Fræðaþing landbúnaðarins - Feb 2010, Page 310

| FRæðAÞING LANdBúNAðARINS 7, 2010310
Árið 2009 voru alls gerðar 32.698 mælingar á tankmjólk en vegna breytinga á grunni
efnagreininga, reyndust mælingar á FFS síðustu tvær vikur ársins ekki vera
samanburðarhæfar. Alls reyndust því 31.347 tanksýni nothæf til samanburðar. Á
mynd 1 má sjá með hvaða hætti meðaltal FFS þróaðist á vikugrunni tankmeðaltala
árið 2009 og samhliða hvernig innvegið mjólkurmagn til samlaganna þróaðist.
Athygli vekur hátt meðaltal í fyrstu viku júní og seinnipart sumars. Líklegasta skýring
er sú að margir bændur hleyptu kúnum sínum út í byrjun júní 2009 sem hefur að
líkindum haft þessi áhrif á magn FFS í mjólkinni. Mikið magn FFS seinni part sumars
og fram á haustið annars vegar og minna magn FFS í febrúar hins vegar var ekki hægt
að skýra með þessum gögnum og því var ákveðið að óska eftir viðbótargögnum úr
skýrsluhaldsgagnagrunni Bændasamtaka Íslands (sjá síðar).

Eins og sjá má á mynd 1 er munurinn á FFS afar mikill innan ársins og hámarktækur á
milli efstu og neðstu mælinga (P<0,001). Meðaltal FFS í tankmjólk fyrir árið var 0,69
mmól/l sem er heldur hærra en fram kom í hérlendri rannsókn árið 2005 (Torfi
Jóhannesson ofl., 2006). 38,5% sýnanna reyndust vera með meira magn FFS en 0,7
mmól/l, en miðað er við að ef sýni mælist yfir 0,7 mmól/l þá sé það hærra en það þarf
að vera og því ráðlegt að skoða slík tilfelli hverju sinni og leita skýringa. Vegna þess
hve hátt meðaltal FFS í tankmjólk reyndist vera árið 2009 var horft sérstaklega til
sýnanna sem voru með hærra gildi en 0,7 mmól FFS/l. Á mynd 2 má sjá dreifingu
þeirra tanksýna þar sem fram kemur að allt árið er samlögunum að berast tanksýni
sem eru langt ofan við viðmiðunarmörkin.












           

2. mynd. Dreifing vikulegra tanksýna með fleiri FFS en 0,7 mmól/l.

Til þess að geta betur greint sýnin voru þau flokkuð eftir hinum nýju gæðamörkum og
kom þá í ljós að stór hluti tankmjólkursýna hérlendis er yfir bæði 0,7 mmól/l, 1,1
mmól/l og 1,8 mmól/l. Ennfremur urðu miklar gæðasveiflur á mjólkinni innan ársins,
allt frá því að einungis 19% tanksýna (lok febrúar) hafi verið yfir 0,7 mmól/l og upp í
það að 63% tanksýna voru yfir 0,7 mmól/l (seinnihluti júlí), sjá mynd 3.