Morgunblaðið - 05.09.2020, Síða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. SEPTEMBER 2020
Vefverslun: www.donna.is
Erum nú á Facebook: donna ehf
Sími 555 3100 www.donna.is
Honeywell
gæða lofthreinsitæki
Hreint loft - betri heilsa
Loftmengun er hættuleg heilsu
og lífsgæðum. Honeywell loft-
hreinsitæki eru góð viðmyglu-
gróum, bakteríum, frjókornum,
svifryki, lykt og fjarlægir allt að
99,97% af ofnæmisvaldandi efnum.
Verð kr.
59.100
Verð kr.
37.560
Verð kr.
16.890
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Andrés Magnússon andres@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson
menning@mbl.is Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Sex ný innanlandssmit kórónuveir-
unnar greindust á sameiginlegri
deild sýkla- og veirufræðideildar
Landspítalans og Íslenskrar erfða-
greiningar á fimmtudag. Ekkert
smit greindist við landamærin.
Þrír þeirra sem greindust innan-
lands voru í sóttkví. Alls eru nú 96 í
einangrun og 579 í sóttkví. Fram
kemur á covid.is að alls voru tekin
549 einkennasýni, 906 sýni við landa-
mærin og 8 sýni úr annarri skimun
Íslenskrar erfðagreiningar.
Svandís Svavarsdóttir heilbrigð-
isráðherra hefur staðfest tillögur
sóttvarnalæknis um rýmri sam-
komutakmarkanir og var reglugerð
þess efnis birt í gær en nýjar reglur
um breytingarnar taka gildi næst-
komandi mánudag 7. september.
Nálægðarreglu verður breytt úr
tveimur metrum í einn metra og há-
marksfjöldi þeirra sem mega koma
saman fer úr 100 manns í 200 þegar
nýju reglurnar um takmarkanir á
samkomum taka gildi.
Aðrar breytingar fela það í sér að
hámarksfjöldi á sund- og baðstöðum
og líkamsræktarstöðvum fer úr
helmingi af leyfilegum hámarks-
fjölda gesta samkvæmt starfsleyfi í
75%. Íþróttir, sviðslistir og önnur
menningarstarfsemi getur farið
fram þrátt fyrir eins metra reglu,
þ.e. snertingar eru þar heimilar. Þá
kemur fram að um áhorfendur fer
eftir almennum reglum um einn
metra og 200 manns í rými.
Afgreiðslutími vínveitingastaða
verður áfram til kl. 23.
Sex ný smit innanlands
og greindust þrjú í sóttkví
Morgunblaðið/Eggert
Skimun 579 manns eru nú í sóttkví.
 Rýmri reglur í
gildi á mánudag
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Runólfur Oddsson, ræðismaður Ís-
lands í Slóvakíu og umboðsmaður
Jessenius-læknaskólans, segir 60 Ís-
lendinga munu hefja nám við skól-
ann í haust. Það
er metfjöldi.
Fyrra metið
var sett í fyrra en
þá hófu 53 Íslend-
ingar nám.
Skólinn er
deild innan
Comenius--
háskóla, helsta
háskóla Slóvakíu.
Með því verða
um 200 Íslend-
ingar í námi við Jessenius-
læknaskólann sem er í borginni
Martin. Fjórði hver nemandi við
skólann er frá Íslandi en þar eru alls
um 800 erlendir nemendur. Um 120
íslenskir þreyttu inntökupróf á net-
inu 13. júní og 15. ágúst og mun fleiri
spurðust fyrir um námið, að sögn
Runólfs.
Fleiri en frá Noregi
„Þetta er annað árið í röð þar sem
við erum með fleiri læknanema en
Norðmenn, en íslensku nemend-
urnir stóðu sig betur á netprófinu,“
segir Runólfur. Nú muni 46 nýnem-
ar frá Noregi hefja nám við Jesse-
nius-læknaskólann en 60 frá Íslandi.
Eftir sem áður verða tvöfalt fleiri
Norðmenn í námi við skólann en Ís-
lendingar, eða alls um 400.
Runólfur segir áhyggjuefni hvað
kynjahlutföllin séu orðin ójöfn.
Nærri 70% íslenskra nýnema við
skólann séu konur.
„Strákarnir sitja eftir í íslenska
skólakerfinu. Það veit ekki á gott,“
segir Runólfur.
Gaman að sjá drauma rætast
Það var árið 2012 sem Runólfur
gerðist umboðsmaður Jessenius-
læknaskólans á Íslandi. Störf hans
hafa vakið athygli ytra og hefur
hann meðal annars verið gerður að
heiðursborgara í háskólaborginni
Martin. Síðan hafa 60 Íslendingar
útskrifast sem læknar frá skólanum.
Runólfur segir umboðsstarfið út-
heimta fjölda vinnustunda. Það sé þó
vel þess virði. „Ég hef gaman af því
að sjá fólki vegna vel og sjá drauma
þess rætast,“ segir Runólfur.
Ásamt því að vera umboðsmaður
Jessenius-læknaskólans er Runólfur
umboðsmaður fyrir tvo aðra skóla:
dýralæknaskólann í Košice í Slóvak-
íu og Palacký-háskóla í Olomouc í
Tékklandi, vegna náms í tannlækn-
ingum og læknisfræði.
Kostar frá 8.000 evrum
Námsárið í Jessenius-læknaskól-
anum kostar 10.900 evrur. Dýra-
læknanámið í Košice kostar 8.000
evrur á ári og læknanámið í Palacký-
háskóla 10.900 evrur og tannlækna-
námið þar 11.800 evrur á ári.
