Nýtt land-frjáls þjóð - 09.11.1972, Page 3

WÝTT LAN D
3
NÝTT LAND
FRJÁLS ÞJÓÐ
Gtgefandi Huginn h.f.
Framkvæmdastjóri: Björgúlfur Sigurðsson.
Ritstjórn: Garðar Viborg, abm., Bjarni Guðnason,
Aðalgeir Kristjánsson,
Ritstjórnarfulltrúi: Lárus B. Haraidsson.
Ritstj., afgr., augl.: Laugavegi 28 - Símar 19215 og 19985
Setning og prentun: Prentsmiðja Þjóðviljans.
Áskriftargjaid kr. 800,00 árg. — I lausasölu kr. 20,00 eint.
Sameiningu um málefni
Sameining ílokka krefst langs undirbúnings, sem
byggist á málefnalegri samstöðu og fullum heilind-
um allra, sem þar eiga hlut að. Máleinasamningar
og samstarf samstæðra og skyldra flokka, eins og
á sér stað um núverandi ríkisstjórn, er áfangi, sem
leitt getur til enn víðtækara samstarfs og sem smátt
og smátt gæti þróazt upp í sameiningu í einn sterk-
an og víðsýnan vinstri flokk. En það kallar á ýmsar
viðamiklar breytingar, — utan málefna, — á hug-
arfari og starfsháttum forustumannanna. Þeir verða
að styðjast við traust fólksins, og fólkið sjálft að
þroska sig til meira samstarfs í anda samhjálpar.
Sameining aðeins tveggja flokka, t. d. S.F.V. og
Alþýðuflokksins, án málefnalegs undirbúnings og
að auki annar flokkurinn með aðild að ríkisstjórn,
en hinn í harðri stjórnarandstöðu, slík sameining er
fásinna, sem bendir til óheilinda, sem getur aldrei
náð fótfestu í raunveruleikanum. — Það er fólkinu
ljóst. Slík sameining myndar aðeins ,,járntjald" um
fáeina forustumenn, en útilokar jafnframt víðari
sameiningarmöguleika við það fólk, sem nú skipar
sér í aðra flokka, en væri, ef rétt er að staðið, reiðu-
búið til samstarfs og væri fúst til að kanna alla
mögulei’ka til sameiningar, En sameining S.F.V. og
Alþýðuflokks er útilokun á víðtækari sameiningu og
„drepur" sameiningarmálið. Fólkið er óðum að gera
sér það ljóst, að nú er orðin full þörf á að kalla nýja
menn til forustu í stjórnmálabaráttunni, — menn,
sem þora að standa á kröfum og umbótum fólki til
handa, í fullu samræmi við breytta tíma og sem
menningarþjóðfélagi er nauðsynlegt og samboðið.
Fólkið er orðið langþreytt á núverandi forustu-
mönnum stjórnmálaflokkanna og finnst, sem rétt er,
að endurnýjun hjá þeim sé of hægfara og þar vanti
nú alla róttækni.
Fólkið skilur og sér, að sýndarmennska og per-
sónuleg valdabarátta forustumanna flokkanna er
orðin of rík í hugum þeirra og það finnur að fengin
aðstaða er nýtt af þeim til hins ítrasta, — sú þróun
er fólki ógeðfelld. Fólkið finnur vel nauð-
syn á samstöðu um núverandi ríkisstjórn og vill
gefa henni starfsfrið, — að henni gefist tóm til að
leysa þann þjóðfélagsvanda sem framundan er, sem
er vel leysanlegur, ef allir leggjast á eitt til lausn-
ar. Fólkinu er líka ljóst, að efnahagsvandi þjóðar-
búsins og erfiðleikar núverandi ríkisstjórnar á lausn
hans, er arfleifð frá fyrrverandi ríkisstjórn, viðreisn-
arstjórninni, og það vill taka þátt í að leysa þann
vanda að sínum hluta.
Við bindum vonir við núverandi stjórn og vilj-
um (þrátt fyrir að margt hafi farið úrskeiðis og
lausn sumra mála hafi dregizt úr hömlu, svo sem
verðlags-, efnahags- og bankamála) sýna henni
fullan stuðning. Við vitum að næstu ár muni nýtast
betur og hagur fólks og þjóðar verði bættur með
nýjum og réttlátari aðferðum en fyrrverandi ríkis-
stjórn viðhafði. — G.V,
UMMIBJA VIKU
ASÍ
Eftir nokkra daga kemur Al-
þýðusambandsþing saman. Þar
munu efnahagsmál verða efst á
baugi, svo sem að vanda lætur.
