisstjórnin
að svara því? Ekki bara að vera með
viðbrögð, heldur að hún sýni spilin.
Það er svo nauðsynlegt til að halda
áfram samstöðunni. Við í Viðreisn
höfum lagt okkur sérstaklega fram
um að hvetja ríkisstjórnina áfram,
við höfum tekið undir góðar tillögur
og lagfært sumar hverjar, mjög
vondar, og reynt að gera þær betri.
En við höfum ekki farið í að vera
bara á móti til að vera á móti, af því
að samstaðan í samfélaginu skiptir
svo miklu máli.“
Hvorki Katrín Jakobsdóttir for-
sætisráðherra né Svandís Svav-
arsdóttir heilbrigðisráðherra gáfu
Morgunblaðinu kost á viðtali í gær.
Ógagnsæið að
kljúfa samstöðuna
í þjóðfélaginu
 Segir ríkisstjórnina ekki lengur geta
falið sig í skjóli embættismanna
Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir