Bæjarins besta - 29.12.1993, Blaðsíða 5

R£JARINS BESTA • Miðvikudagur 29. desember 1993
5
Á gatnamótum Skólastígs og Hafnargötu. Hálfdánsbúð er til hægrí og þá sést einnig í Hringsbúð (hvita húsið til
hægri) en það er verbúðin sem höfundur bjó í. Þá sést sparisjóðurinn sem byggður var 1934. Ljósmyndirnar tók
Geir Guðmundsson i Bolungarvík.
SigurðurJ. Jóhannsson skrífar:
Þegar drengurinn kom út á
hlaðið fyrir framan bíslagið
nuddaði hann stírurnar úr
augunum. Sólskinið blindaði
hann svo að haninn, semhreykt
hafði sér á trönumar, sem pabbi
drengsins hafði sett upp til
heimaslátrunar fyrir neðan
húsið, varð að svartri ófreskju
þar sem hann bar við himinn.
Gaggið í hænuskaranum, sem
vappaði í hring fyrir neðan
herra sinn, kom drengnum
aftur til vemleikans. Svarta
ófreskjan leystist upp í morg-
unskininu. Athafnasemi pútn-
anna benti til að marnma eða
amma drengsins hefði gaukað
að þeim hnefafylli af byggi.
Mamma drengsins hafði
beðið hans í eldliúsinu þegar
hann kom niður af svefn-
loftinu.
-Osköp varstu lengi að klæða
þig, væni minn, sagði hún. Ég
var margbúin að kalla á þig.
Geitumar bíða.
A þessu augnabliki var
drengnum hjartanlega sama um
geitarskammimar. Hann vissi
sem var, að hann kæmist ekki
undan því að reka þær upp í
Bólin, þar sem þær undu sér
daglangt. Svo yrði hann að
sækja þær þegar kvöldaði.
Hann skyldi ekki þessi læti útaf
geitunum. Það var fjarri honum
að viðurkenna, að eins og
honum þótti gott að elta pabba
út í geitakofann, þegar hann
fór að mjólka, dýfa litla,
emeleraða málinu sínu í fötuna
og drekka spenvolga geita-
mjólkina, þá varhann stundum
latur við geitarreksturinn.
Drengurinn tók á rás í áttina
að geitakofanum. Hann æddi
gegnum hænuhópinn og kærði
sig kollóttan um fjaðrafokið
sem hann olli. Honum var
mikið niðri fyrir. Eftirrekst-
urinn í mömmu hans átti sér
orsakir. Hún ætlaði í kaupstað
í dag. Það féll ferð inneftir. En
það sem meira var, hann átti að
fá að koma með.
Hamagangurinn í drengnum
var svo mikill að hann stein-
gleymdi að bjóða Kolla, vini
sínum, góðan daginn þar sem
hann sleikti sólskinið undir
móhlaðanum. Þeir Kollihöfðu
verið óaðskiljanlegir frá fyrsta
degi þegar pabbi hans kom með
hvolpinn heim. Er, nu var
Kolur, en svo hét Kollt réttu
nafni, orðinn fullvaxinn hund-
ur.
Drengurinn hafði snörhand-
tök við að hleypa geitunum út.
Hann kunni lagið á þeim og
gætti þess vel að þær sæu
brauðhleifinn, sem mamma
hanshafðiréttnáðaðfáhonum
áður en hann þaut út. Geitumar
vom svo vitlausar í brauð, að
drengurinn hafði stundum velt
því fyrir sér hvort hægt væri
að teyma þær á heimsenda meó
brauði. Hann var þó efins.
Heimsendir var víst svaka langt
í burtu og mamma hans átti
ekki svo niikið brauð.
Þegar hann hafði gefið
geitunum að smakka á brauð-
inu rölti hann af stað og gætti
þess að þær sæu hvað eftir var
af góðgætinu. Það var tilgangs-
laust að ætla aó reka geitur. En
þær eltu brauðið. Þegar í
hagann kæmi fengju þær rest-
ina.
Tilhlökkunin um kaupstað-
arferðina gerði drenginn léttan
í spori og hann fór að hlaupa á
undan geitunum. Kolli, sem
var vanur að fylgja honum,
skyldi ekkert í þessi írafári.
Venjulega gat hann tekið
spretti út og suður, ef eitthvað
markvert bar fyrir augu, og
skotist síðan aftur til drengsins,
þar sem hann rölti letilega á
undan geitunum. En nú var
Kollilítiðmeiraenhissa. Kolla
langaði að gelta til að ná athygli
drengsins. En hann vissi að þá
rnyndu geitumar setja undir sig
hausinn og munda homin til
vamar. Og Kolli vissi af langri
reynslu að þá var flótti eina
vöm hans.