Átta íslenskir nemendur hefja
nám við dýralæknaskólann í í Košice
í haust og verða þá 24 Íslendingar í
skólanum. Ekki hafa verið birtar
niðurstöður inntökuprófs við Pal-
acký-háskóla hinn 28. ágúst sl.
Runólfur segir greinilegt að nám-
ið ytra hafi spurst út á Íslandi.
„Það er gaman að segja frá því að
Sigrún Ása Jónasdóttir hefur nám í
læknisfræði í Martin í haust og syst-
ir hennar Sandra Rós hefur nám við
dýralæknaskólann í Košice, sem er
líka í Slóvakíu,“ segir Runólfur.
Metaðsókn í
læknanámið
 60 Íslendingar til Martin í haust
Ljósmynd/Runólfur Oddsson
Rannsóknir Íslenskar stúlkur við Jessenius-læknaskólann.
Runólfur
Oddsson
Pétur Magnússon
petur@mbl.is
Alþingi samþykkti í gærkvöldi þrjú
frumvörp sem öll sneru að því að rík-
ið muni ábyrgjast lánalínur til Ice-
landair.
Samþykkt voru fjáraukalög, þar
sem ríkinu er gefin heimild til að
veita ábyrgðina, auk laga um ríkis-
ábyrgðina sjálfa og laga um skyldu-
tryggingu lífeyrisréttinda og starf-
semi lífeyrissjóða, til að ganga úr
skugga um að þeir geti tekið þátt í
hlutabréfaútboði félagsins. Fjár-
aukalögin voru samþykkt með 41 at-
kvæði gegn sex. Lög um ríkisábyrgð
og lögin sem lúta að lífeyris-
sjóðunum voru hvor tveggja sam-
þykkt með 39 atkvæðum gegn átta.
Með samþykkt frumvarpanna rétt
fyrir klukkan níu í gærkvöldi lauk
þingfundinum og um leið hinum svo-
kallaða þingstubbi. Líflegar umræð-
ur höfðu þá verið á þingi.
Lágmarki áhættu ríkissjóðs
Katrín Jakobsdóttir forsætisráð-
herra sagði að mikilvægt væri að
velja þá leið sem lágmarkaði áhættu
ríkissjóðs og hámarkaði samfélags-
legan ávinning. „Ég tel að þetta mál
þjóni þessum markmiðum,“ sagði
Katrín.
Bjarni Benediktsson fjármálaráð-
herra sagði að ekki væri sjálfsagt að
þingið gæti afgreitt mál á borð við
þetta, á eins stuttum tíma og raun
bæri vitni. Væri það merki um styrk
Alþingis að þetta hefði náðst, þrátt
fyrir að andstæð sjónarmið hefðu
ríkt á þinginu.
Benti hann á að það væri ekki rík-
isins að fella dóma um rekstraráætl-
anir fyrirtækisins. „Markaðurinn
sjálfur verður að fella þann dóm í
hlutafjárútboðinu sem nú stendur
fyrir dyrum,“ sagði Bjarni.
Tapið ríkisvætt
Píratar greiddu atkvæði gegn
frumvarpinu. Á þingfundi sagði Þór-
hildur Sunna Ævarsdóttir, þingmað-
ur þeirra, að ríkisábyrgðin væri
„klassískt dæmi í að einkavæða
gróðann en ríkisvæða tapið“. Frum-
varpið væri fjárhættuspil með fé al-
mennings og ynni á móti heilbrigðri
samkeppni á flugmarkaði.
Sjö þingmenn Samfylkingarinnar,
þrír þingmenn Viðreisnar og einn
þingmaður Flokks fólksins sátu hjá
við atkvæðagreiðsluna. Fimm þing-
menn voru fjarverandi.
Sigríður Andersen, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, og Logi Ein-
arsson, formaður Samfylkingarinn-
ar, greiddu bæði atkvæði með fjár-
aukalögunum en gegn hinum
tveimur frumvörpunum.
Sigríður sagði að hluta þess
ástands sem nú ríkti mætti rekja til
aðgerða stjórnvalda sjálfra, sem hafi
verið langt umfram tilefni. Lokun
landamæra síðustu vikur hafi kippt
fótum undan Icelandair, og í stað
ríkisábyrgðar ætti að aflétta lokun-
um á landamærum og renna stoðum
undir rekstur flugfélaga. „Það er
ekki hlutverk ríkisins að velja hvaða
flugfélög lifa hér eða hvaða flugfélög
komast á legg,“ sagði Sigríður.
Vanbúin og vanhugsuð
Logi sagði sinn þingflokk hafa vilj-
að skoða fleiri leiðir, en fyrst þessi
var valin hafi hann viljað sjá fleiri
skilyrði. „Ríkari veð, ákvæði gegn
bónusum og ofurlaunum, farið sé að
íslenskum vinnurétti, og mörkuð
verði loftslagsstefna fyrirtækisins,“
sagði Logi.
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,
formaður Viðreisnar, sagði ríkis-
ábyrgðina vanbúna og vanhugsaða.
Ríkisstjórnin hefði undirbúið þetta
mál án samráðs við stjórnarandstöð-
una eða aðra í samfélaginu.
Inga Sæland, formaður Flokks
fólksins, sagði fráleitt að ríkis-
ábyrgðin væri til Icelandair Group,
en ekki flugfélagsins Icelandair.
Morgunblaðið/Eggert
Þing Líflegar umræður voru á síðasta degi þingstubbsins svokallaða. Þingfundi lauk á níunda tímanum í gærkvöldi.
Tókust á um ábyrgð
 Þingmaður Sjálfstæðisflokks kaus gegn ríkisábyrgðinni