Morgunblaðið - 31.08.2020, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 31. ÁGÚST 2020
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Andrés Magnússon andres@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson
menning@mbl.is Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Tvö hús hafa nýlega bæst við götumynd Starhaga í Vesturbæ
Reykjavíkur. Húsið lengst til hægri, Starhagi 1, var áður á bak-
lóð Laugavegar 36 og var flutt þangað í vor eftir að hafa verið
gert upp. Það var byggt árið 1896. Bláa húsið við hlið þess var
nýlega reist á lóð númer þrjú við götuna. Það er einingahús
sem flutt var inn frá Eistlandi. Þó að húsið sé glænýtt svipar því
til húsa sem byggð voru í Reykjavík í byrjun 20. aldar og fellur
því vel að götumyndinni á Starhaga. Það var Minjavernd sem
sá um endurgerð hússins á Starhaga 1. Vegna fyrirhugaðra
framkvæmda við hótelbyggingu árið 2014 þurfti húsið að víkja
ásamt öðru húsi. Lagfæring var unnin í samráði við Minja-
stofnun og Borgarsögusafn. Húsið hefur þegar verið selt.
Morgunblaðið/Eggert
Gamalt og nýtt í breyttri götumynd Starhaga
Veronika Steinunn Magnúsdóttir
veronika@mbl.is
Tíðni netglæpa heldur áfram að
aukast að sögn Gísla Jökuls Gísla-
sonar, rannsóknarlögreglumanns
hjá lögreglunni á höfuðborgar-
svæðinu, en fjársvik jukust um
27% á árinu 2019 samkvæmt af-
brotaskýrslu ríkislögreglustjóra.
„Við höfum því miður séð ljót
mál þar sem einstaklingar missa
kannski allan sparnaðinn og allt í
einu eru þeir farnir að taka lán til
þess að mata glæpamanninn sem
er að selja þeim lygasögu,“ segir
hann. Algengt sé að þeir sem lendi
í svindli skammist sín og leiti því
síður hjálpar.
„Þá kemur skömmin. Fólk hugs-
ar um að það hafi verið platað í
stað þess að hugsa um að þetta
hafi verið skipulögð glæpastarf-
semi,“ segir hann.
Auk þess sem svindlið virðist
enn vera að aukast á þessu ári
sjást nú ýmis mynstur sem sýna
hvaða hópar eru helst berskjald-
aðir fyrir netglæpum á borð við
netsvindl.
„Fólk er berskjaldaðra þegar
áföll hafa riðið yfir – þeir sem
verða fyrir atvinnumissi, tekju-
missi, makamissi eða jafnvel lenda
í veikindum eru líklegri til að falla
fyrir fjármálasvindli en aðrir. Við
höfum í mörgum málum séð að
stór áföll eru mikilvæg breyta í
þessum efnum,“ segir hann.
Undanfarið hefur borið á net-
svindli þar sem svikarar senda
smáskilaboð undir merkjum ríkis-
skattstjóra og biðja viðtakanda um
að „sækja endurgreiðslu“ inni á
falsaðri síðu, þar sem viðtakandi er
beðinn um að slá inn kortaupplýs-
ingar. Netverjar vöktu enn fremur
athygli á nýju netsvindli í gær, þar
sem óprúttinn aðili hefur þóst vera
Pósturinn og tjáð viðtakendum að
þeir ættu eftir að sækja pakka og
síðan inna greiðslu af hendi.
Lítið hægt að aðhafast án
peningaslóðar
Í mörgum svindlmálum reyna
svindlarar að nálgast kortaupplýs-
ingar og nota þær til þess að kaupa
vörur sem eru endurseljanlegar
eða panta hluti á netinu og krefjast
endurgreiðslu.
Aðspurður segir Gísli lögregluna
hér á landi lítið geta gert til þess
að uppræta slíkt netsvindl.
„Við getum ekki komist að því
fyrr en kortin eru notuð. Sá sem
gerir þetta notar staðgengilssíðu
(e. proxy) til þess að fela slóðina
sína á netinu, með því að stofna
síðu sem er ekki lengur tengd við
neinn einstakling. Ef það er engin
peningaslóð þá er ekkert fyrir okk-
ur að rekja,“ segir hann.
