Bæjarins besta - 11.04.2001, Page 6

6 MIÐVIKUDAGUR 11. APRÍL 2001
Býr í safngrip
og býr til sápu
– spjallað við Jónu Símoníu Bjarnadóttur, sagnfræðing á Ísafirði
Jóna Símonía Bjarnadóttir er skjala-
vörður Héraðsskjalasafnsins á Ísafirði.
Þar situr hún heilu og hálfu dagana og
flokkar þau skjöl sem til safnsins berast,
hvort sem það eru uppgjör eða fundar-
gerðir, dagbækur eða bréf. Hún ætlaði
að mennta sig í lögfræði en eftir þriggja
ára nám söðlaði hún um og fór í sagn-
fræði. Hún er í sambúð með Þorsteini
Traustasyni dekkjaskiptara sem oft
kemur grútskítugur heim á kvöldin. Það
þarf því ekki að koma á óvart að hún
býr til sína eigin sápu, og þá töluvert
magn í einu. Í sápuna notar hún meðal
annars haframjöl svo Þorsteinn eigi
betra með að skrúbba af sér skítinn.
„Haframjölið gerir það að verkum að
sápan virkar svipað og naglabusti.
Þannig slær maður tvær flugur í einu
höggi. Margt annað er hægt að setja út í
sápuna, svo sem ilmolíur alls konar eða
jafnvel kaffi.“
Fallegt bæjarstæði
í Baulhúsum
Jóna Símonía er af Stapa-
ættinni svokölluðu úr Arnar-
firði. Hún hlýtur þess vegna
að eiga hús í Arnarfirðinum
enda er það alkunna að skjala-
verðir eru ein hálaunastétt-
anna í landinu. „Ég er ekki
alveg sammála þessu með
launin og held að almennt hafi
skjalaverðir ekki efni á því að
ráðast í neinar stórfram-
kvæmdir. Það væri samt
óskaplega gaman að eiga hús
í Arnarfirðinum. Ég held að
það væri skemmtilegast að
byggja í Baulhúsum þar sem
amma mín, Símonía Ásgeirs-
dóttir, fæddist og ólst upp.
Þar er alveg afskaplega fallegt
bæjarstæði.“
Flokkar og skráir
Jóna Símonía tekur á móti,
flokkar og skráir öll skjöl sem
til safnsins berast. „Það er
samkvæmt lögum skylt að af-
henda héraðsskjalasöfnum
viss skjöl, svo sem skjöl frá
sveitarstjórnum og stofnun-
um. Þar til viðbótar koma svo
ýmis gögn, bæði frá einkaað-
ilum og fyrirtækjum.
Við höfum fengið nokkuð
af einkabréfum og dagbókum
frá einstaklingum. Sumir eru
mjög duglegir við að halda
öllum sínum pappírum til
haga. Þó að fólki finnist þetta
vera drasl í dag, þá verða þetta
mikilvægar heimildir fyrir
sagnfræðinga framtíðarinnar.
Ég sé líka um ljósmynda-
deild safnsins sem er orðin
ansi stór. Á annað hundrað
þúsund ljósmyndir og filmur
eru til á safninu sem ég sé um
að flokka og skrá.“
Posakellingarnar
Auk ofangreindra verka
hefur Jóna leyst af á Bóka-
safninu og á Byggðasafninu.
„Þar að auki hafa ég og fjórar
aðrar vaskar konur séð um
rekstur á kaffistofunni í Tjöru-
húsinu sem kallað er því
viðeigandi nafni Tjörukaffi,
hversu girnilega sem það kann
að hljóma. Jón Sigurpálsson
safnvörður gaf okkur heitið
„posakellingarnar“, því við
fengum kortaposa í kaffihúsið
sem er mjög á skjön við alla
forngripina í húsinu.
Þegar við tókum við húsinu
var ætlunin að reka bara kaffi-
hús til að þjónusta ferðamenn-
ina sem koma að skoða safnið
í Neðstakaupstað. Við ákváð-
um þó að prófa að bjóða súpu
í hádeginu og fljótlega fór fólk
úr bænum að sækja meira nið-
ureftir. Það kom mér skemmti-
lega á óvart hversu duglegt
heimafólk var að koma og fá
sér að borða í hádeginu.“
Ítölunum líkaði
grauturinn ...
Þrátt fyrir góðar viðtökur
heimamanna eru erlendir og
innlendir ferðamenn þó helsti
viðskiptahópur posakelling-
anna. „Það er mjög algengt
að ferðamenn fái sér nokkra
dropa af kaffi þegar þeir eru
búnir að skoða Byggðasafnið.
Stundum kemur fyrir að þeir
fái sér að borða. Ég man að
einu sinni kom heil rúta af
Ítölum sem allir fengu sér
súpu og grjónagraut með
kanilsykri og slátri. Ítalirnir
voru sérlega hrifnir af grjóna-
grautnum, hámuðu hann í sig
og stráðu miklu af kanilsykri
út á.
Hins vegar versnaði í því
þegar við ætluðum að bjóða
þeim kaffi. Þeir fussuðu og
sveiuðu þegar þeir smökkuðu
vökvann enda vanir betra kaffi
á Ítalíu. Þeir sturtuðu kanil-
sykri út í kaffið, öðruvísi gátu
þeir ekki komið því ofan í
sig.“
Fékk ekki mikið
að vera með í
túttubyssustríðinu
Jóna Símonía er fædd á
Sjúkrahúsinu á Ísafirði í apríl
1965. „Ég ólst að mestu upp á
Hlíðarveginum og telst því
vera Hlíðarvegspúki. Þar var
margt brallað enda ótrúlega
hátt hlutfall barna í götunni á
þessum árum. Túttubyssustríð
við Neðribæjarpúka og púk-
ana í nágrenninu voru mjög
algeng. Við stelpurnar fengum
ekki mikið að vera með en
15.PM5 19.4.2017, 09:276