Oruggt er að eftir því verður
tekið hverjar niðurstöður þessa
þings verða, og þegar hefur mik-
ið verið rætt og ritað um störf
þessa væntaniega þings, og hver
áhrif það kann að hafa á efna-
hagsástandið í landinu um næstu
framtíð. S.l. sunnudag gerði
Tómas Karlsson þessi mál að
umræðuefni í grein sinni, „Menn
og málefni", og segir þar m.a.:
„Núverandi ríkisstjórn er ríkis-
stjórn hinna vinnandi stétta.
Menn mega treysta því, að við
lausn efnahagsvanda, grípur hún
aðeins til þeirra úrræða, sem
tryggja sem minnst áföll fyrir þá,
sem verst eru undir það búnir að
taka á sig auknar byrðar. Jafn-
framt mega menn treysta því, að
sem mest atvinnuöryggi um land
allt verður látið sitja í fyrirrúmi
við mótun þeirra efnahagsað-
gerða, sem til verður gripið.
Hvað gerðist
1958?
Einkum verða þeir, sem tekið
hafa kjöri til næsta Alþýðusam-
bandsþings, sem haldið verður
síðari hluta þessa mánaðar, að
gera sér grein fyrir ábyrgð sinni
og sýna að þeir beri verulegt
traust til þeirrar ríkisstjórnar,
sem nú situr og er fyrsta ríkis-
stjórnin í 13 ár, sem verkalýðs-
breyfingin getur kallað sína
ríkisstjórn. Það er ekki úr vegi
fyrir Alþýðusambandsþingsfull-
trúa að rifja nú upp atburði, sem
gerðust á Alþýðusambandsþingi
1958, og höfðu í för með sér fall
fyrri vinstri stjórnar, hvaða af-
leiðingar fall hennar þýddu .fyrir
vcrkaJýðshréyfinguna, og af-
komu allra launþega í landinu í
meira en heilan áratug þar á
eftir.
Hvað gerð,ist á stjórnarárum
vinstri stjórnar Hermanns Jón-
assonar? Eftir tveggja ára
starfstíma stjórnarinnar var
kaupmáttur launa verkafólks og
lífskjör á íslandi bezt í allri
Vestur-Evrópu. Haustið 1958
steðjaði að mikill efnahagsvandi
og verðbólguhjólið farið að snú-
ast ískyggilega hratt. Ef tryggja
átti svipaðan kaupmátt verka-
fólks áfram varð að gera ráð-
stafanir til að hægja á verðbólgu-
hjólinu. Ríkisstjórnin hafði gefið
um það fyrirheir, að hún myndi
ekki gera ráðstafanir í efnahags-
málum nema í samráði við
verkalýðshreyfinguna.
Hermann Jónasson fór þess á
leit við Alþýðusambandsþing
1958, að frestað yrði framkvæmd
nokkurra vísitölustiga í kaup-
greiðsluvísitölu meðan ríkis-
stjórnin freistaði þess að ná sam-
komulagi við verkalýðshreyfing-
una um viðeigandi ráðstafanir
gegn verðbóigunni og efnahags-
vandanum. Þessari beiðni hafn-
aði Alþýðusambandsþing og rík-
isstjórnin var þar með fallin.
Hver varð
afleiðingin?
Verkalýðshreyfingin fékk að
súpa seyðið af því falli á annan
áratug. Strax og Sjálfstæðisflokk-
urinn fékk völdin með aðstoð
Alþýðuflokksins, tók hann allar
kauphækkanir af launþegummeð
lögum og raunar betur þó. í tíð
vinstri stjórnarinnar var afstaða
flokksins eins og nú, að ekki
kæmi til mála fyrir verkalýðs-
hreyfinguna að gera samninga
við vinstri stjórn um breytingar
á reglum um vísitölu, en þegar
hann var kominn til valda afnam
hann vísitöiuna hreinlega með
lögum.
10 árum síðar, þegar Alþýðu-
sambandsþing kom saman og
gerði upp árangiur 10 ára harðr-
ar verkalýðsbaráttu með til-
heyrandi fórnum í sífelldum
verkföllum, var niðurstaðan sú,
að kaupmáttur launa verkafólks
var minni en 1958".
