Bæjarins besta - 08.01.1992, Qupperneq 4

4
BÆJAMNSBBIA ■ Miðvikudagur 8. janúar 1992
Óháð vikublað
á VestQörðum.
Útgefandi: H-prent hf.
Sólgötu 9,
400 ísafjörður
S 94-4560. Ritstjóri:
Sigutjón J. Sigurðsson
S 4277 & 985-25362
Abyrgðarmenn: Sigurjón J. Sigurðsson og
Halldór Sveinbjörnsson © 4101 & 985-31062.
Blaðamaður: Gísli Hjartarson © 3948.
Útgáfudagur: Miðvikudagur. Upplag: 3800 eintök.
Ritstjórnarskrifstofa og auglýsingamóttaka að
Sólgötu 9, © 4570 • Fax 4564.
Setning, umbrot og prentun: H-prent hf.
Bæjarins besta er aðili að
samtökum bæjar- og héraðsfréttablaða.
Eftirprentun, hljóðritun, notkun Ijósmynda og
annars efnis er óheimil nema heimilda sé getið.
r---------------------------1
Leiðarinn:
! Með raunsæi
jog réttsýni... í
Sá siður, að strengja heit um áramót er í heiðri hafð- i
| ur af mörgum. Öllu jafnan eru áramótaheitin af hinu |
I góða. Menn lofa sjálfum sér bót og betrun á einu eða I
I öðru sviði.
Við áramót líta stjórnmálaforingjar um öxl. Ara- •
I mótahugleiðingar flokksformanna og leiðtoga þykja |
I jafn sjálfsagðar og ræða útvarpsstjóra að loknu ára- I
| mótaskaupinu. Atburðir ársins eru tíundaðir. Misjafn- i
lega tekst þeim upp eins og gengur. Verst af öllu er þó, j
I að þeir skuli sjaldnast finna eigið ágæti annars staðar en I
| í niðrandi ummælum um andstæðingana.
Áramótin eru tími spámannanna. Völvurnar hand- |
■ fjatla kristalkúlurnar og ábyrgðarmenn vinnumarkaðar- ,
ins ausa úr brunnum viskunnar um gengi á komandi ári. [
I Æði margir þeirra steyta á sama þröskuldinum og I
| stjórnmálamennirnir. Eigin skoðunum verður ekki |
j komið á framfæri nema lítilsvirða afstöðu annarra.
Á Prettándanum fór síðasti jólasveinninn til fjalla. .
• Að gömlum og góðum sið kvöddu menn þá jólin. Á I
I Þrettándanum staðfestum við nábýlið við íbúa Huldu- |
I heima, bjóðum þá velkomna til Mannheima, fögnum |
i tignum gestum og setjum það ekki fyrir okkur þótt i
nokkrar leiðindaskjóður hafi slegist í hópinn. íslending- .
• ar hafa í aldir búið að mestu í sátt og samlyndi við I
I huldufólkið, þótt einstaka sagnir fyrri tíma hermi að |
stundum hafi slettst upp á vinskapinn. Við skulum |
I halda fast í þá hefð að fagna með þessum grönnum okk- i
J ar á Þrettándanum.
I Jólin eru liðin. Hversdagsleikinn tekinn við. Störf I
| morgundagsins eru mörg og margvísleg. Árið sem var |
j að kveðja gaf tóninn. Á nýja árinu verður ekki setið |
■ með hendur í skauti. Verkefnin krefjast þess að allir .
I leggist á árar. En til að svo megi verða þurfa leiðtogar I
I okkar, hvort heldur þeir sitja á Alþingi eða í sveitar- |
I stjórnum, að gefa fordæmið; fordæmið sem fellst í því, I
| að byrðunum sem þegnarnir komast ekki hjá að axla i
verði réttlátlega skipt. Það er eina leiðin til að við náum [
I saman nýrri þjóðarsátt.
Með raunsæi sem kjölfestu og réttsýni að leiðarljósi |
j náum við örugglega að sigla út úr ölduróti skerjagarðs- |
[ ins, sem undanfarið hefur gefið á bátinn.
s.h. I
I__________________________________________________I
Til leigu er helmingur af fólks- og
vörubílastöðinni, við Sundahöfn, u.þ.b.
