Morgunblaðið - 12.12.2020, Blaðsíða 31

LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 2020 MORGUNBLAÐIÐ 31
GLEÐILEGRA JÓLA
www.valka.is
VIÐ ÓSKUM VIÐSKIPTAVINUM & LANDSMÖNNUM ÖLLUM
OG FARSÆLDAR Á KOMANDI ÁRI MEÐ ÞÖKKUM
FYRIR ÁRIÐ SEM ER AÐ LÍÐA
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Þ
að er búið að gerast mjög margt í því að teikna upp það
fyrirtæki sem við sáum fyrir okkur fyrir tveimur árum og
ættum að vera mjög vel í stakk búin að þjónusta okkar
viðskiptavini á næsta ári,“ segir Bjarni Ármannsson, for-
stjóri Iceland Seafood.
Beðinn um að rýna í mögulega stöðu á mörkuðum á næsta ári
svarar hann: „Þetta er eins og flest annað um þessar stundir
sveipað mikilli óvissu. Það mun skipta okkur miklu máli hvernig
Norðmenn koma inn á markaðinn á vertíðinni í sambandi við
verðþróun og annað. Auðvitað horfir maður með bólusetningar-
bjartsýnisaugum á næsta ár og nú er spurning hvenær en ekki
hvort hlutirnir komast í eðlilegt horf.“
Þekkt er að mikilvægt tímabil fyrir íslenskar afurðir í Suður-
Evrópu hefst á föstunni auk þess sem páskasalan skiptir verulegu
máli. „Tímasetningar bólusetninga á þessum svæðum munu hafa
áhrif til skemmri tíma, hvort þetta verður fyrir eða eftir páska,“
segir Bjarni, en ekkert varð af páskavertíðinni í ár vegna kór-
ónuveirufaraldursins.
„Eins og við horfum á þetta núna þá heyrist okkur að þetta
hjarðónæmi mun ekki nást fyrr en eftir páska. Þetta hefur alltaf
verið að færast framar, það er að segja áætlanir heilbrigðisyf-
irvalda um bólusetningar, en ég held að við munum ekki sjá breyt-
ingu fyrr en lyfjastofnun Evrópu heimilar þessi bóluefni og það
koma frekari fréttir um hvenær fyrirtæki geta afhent vörur. En
eins og við sjáum í Bretlandi gerast hlutirnir hratt þegar bólusetn-
ing fer af stað.“
Hvað með brexit?
Iceland Seafood hefur verulega viðveru í Bretlandi og segir Bjarni
brexit án samkomulags um tilhögun viðskipta milli Breta og innri
markaðar Evrópu hæglega geta skapað erfiðleika í virðiskeðjunni.
„Eitt eru beinar afleiðingar af því að samningar takast ekki. Þá
koma á tollar á vöru og þjónustu sem munu riðla markaðnum.
Einhverjir munu njóta einhvers góðs af því, en langflestir verða
fyrir skaða. Það stafar af því að innviðirnir í Bretlandi virka þá
ekki sem skyldi og við erum farin að finna verulega fyrir því eins
og í höfninni í Southampton sem tekur við vörum frá Asíu og svo
framvegis. Svo eru ýmis atriði sem varða akstur vörubíla, og að-
gengi að frystigeymslum er orðið mjög takmarkað.
Það er bara orðið þannig í nútímasamfélögum að það er gert
ráð fyrir að hlutirnir gangi greiðilega og hratt fyrir sig og svo ger-
ast svona stórir hlutir á pólitískum vettvangi sem breyta leikregl-
unum og þá verða menn fyrir skaða nánast sama hver útkoman
er,“ útskýrir hann.
