Börn og menning - 01.09.2000, Blaðsíða 19

BÖRN 06 MENN|N6
ur getur notið fram á þrítugsaldur þá fylla bækumar
mann skelfilegum ranghugmyndum um unglingsárin og
lífið handan þeirra. Ég var 12 ára þegar ég las Sextán
ára í sambúð og fannst ekkert eðlilegra en að 16 ára
stelpa yrði ófrísk og færi að búa með bamsföðumum og
byði foreldrum sínum í mat á jólunum og kakó og
rjómatertu en drengurinn færi að starfa í verslun í
Vesturbænum. 16 ára var alveg fullorðið í huga manns
og maður trúði því virkilega að þetta væm raunsæisbók-
menntir.
Eldri kynslóðin gerði auðvitað grín að þessum bókum
en samt voru þær keyptar. Imyndið ykkur, þær voru
keyptar og gefnar 12 ára bömum! Og þetta er alls ekki
fyndið. Fyrir mína kynslóð var þetta grafalvarlegt mál.
Ég hef spurt marga jafnaldra mína hvað þeim hafí
íundist um þessar bækur svona eftirá. Næstum allir
nefndu minnimáttarkennd í
tengslum við þær, allir vom
svo sætir og allt endaði vel
og aðalhetjan missti svein-
dóminn. Þar með var það orð-
ið normið og lesendur, 12, 13
og 14 ára vom á barmi ör-
væntingar ef þeir áttu ekki
kæmstu og það sem verra
var: Unglingabækumar end-
uðu yfirleitt „vel“ eins og bamabækur en eins og allir
vita endar engin ást vel á unglingsárunum og ef hún
gerir það þá er hún þeim mun líklegri til að enda með
hörmungum seinna meir.
Þetta er semsagt veganesti 73-kynslóðarinnar. Hún
las unglingabækumar og hætti síðan að lesa um fjórtán
ára aldur, enda komast menn þá varla upp úr skólabók-
unum og menn byrja að vera unglingar í stað þess að
lesa um þá. En sjóndeildarhringurinn var lokaður við
sextán ára aldur og einskorðaðist við útsýnið úr kjalara-
íbúð við Efstasund eða eins og segir í lokalínum Sextán
ára í sambúð:
Að lokinni bæn losaði hann greipar, kyssti
Lísu sína á kinnina og brosti til hennar í gegn-
um myrkrið. Svo hjúfraði hann sig upp að
henni og reyndi að sofha.
Lífíð gengur semsagt út á að reyna að sofna. Svo em
menn hissa á hugsjónaleysi, uppreisnarskorti og doða
ungu kynslóðarinnar. Þetta gleymist nefnilega ekki, tólf
ára er maður sem móttækilegastur fyrir áhrifum, maður
er að móta lífsviðhorfin og lífsgildin, maður getur lært
nýtt tungumál á mánuði, þá er heilinn eins og sjóðandi
tjömpottur sem bullar og kraumar af hugsunum og það
sem maður les festist og klístrast við allar frumur. Lík-
lega er það engin tilviljun að íslendingar eignast böm,
fara að búa og hefja alla lífsbaráttu fímm áram á undan
nágrannalöndunum. Það em allir að reyna að sofna. Ég
legg til í alvöru að gerð verði faraldsfræðileg rannsókn á
afleiðingum unglingabóka.
Ef maður skoðar nýlegar metsölubækur fyrir ung-
linga þá virðist staðan ekki vera betri nema síður sé.
Blautir kossar heitir bók sem kom út fyrir nokkrum
ámm, hún átti að heita uppreisnarbók en hún er skrifúð
af 18 ára unglingum á máli
„sem unglingar skilja“.
Bækumar eru einskonar
meðvituð uppreisn gegn
Þorgrímsbókunum. Allt er
morandi í slangri og annað
hvert orð er hljóðritað,
hvaddamar, hurm, farrírass-
gat en svo kemur annað
merkilegt.
Sögupersónumar fá sér
Maaraud flögur og Coca Cola, Maaruud skrifað hár-
rétt!! Coca Cola líka og það er ekki einu sinni heldur í
hverjum einasta kafla. Bókin er augljóslega sponsemð,
menn hringja í 44444 og fá sér Hróa Pizzu og bragðið er
lofað þegar hún kemur. Persónumar em í Jees galla-
buxum en stelpumar era allar ótrúlega fallegar með stór
og stinn brjóst. Lítið er um djúpar pælingar eða vísanir,
reyndar er einusinni minnst á guð: „Drottinn blessi
Coca Cola“.
Allt í sleik er bók eftir Helga Jónsson, hún tjallar um
tvær stelpur sem bjóða tveim strákum heim í partý, þau
em að drekka og djúsa þar til stelpumar ákveða að negla
strákana. Stelpa fer inn í herbergi og hvíslar í eyrað á
öðmm stráknum: „Eigum við að fara inn og ræða málið á
breiðum bmndvelli?" Og svo hefst kynlífssenan þar
sem stelpumar em ótrúlega fallegar með stinn brjóst en
þagað er um limlengd piltanna.
Sagan er öll eins og aðdragandi að klámmynd, það
vantar bara tónlistina, enda segir á bókarkápu að höf-
undur hafí fengið styrk til að skrifa kvikmyndahandrit.
Kannski er jákvætt að þama skuli stelpa eiga fmm-
kvæðið, afgerandi og án samviskubits. Þetta gæti vel
komið úr munni manneskju sem hefúr verið virk í kyn-
lífi í nokkur ár en það er eitthvað perralegt við að maður á
fimmtugsaldri skuli skrifa
svona fyrir ákveðinn mark-
hóp. Það væri skiljanlegra ef
þetta hefði verið skrifað fyrir
lostalínuna Lolítu en þá hefði
hann líka verið að skrifa fyrir
jafnaldra sína og aðra mið-
aldra perra. Myndi maður
skrifa svona fyrir ungling
sem maður þekkir? Vissulega
17