Morgunblaðið - 02.01.2021, Blaðsíða 19

UMRÆÐAN 19
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. JANÚAR 2021
Hjörvar Steinn Grétarssonsigraði á Atskákmóti Ís-lands en mótið var hald-ið dagana 26. og 27. des-
ember. Í fyrri hlutanum fóru fram
sjö umferðir þar sem tefldar voru
sjö umferðir og komust sjö efstu
menn í útsláttarkeppni um titilinn.
Tímamörk voru 10:3. Guðmundur
Kjartansson fékk beinan keppn-
isrétt sem Íslandsmeistari 2019.
Í undankeppninni var Hjörvar
Steinn hlutskarpastur með sex vinn-
inga af sjö mögulegum en ½ vinningi
minna fengu Jóhann Hjartarson,
Davíð Kjartansson og Arnar Gunn-
arsson.
Hjörvar var talinn sigurstrang-
legur í úrslitakeppninni og einnig
Jóhann Hjartarson, sem hefur verið
duglegur að taka þátt í mótum á net-
inu undanfarið. Þeir mættust í und-
anúrslitum, unnu hvor sína skákina,
en bráðabanaskák þeirra var hætt í
miðjum klíðum vegna þess að skák-
stjórinn hafði stillt klukkuna vit-
laust. Jóhann var þá með yfirburða-
stöðu. Þeir byrjuðu því upp á nýtt og
Jóhann átti gjörunnið tafl en þegar
hér komið sögu hafði leikið af sér
með 30. Da7xc7.
Íslandsmótið í atskák 2020:
Jóhann – Hjörvar Steinn
Hér er tvímælalaust best að leika
30. … Dxe3 og eftir 31. Dxc8 Dxf4+
ásamt 32. … Dxe5 er staðan jafn-
teflisleg. Hjörvar valdi hins vegar að
leika …
30. … Bxh3?! 31. Kxh3??
Gáir ekki að sér. Eftir 31. Df7! er
hvíta staðan ennþá unnin.
31. … Dxe3+ 32. g3 Dxg1 33. Rg4
Dh1+
- og hvítur gafst upp.
Í úrslitum mætti Hjörvar Guð-
mundi Kjartanssyni og vann báðar
skákirnar og titilinn.
Taflmennska á netinu gengur
yfirleitt snurðulaust fyrir sig en
stundum koma upp vandamál. Sam-
bandið rofnaði hjá Davíð Kjartans-
syni í bráðabanaskák við Arnar
Gunnarsson og hann féll úr leik af
þeim völdum.
Huginn í fjórða
sæti á EM kvenna
Það er engu líkara en skákgyðjan
Caissa hafi svifið vængum þöndum
inn á sviðið í þáttaseríunni „Queen’s
gambit“. Áhrifin eru þegar komin
fram og við hæfi að konurnar eigi
síðasta orðið við þessi áramót. Tvö
íslensk skákfélög áttu tvö lið í Evr-
ópukeppni klúbba sem fram fór á
netinu dagana 21. og 22. desember.
Huginn tefldi fram í borðaröð Lenku
Ptacnikovu, Hallgerði Helgu Þor-
steinsdóttur, Jóhönnu Björgu Jó-
hannsdóttur og Guðfríði Lilju Grét-
arsdóttur, sem ekki hafði teflt
opinberlega í 12 ár. Fjölnir hafði
innan sinna raða Tinnu Kristínu
Finnbogadóttur, Hrund Hauks-
dóttur, Lisseth Acevedo og Sigríði
Björgu Helgadóttur. Tímamörk á
hverja skák voru 15:5. Mótinu var
skipt upp í fimm riðla en meðal þátt-
takenda voru hinar frægu Muzyc-
huk-systur frá Úkraínu. Huginn
hlaut sjö stig af 14 mögulegum og
varð í 4. sæti í sínum riðli en Hall-
gerður og Jóhanna, sem hlutu fjóra
vinninga af sjö mögulegum, bættu
stigatölu sína um tæplega 300 elo-
stig.
Lið Fjölnis hafnaði í 7. sæti af níu
liðum í sínum riðli. Ljóst er að kom-
inn er fram sterkur kjarni íslenskra
skákkvenna og er það spá mín að
vænta megi góðra frétta af þeim á
nýju ári. Eftirfarandi staða kom upp
í viðureign Hugins við þýskt lið skip-
að rússneskum skákkonum og þess-
um stórmeistara kvenna frá Úkra-
ínu:
EM skákfélaga – kvennaflokkur
2020:
Olga Babiy – Hallgerður Helga
34. … Re5!
Nú eru báðir biskupar hvíts í upp-
námi.
35. Be3 Hxf1! 36. Bxf1
Eða 36. Bxd4 Rf3+ og 37. …
Rxd4
36. … Bxe3 37. Hxe5 Bf4+
- og hvítur gafst upp því að hrók-
urinn fellur.
Hjörvar Steinn
Íslandsmeistari
í atskák
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Einbeitt Hallgerður náði árangri
upp á tæplega 2300 elo-stig.