Mamma hans var tilbúin til
fararinnar þegar hann kom
heim frá geitarrekstrinum.
Uppi á rúmfletinu hans biðu
betri föt.
Formaðurinn á mótorbátn-
um var búinn að setja vélina í
gang þegar þau komu út á
Brjótinn. Niðri við varar-
veggina innan við brjótinn undi
mávurinn sér í gömlum fiskúr-
gangi og þar sem af nógu var
að taka ríkti sátt í fugla-
heiminum. Það glampaði á
kúskeljahraukana á kambinum.
Þar öttu drengimir oft skelja-
kapp. I skeljakappi reið á að
fmna nógu þykka skel, sem
gat maskað allar skeljar and-
stæðingsins.
Það var hálffallinn sjór svo
formaðurinn þurfti aó hjálpa
farþegunumumborð. Mamrna
drengsins var létt á sér, en
honum fannst skondió að sjá
formanninn baxa við hinar tvær
konumar, sem vom helmingi
stærri en mamma hans. For-
maðurinn varó eldrauður í
framan.
-Og svo er það böggullinn,
sagði hann, um leið og hann
tók sterklegum lúkum undir
hendur drengsins.
Drengurinn kom sér vel f yrir
frammi á lúkamum. Báturinn
klauf sléttan sjóinn og harrn
dundaði sér við að telja gár-
umar frá stefninu án þess að fá
nokkra niðurstöðu. Þegar kom
inn undir Hólana kom örlítill
andvari og framundan Kálfa-
dalnum kom hann auga á sel.
Drengurinn virti selinn
vandlega fyrir sér. Tilvist
bátsins truflaði selinn í engu
aðnjótaveðurblíðunnar. Hann
virtist kunna vel við að láta
gámmar frá kinnungi trillunnar
vagga sér og stór, spyrjandi
augu mændu á drenginn, sem
öfundaði sjávarbúann af sund-
kunnáttunni. Þegar selurinn
stakk sér sá drengurinn hversu
gríðar stór hann var og ósjálf-
rátt varð honum litið á kon-
umar tvær, sem sátu við hlið
móður hans á lestarlúgunni.
Til að stytta sér leið sagðist
formaðurinn ætla að Norður-
tangabryggjunni. Það haföi
fallið meira út og meðan verið
var að hosa konumar upp á
bryggjuna undi drengurinn sér
við að skoða gróðurinn á
bryggjustaumnum. Honum
fannst gaman að geta horft í
gegnumbryggjuna. Brjóturinn
heima var úr grjóti og steypu.
Drengurinn heyrði formann-
inn segja konunum að þær yrðu
aö vera komnar hingað aftur á
tilteknum tíma. Hann gæti ekki
beðiö. Sjálfurhafði drengurinn
ekki áhyggjur af þessu. En
hann sá að mamma hans og
hinar konumar kinkuðu kolli.
Það var fyrst farið heim til
Imbu frænku á Bökkunum.
Imba frænka átti heima á efri
hæöinni í stóm húsi. Svo fannst
drengnum að minnsta kosti í
samanburði við gömlu ver-
búðina, sem hann átti heima í.
Það var ekkert bíslag við húsið
og tröppumar fyrir framan vom
svo háar að drengurinn, lágur
til hnésins, átti í erfiðleikum
með að klofa upp á þær.
Eftirkaffiðhjálmbu frænku,
sem sagði að þau hefðu hitt vel
á þar sem hún var að enda við
að baka grautarlummur, og
margendurteknar kveðjur þar
sem mamma sagðist inn á milli
kossanna reikna með að fara
beint á bryggjuna þegar kæmi
aó heimferð, skoppaði dreng-
urinn ýmist við hlið móóur
sinnar eða á eftir henni upp í
bæinn. Og nú tók við ný og
áður óþekkt veröld.
Kaupstaðurinn var stór og
frábmgðinn þorpi drengsins.
Þama vom margar götur og
mörghús og stór. Mammahans
var greinilega að flýta sér og
drengurinn átti fullt í fangi með
að fylgja henni eftir. Auk þess
gleymdi hatm sér hvað eftir
annað. En þama vora ekki bara
mörg og stór hús. Drengurinn
hefði ekki getað ímyndað sér
að svona margar búðir væm
til. Hver við hlióina á annarri.
Hann haföi aldrei séð annað
eins.
Drengurinn hafói ákveðna
hugmynd um að harrn fengi
eitthvað fallegt í kaupstaðar-
ferðinni. Hann impraði varlega
á þessu nokkrum sinnum,
jafnvel eftir að honum höfðu
áskotnast nokkrir fallegir, bláir
önglar og seglgarn, sem
mamma hans keypti í einni
búð, þar sem allt var fullt af
allskonar verkfæmm, köðlum
ogöóm dóti, semmammahans
haföi engan áliuga á, svo senni-
lega hafði hún bara farió í
búðina til að kaupa krekjumar
og færið fyrir hann. Nú gat
hann veitt ufsa og litla þorska
við Brjótinn. Hann fengi áreið-
anlega ekki marga marhnúta á
svona flottar krekjur.