Við bætast áhrifin sem brexit kann að hafa á starfsemi fyrir-
tækisins á Írlandi sem er enn innan sambandsins. „Þær hrávörur
sem við kaupum þar koma til að mynda frá Skotlandi í um 70% til-
fella eða með flutningsleiðum í gegnum Bretland. Þetta eru að-
allega ferskar afurðir og það er mjög erfitt að undirbúa þessa
þætti fyrir breytinguna. Við höfum reynt að búa til aðrar leiðir til
að kaupa vörur en þetta helst í hendur við breytingar á flutnings-
leiðum og það er ekki hægt að skipuleggja langt fram í tíma nema
leggja í það töluverða fjármuni og þá verða menn ósamkeppn-
ishæfir. Maður vonar bara að það verði fundnar einhverjar lausnir
sem búa ekki til öngþveiti.“
100 milljónir punda
Bjarni segir fiskvinnslu í Bretlandi hafa dregist aftur úr. „Það sem
gerst hefur þar er að vinnslueiningar hafa flust til Austur-Evrópu
og umsvifin minnkað í Bretlandi sjálfu. En með aukinni sjálf-
virknivæðingu og betri vinnsluferlum, eins og er að gerast á Ís-
landi, er hægt að gera hlutina ódýrari og betri. Við ákváðum að
taka þessar tvær vinnslur sem við erum með í Bradford og
Grimsby og fjárfesta í einni stórri vinnslu. Þetta verður með
stærri vinnslum í Bretlandi og okkar markmið er að ná hundrað
milljón punda veltu í þeirri vinnslu á næsta ári.
Við erum að reyna að laga okkur að því að fullvinna vörur eins
nálægt áfangastað og hægt er, hvort sem varan er frá Indlandi
eða Kína. Við teljum að í þessu brexit-ástandi tryggjum við betur
afhendingaröryggi viðskiptavina okkar í Bretlandi sem eru þessar
stóru smásölukeðjur. Við hyggjumst sömuleiðis sækja fram í hót-
el- og veitingageiranum, en það hefur verið ákveðin eyðimerk-
urganga á þessu ári,“ segir Bjarni og vísar til lokunar stórra
kúnna svo sem Ikea og stórra kráarkeðja.
Stærstir á Írlandi
Fyrirtækið hefur fjárfest töluvert á Írlandi undanfarin ár og þjón-
ustar nú allar smásölukeðjurnar þar í landi. Þá sé Iceland Seafood
nú langstærsti aðilinn sem þjónustar smásölugeirann þar í landi
með sjávarafurðir að sögn Bjarna. „Þar erum við að meðhöndla
um 60 mismunandi fisktegundir og er um helmingur magnsins lax
og fjórðungur þorskur.“
Hann segir mikinn styrk fyrir samsteypuna að vera með fram-
leiðslu sem stýrt er sérstaklega inn á smásölumarkaðinn. „Við
keyptum nýverið fyrirtæki sem er í laxareykingum og rækjukok-
teilagerð. Þetta skapar gott jafnvægi fyrir samsteypuna því þarna
erum við alfarið í ferskum og reyktum vörum og erum mun meira
kaupendamegin en seljendamegin. Alfarið inni á smásölu – þar
hefur gengið mjög vel í þessu Covid-ástandi. Eins og við þekkjum
hefur neysla færst af veitingastöðum inn í smásöluna og fólk gerir
meira vel við sig heima.
Það er mikilvægt fyrir okkur innan Iceland Seafood-fjölskyld-
unnar að það séu einingar sem geti gengið vel á meðan öðrum
gengur illa og öfugt. Þannig að áhættustýringarlega séð er þetta
mikilvægt og írski markaðurinn er áhugaverður til lengri tíma lit-
ið. Líka áhugavert að sjá hvaða árangri þeir hafa náð í lífrænt
ræktuðum laxi, því meira en tvöfalt hærra verð fæst fyrir þær af-
urðir í dag en hefðbundar afurðir.“
Styrkja stöðu sína en áfram óvissa á mörkuðum
Á árinu hefur Iceland Seafood Internatio-
nal samþætt vinnsluna í Bretlandi, styrkt
eininguna á Írlandi og stigið síðasta skref-
ið í samruna Iceland Iberica og Iceland
Seafood og með því sameinað alla vinnslu
á einn stað í Barselóna.
Bjarni Ármannsson, forstjóri ISI, segir mikilvægt fyrir fyrirtækið að
eiga fjölbreyttar stoðir sem auka jafnvægi í rekstrinum.