60 m2.
Hentugt sem geymsluhúsnæði.
Upplýsingar í símum 4184 og 3392
eftir kl. 19 á kvöldin.
• Núverandi stjórn íshúsfélags ísfirðinga ásamt framkvæmdastjóra. F.v. Guðmundur Guðmundsson, Þorleifur Pálsson,
stjórnarformaður, Jóhannes G. Jónsson, framkvæmdastjóri og Ásgeir Guðbjartsson.
ísafjörður:
/ /
Ishúsfélag Isfirðinga hf. 80 ára
s
IGÆR, þriðjudaginn 7. janúar varð Ishúsfélag Isfirðinga
hf. á ísafirði 80 ára. Fyrirtækið hefur um áratuga skeið
verið burðarás í atvinnuiífi ísfirðinga ásamt öðrum fisk-
vinnslufyrirtækjum á ísafirði en í dag vinna hjá fyrirtækinu
100-140 manns, en fjöldinn fer nokkuð eftir árstíðum. Nú-
verandi framkvæmdastjóri fyrirtækisins er Jóhannes G.
Jónsson og yfirverkstjóri Jón Kristmannsson, en hann hóf
störf hjá fyrirtækinu árið 1958. Lítum aðeins nánar á sögu
fyrirtækisins.
íshúsfélag ísfirðinga hf.
var stofnað 7. janúar 1912
og voru stofnendur flestir úr
hópi útgerðarmanna og sjó-
manna á ísafirði. Stofnun
félagsins átti sér nokkurn
aðdraganda og má rekja
hana til þeirrar byltingar,
sem varð í íslenskum sjávar-
útvegi á síðasta áratug 19.
aldar og kenna má við íshús-
in. Með tilkomu þeirra varð
útvegsmönnum kleift að
frysta síld og aðra beitu
ferska og geyma síðan til
vertíðar.
í fyrstu stjórn þess voru
kjörnir þeir Ólafur F. Dav-
íðsson, verslunarstjóri versl-
unar Leonh. Tang í Hæsta-
kaupstað, formaður, Jón B.
Eyjólfsson, ritari og Árni
Gíslason, meðstjórnandi.
Gjaldkeri var kjörinn Jó-
hann Þorsteinsson, kaup-
maður og útgerðarmaður og
hafði hann með höndum
daglega stjórn félagsins
fyrstu árin.
Íshústímabil
og hraðfrysti-
tímabil
Starfssögu Ishúsfélags Is-
firðinga hf., má með mikl-
um rétti skipta í tvö megin-
tímabil: fshústímabilið,
1912-1936 og tímabil hrað-
frystingar, frá 1936 og fram
til þessa dags. Fyrsta verk-
efni félagsins var bygging ís-
húss, sem reis af grunni
sumarið 1912 á sömu slóð-
um og hraðfrystihús félags-
ins stendur nú. Allt íshús-
tímabilið var beitufrysting
meginverkefni íshússins og
fór hún þannig fram að á
vetrum var ís tekinn af Poll-
inum og tjörnum og honum
safnað í húsið. Sumarið
1929 voru frystivélar keypt-
ar í fshúsið, sem þá hafði
verið stækkað og lagðist þá
ístaka af að mestu.
Rekstur íshúsfélags ís-
firðinga gekk vel fram yfir
1930 en heimskreppan, sem
hófst haustið 1929, hafði
hins vegar í för með sér
mikla erfiðleika í íslenskum
sjávarútvegi og bitnuðu þeir
m.a. á íshúsunum. Árið
1933 var svo komið að for-
ráðamenn félagsins voru
teknir að íhuga í fullri al-
vöru, hvort nauðsynlegt
gæti reynst að slíta félaginu,
en svo fór ekki. Til hagræð-
ingar var tekið upp náið
samstarf við íshúsfélögin
Glámu og Jökul, sem stofn-
uð voru nokkru seinna en
íshúsfélag ísfirðinga, og
störfuðu í næsta nágrenni
þess.