-Þetta kemur væni minn,
sagði mamma hans. Tíminn er
naumur sem við höfum og ég
verö aö ljúka erindum núnum.
Og þar vió sat.
En móðir drengsins gleymdi
honum ekki frekar en fyrri
daginn. Allt í einu vom þau
kornin í eina búðina enn. Fulla
afbókum. Svonamargarbækur
hafði drengurinn aldrei séð á
einum stað. Sjálfur átti hann
fáeinar bamabækur og hélt
mikið upp á Kára litla og lappa,
sem honum fannst stundum að
væm hann sjálfur og Kolli.
En þarna var fleira en bækur.
Drengurinn stóð sem stein-
mnninn. Hann heyrði ekki
spurningar mömmu sinnar,
hvort hann sæi ekki eitthvað
sem hann langaði í, hvort hann
langaði í bók eóa eitthvað
annað. Hugur hans var í upp-
námi. Hann varð ringlaðri og
ringlaðri þar til augu hans
staðnæmdust við lítið, glans-
andi myndskreytt hús úrblikki.
-Mig langar í þetta hús,
mamma, sagði hann.
Þegar kaupmaðurinn tók
annan gaflinn úr kom í ljós að
draumahúsið hafði aö inni-
halda tvo litla bíla úr timbri,
grænan og rauðan. Þarna var
blaðra og svo var þama sæl-
gæti. Litlar kúlur, karamellur
og uppvafðir lakkrísborðar
með mislitum kúlum í mið-
junni.
Drengurinn hlustaði ekki á
frekari spumingar móður sinn-
ar, hvort hann vildi ekki
eitthvað annað og honum létti
þegar kaupmaðurinn hafði
pakkað húsinu inn í umbúða-
pappír. Og þegar hann sagði
honum að gjöra svo vel og
rétti honum pakkann, vissi
hann að ekki yrði aftur snúið.
Formaðurinn tvístég á
bryggjunni þegar þau komu.
Konumar tvær vom hvergi
sjáanlegar. Hannheyrði móður
sína malda í móinn þegar for-
maðurinn sagðist bara fara á
undan kerlingunum. Þær gætu
bara átt sig. Sjálfur var dreng-
urinn hlutlaus í þessu máli og
gætti þess eins, að ekkert kæmi
fyrir húsið hans.
Drengurinn og móðir hans
vom komin um borð og for-
maðurinn farinn að viðhafa
orðbragð, sem drengurinn
dirfðist ekki að viðhafa svo
móðir hans heyrði, en þeir æfóu
sig stundum á strákamir, þegar
engir fullorðnir vom nærri. Þá
sást til kvennanna þar sem þær
stormuðu í átt að bryggjunni.
Feróin úteftir var tíðinda-
laus. Formaðurinn vildi enga
greiðslu fyrir ferðina. Hann
þurfti að fara þetta hvort sem
var.
Þegar drengurinn nálgaðist
heimili sitt kom Kolli fagnandi
á móti honum og flaðraði upp
urn hann. Drengurinn hastaöi
á hundinn og spurði hann hvort
hann sæi ekki að hann væri
með dýrmætt hús í fanginu.
-Þótt þetta sé ekkert fyrir
hunda, Kolli minn, skal ég samt
sýna þér húsið mitt. En þú
verður að bíöa rólegur.
Um kvöldið þegar dreng-
urinn hitti leikfélaga srna og
þeir höfóu spurt hann hvar
hann hefði verið allan daginn,
sagói hann þeim frá kaup-
staðarferðinni og fallega hús-
inu með bí Iunum og sælgætinu
og hann sagði þeim frá öllum
myndunum sem vom á því og
hann sagði þeim líka að hann
ætlaði ekki aó koma út með
það því svona hús ætti bara aö
vera inni.
Og hann hafði svo margt og
niikið að segja leikfélögunum
umhúsið góða, að hann mundi
ekki eftir bláu önglunum og
seglgaminum, sem þeir heföu
þó áreiðanlega öfundað hann
af að eiga.
Tileinkað Birgi Erni,
sonarsyni mínum.
Hér áður fyrr var oft farið í kaupstað á bátunum og má
segja að sú skipan hafi haldist fram undir 1950. Hér er
Kristján ÍS-560 að fara eina slíka ferð. Formaður er jón
Kr. Elíasson. Á dekkinu eru 18 manns.