Þannig fórust Tómasi orð, og
öruggt er að margir munu velta
þessum sömu hlntum fyrir sér,
og leiða þá hugann að því sama
sem Tómas, sem í rauninni er
þetta. Ætla vinnandi stéttir
þessa lands að bregða fæti fyrir
þá ríkisstjórn sem þær sjálfar,
fyrst og fremst, hafa komið á
laggirnar? Nú er ég ekki að
halda því fram, að þessari stjórn
hefði ekki getað farið margt
betur úr hendi, en eigi að síð-
ur, eins og áður var fram tek-
ið, er þetta stjórn vinnandi fólks,
vinstri manna og samvinnu-
manna sem eiga vafalaust veru-
legan meirihluta á því Alþýðu-
sambandsþingi sem saman verð-
ur kvatt nú á næsmnni, og væri
með miklúm ólíkindum að þetta
fólk setti fótinn fyrir þá stjórn
sem það styður, til ,þess. .að. koma
til valda nýrri stjórn íhalds og
krata. Fyrri reynsla af stjórn
þeirra flokka ætti að vera víti
til varnaoar.
Sameining
Eftir landsfund Samtaka frjáls-
lyndra og vinstri manna, og svo
flokksþing Alþýðuflokksins, hef-
ur mikið verið rætt og ritað um
hið margumtalaða sameiningar-
mál, og sýnist sitt hverjum. Al-
þýðuflokkurinn neitar því með
ölfu að hann leggi sig niður í
nálnni framtíð og þar að auki
fordæmir hann núverandi ríkis-
stjórn harðlega, og þar með
stefnu SFV, þar sem þau eru
áðili að stjórninni. Eorustumenn
SFV hafa á hinn bóginn marg
lýst því yfir að Samtökin væru
reiðubúin til að leggja sig nið-
ur, nánast verið til þess stofn-
uð. Um þetta hafa verið og eru
enn skiptar skoðanir og eru
harðar deilur um þetta innan
Samtakanoa öðru hvoru svo sem
eðlilegt er, því að í margra huga
voru Samtökin nýr flokkur með
ný viðhorf og ný vinnubrögð,
eins og Ingólfur Þorkelsson
kennari komst að orði í ágætri
grein sem fjallaði m.a. tun þessi
efni og var greinin rituð í Nýtt
land um þær mundir sem Sam-
tökin voru að hlaupa af stokk-
unum. Grein sína endar Ingólfur
með þessum orðum:
Sarntök frjálslyndra eru stofn-
uð af mönnum, sem hafa sagt
skilið við gömlu flokkana og
mönnum utan flokka, mönnum
úr öllum stéttum. Þau boða ný
viðhorf í stjórnmálum og ný
vinnubrögð. Þau leggja mikla á-
herzlu á jafnrétti, framfarir og
heiðarleika. þau eru stofnuð til
höfuðs flokksræðinu og spilling-
arkerfi þess. Þeir menn, sem að
þessurn samtöktmi standa, þykj-
ast ekki hafa kórrétt svar í
hverju máli. Þeir hafa engin
lokkandi loforð upp á vasann.
Þeim er Ijóst ,að vandinn, sem
við er að etja, er mikill og marg-
víslegur og ekki auðleystur. En
þeir leggja áherzlu á, að það er
unnt að leysa hann, ef menn
vilja og þora og hafa einhverja
trú á framtíð þjóðarinnar.
Eina leiðin út úr ógöngunum
er, að kjósendur brjóti af sér
hlekki vanans, segi skilið við
gömlu flokkana og dæmi þá
þannig af verkum sínum — og
fylki sér um ný stjórnmálasann*
tök, sem ein hafa vilja og getu
til þess að hreinsa til í þjóðfé-
laginu og takast á við þann
vanda, sem þjóðin er nú stödd í.
Svo sannarlega brutu margir
kjósendur af sér hlekkina við
síðustu alþingiskosningar og
fylktu sér undir merki Samtak-
anna. En spurningin er bara sú
hvort þeir almennt hafa gert það
til þess að ganga svo í einhvers-
konar „Hrasðslubandalag" með
Alþýðuflokknum — leggja sig
niður við slíkt.
Norðri.
Hjúkrunarkonur
Hjúkrunarkonur óskast á hinar ýmsu de\ldir
Borgarspítalans.
Upplýsingar geíur íorstöðukonan í síma
81200.
Reykjavík, 1. 11. 1972.
Borgarspítalinn.
I||) Yfirhjúkrunarkona
Staða yfirhjúkrunarkonu Grensástleiklar Borgarspítalans
er laus til umsóknar.
Staðan veitist frá 1. janúar eða eftir nánara samkomulagi.
Upplýsingar nm stöðuna veitir forstöðukona Borgarspítal-
anr.
Umsóknir, ásamt upplýsingum um nám og fyrri störf,
sendist Heilbrigðismálaráði Reykjavíkurborgar fyrir 1. des-
ember 1972.
Reykjavík, 1. 11. 1972,
HEILBRIGÐISMÁLARÁÐ REYKJAVlKURBORGAR
*
*