Þrjú ísfélög
sameinast
í kjölfar stofnunar Fiski-
málanefndar árið 1935, sem
ætlað var að hafa forgöngu
um nýjungar og nýsköpun í
sjávarútvegi vaknaði áhugi
á að breyta íshúsi íshúsfé-
lags ísfirðinga í hraðfrysti-
hús. Varð að ráði, vorið
1936 að íshús íélaganna
þriggja, íshúsfélags Isfirð-
inga hf., Glámu og Jökuls,
voru sameinuð í eitt fyrir-
tæki, íshúsfélag ísfirðinga
hf. Hið nýja fyrirtæki festi
strax kaup á tækjum til
hraðfrystingar á fiski og
hófst hraðfrysting á vegum
félagsins í febrúar 1937. Um
leið var allur rekstur félags-
ins mun umfangsmeiri en
áður og reyndist því nauð-
synlegt að ráða sérstakan
„framkvæmdastjóra út-
ávið“, eins og það var kallað.
Var það Jón Auðunn Jóns-
son, alþingismaður. Fór
hann m.a. til Bretlands á ár-
inu 1938 til að selja fram-
leiðslu hússins, auk þess
sem hann átti drjúgan þátt í
undirbúningi að stofnun
Sölumiðstöðvar Hraðfrysti-
húsanna, en íshúsfélagið
hefur verið aðili að þeim
samtökum frá upphafi eða
frá 1942.
Á styrjaldarárunum gekk
rekstur frystihússins mjög
vel og tóku þá ýmsir að
renna hýrum augum til
hlutabréfa í félaginu. Marg-
ir hinna eldri hluthafa voru
fúsir að selja sína hluti og
árið 1943, var afráðið að
selja Guðjóni E. Jónssyni
útibússtjóra Landsbankans
á ísafirði, og nokkrum fé-
lögum hans meirihluta
hlutabréfanna. Þar með
hófst að vissu leyti nýtt
skeið í sögu félagsins. Fyrir-
tækið var leigt Karli Bjarna-
syni, sem rak það um skeið,
en eftir hann höfðu þeir
Böðvar Sveinbjarnarson og
Jón Kjartansson, oft kennd-
ur við sælgætisgerðina Vík-
ing í Reykjavík, reksturinn
með höndum.
Bæjarsjóður
kaupir
meirihluta
hlutabréfa
í apríl 1952 keypti Bæjar-
sjóður ísafjarðar mikinn
meirihluta í félaginu og tók
Eyjólfur Jónsson við stjórn
þess og hafði hana með
höndum fram á mitt ár 1954
en þá var Baldur Jónsson
ráðinn framkvæmdastjóri
félagsins. Síðla árs 1957
seldi svo Bæjarsjóður ísa-
fjarðar 5/6 hluta af hlutafé
sínu í Ishúsfélagi ísfirðinga
hf., eftirfarandi útgerðarfé-
lögum í bænum, Gunnvöru
hf., Hrönn hf., Magna hf.,
Samvinnufélagi ísfirðinga
og Togaraútgerð ísafjarðar
hf. Á árunum 1960 til 1970
keyptu Gunnvör hf., og
Hrönn hf., hluti Samvinnu-
félags ísfirðinga og Magna
hf., og hafa síðan ráðið
rekstri fyrirtækisins, aflað
því hráefnis og eflt það
mjög.
Árið 1989 keypti svo
Gunnvör hf., nýtt skip, sem
gert var að frystitogara og
missti þá Ishúsfélagið á
þriðja þúsund tonn af hrá-
efni, sem togari Gunnvarar
hf., hafði áður skaffað því.
Á því ári stofnaði íshúsfé-
lagið og Fáfnir hf., á Þing-
eyri Arnarnúp hf., sem
keypti togarann Framnes og
hefur gert hann út síðan.
Einnig stóð íshúsfélagið að
stofnun Magna hf., á ísa-
t'rði, sem keypti bv. Fróða
frá Ólafsvík, sem nú heitir
Hafdís ÍS 25. Þetta er liður í
því að bæta félaginu það
hráefnistap, sem það hafði
orðið fyrir. Árið 1991 keypti
Hrönn hf., hluti bæjarsjóðs
ísafjarðar og Togaraútgerð-
ar Isafjarðar hf., í Ishúsfé-
laginu og á þá 62% af hluta-
fé félagsins, sem nú er 60
milljónir króna.
Framleiðslu-
verðmæti rúmur
hálfur milljarður