Gísli segir að líklega muni fólk
aldrei læra að falla ekki fyrir
svikapóstum, enda breytist svindlið
sífellt í takt við tímann.
„Fólk er ekki endilega að hugsa
um þetta fyrr en það lendir í
þessu. En hægt og bítandi byrjar
fólk að verða tortryggnara gagn-
vart þessum viðskiptum og þar
byrjar vörnin,“ segir hann að end-
ingu.
Háar upphæðir til netsvindlara
 Netsvindl sífellt algengara  Atvinnumissir, skilnaðir og áföll gera fólk berskjaldaðra fyrir svindli og
dæmi um að allt sparifé þess tapist í netsvindli  10 milljónir hafa verið sviknar af einum einstaklingi
Skjáskot/Facebook
Svindl Óprúttnir aðilar hafa sent
pósta undir merkjum Póstsins.
Iðkendur sjó-
íþrótta á Sel-
tjarnarnesi hafa
safnað 250 undir-
skriftum frá ein-
staklingum sem
eru ósáttir við
bann sem sett
var á þá sem
stunda sjóíþróttir
við Seltjörn við
Gróttu á Seltjarnarnesi frá 1. maí til
1. ágúst. Skúli Magnússon héraðs-
dómari sem fer fyrir undirskrifta-
söfnuninni segir að ekki hafi verið
leitað til almennings heldur ein-
göngu þeirra sem stunda sjóíþróttir
við söfnunina. Eru það m.a. þeir sem
leggja stund á sjóbrettaiðkun, segl-
bretti og kajaksiglingar. Bannið var
sett á af Seltjarnarnesbæ í þeim til-
gangi að vernda fuglalíf á svæðinu.
Skúli segir sjóíþróttaiðkendur
ekki skilja hvers vegna annað gildi
um þennan hóp en aðra sem sækja
svæðið til útivistar. Hann telur
vandséð hvernig þessi tegund úti-
vistar trufli fugla meira en t.d. rútur
fullar af ferðamönnum, fólk með
lausa hunda á göngu í flæðarmálinu
eða golfiðkendur í Nesklúbbi sem
þar er nærri. „Við truflum fugla eins
og annað fólk. En við sættum okkur
ekki við það að gera það meira en
aðrir. Við biðjum því um það eitt að
njóta sannmælis, að málið sé skoðað
og þá sýnt fram á það með rann-
sóknum hvaða truflun það er sem
við erum að valda umfram aðra,“
segir Skúli og bætir við: „Sá grunur
læðist að okkur að við séum ekki svo
mikið að trufla fuglalíf, heldur séum
við frekar að trufla siðgæði fólks
sem telur eðlilegra að þarna sé golf-
völlur, lausir hundar og hjól sem
þeytast hjá,“ segir Skúli.
Hann segir að svæðið sé opið al-
menningi og því sé þetta harkaleg
ráðstöfun. „Bærinn er ekki að setja
þessar reglur sem sveitarfélag, eða
sem einhvers konar samþykkt um
umhverfismál. Þeir segjast bara
vera eigendur landsins og geti gert
það sem þeim sýnist,“ segir Skúli.
„Við höfum virt þetta bann í sumar í
þeirri trú að hægt verði að taka upp
samtal við bæinn en við teljum eng-
ar viðhlítandi skýringar hafa komið
fram á þeim lagalega grundvelli sem
bærinn telur sig standa á. Í ljósi
þess held ég að að óbreyttu muni
vafalaust einhverjir virða þetta
bann að vettugi á næsta ári. Þá
verður bara að láta á þetta reyna
fyrir dómstólum,“ segir Skúli. vid-
ar@mbl.is
Sætta sig ekki við bann
 Iðkendur sjóíþrótta telja sig ekki trufla fugla umfram aðra
Skúli Magnússon
- síðan 1986 -
Skútuvogi 6
104 Reykjavík
Sími: 568 67 55
alfaborg.is