Hinn 10. desember
kynnti ríkisstjórnin
„ný metnaðarfull
markmið í loftslags-
málum“. Í tilkynning-
unni kemur fram að Ís-
land ætli sér að draga
úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda um 55% til
ársins 2030 frá því sem
var árið 1990 en fyrra
markmið var 40% sam-
dráttur. Um er að ræða samflot
með ESB og Noregi. Þetta mark-
mið er mikilvægt og nauðsynlegt
enda þótt óásættanlegri hlýnun
verði ekki forðað nema samdráttur í
losun verði á heimsvísu.
En hvernig gengur okkur og
samflotsþjóðunum að nálgast þetta
markmið?
Hluti losunar Evrópuríkja fer
fram innan sameiginlegs uppboðs-
markaðar losunarheimilda og
stjórnvöld einstakra ríkja eru ekki
ábyrg fyrir henni heldur svæðið í
heild sinni. Þessu er þannig farið
um stóriðju hér á landi og alþjóða-
flug fellur einnig undir samevr-
ópskt uppboðskerfi. Í heildina er
stefnt að meiri samdrætti í upp-
boðshluta losunarinnar en hinum
almenna.
Fróðlegt er að sjá hvernig losun
gróðurhúsalofttegunda1) hefur
þróast í einstökum Evrópulöndum
frá 1990 til 2018 en nýrri tölur hafa
ekki verið birtar. Austur-Evrópu-
ríki hafa þá sérstöðu að þar var
gríðarlega mikil losun fyrir fall Sov-
étríkjanna í árslok 1991 sem síðan
snarminnkaði og því eru þau ekki
með í þessari umfjöllun. Af Vestur-
Evrópuríkjum hefur losun dregist
mest saman í Bretlandi, um 38%, og
þannig hafa Bretar næstum náð
fyrra markmiði um samdrátt. Sömu
sögu er að segja af Þýskalandi en
þar er samdrátturinn 30%. Sam-
dráttur losunar í Danmörku, Sví-
þjóð og Finnlandi er fimmtungur
eða meira. Losun hefur aukist í 7
löndum: Austurríki, Noregi, Ír-
landi, Portúgal, Spáni, Kýpur – og
Íslandi. Aukningin er
yfir 50% á Kýpur og Ís-
landi en annars staðar
minni. Stór hluti Evr-
ópu er þannig kominn
vel á veg að ná fyrri
markmiðum í sam-
drætti losunar og vill
ESB væntanlega vera
öðrum fordæmi með
því að bæta enn í.
Tæplega 40% los-
unar frá Íslandi eru
ekki á beinni ábyrgð
stjórnvalda en eru hluti af við-
skiptakerfi ESB með losunarheim-
ildir og þessi hlutur losunar er sá
sem hefur vaxið mest frá árinu 1990.
Ég áætla hins vegar að árið 1990 hafi
losun sambærileg þeirri sem nú er á
beinni ábyrgð stjórnvalda verið um
2,8 milljónir tonna og hún var nokk-
urn veginn óbreytt árið 2018. Bráð-
birgðatölur benda til þess að aukn-
ing hafi orðið árið 2019. Samdráttur í
losun gróðurhúsalofttegunda á Ís-
landi hefur því enn ekki hafist.
Árleg losun gróðurhúsaloftteg-
unda á ábyrgð íslenskra stjórnvalda
þarf að minnka um 1,5 milljónir
tonna af CO2-ígildum fyrir árið 2030
ef hið nýja markmið á að nást. Til
samanburðar má geta þess að losun
frá vegasamgöngum nam tæplega
milljón tonnum árið 2018 og losun
fiskiskipaflotans var innan við 700
þúsund tonn. Það er ekkert auð-
hlaupið að því að ná fyrri mark-
miðum stjórnvalda og þaðan af síður
að bæta í þegar vegferðin til minni
losunar er varla hafin.
1) Um er að ræða alla losun aðra en þá sem
stafar af landnotkun og breytingum af
henni. Millilandaflug er heldur ekki með-
talið. Gögn eru frá Eurostat.
Vegferð sem er
varla hafin
Eftir Sigurð
Guðmundsson
» Stjórnvöld hafa til-
kynnt metnaðarfullt
markmið um samdrátt í
losun gróðurhúsa-
lofttegunda...
Sigurður Guðmundsson
Höfundur er skipulagsfræðingur.
sigurdur.gudmundsson@forrad.is
Sigurður Jónsson fæddist 2.
janúar 1777 á Stað á Snæ-
fjallaströnd þar sem faðir hans
var þá prestur. Foreldrar hans
voru séra Jón Sigurðsson
prestur og Ingibjörg Ólafs-
dóttir húsfreyja. Faðir Sig-
urðar, Jón Sigurðsson eldri,
tók við Hrafnseyrarsókn árið
1786 og Sigurður var vígður að-
stoðarprestur hans árið 1802.
Þegar faðir Sigurðar lést árið
1821 tók Sigurður við prests-
embættinu á Hrafnseyri. Sig-
urður var síðar gerður prófast-
ur Ísafjarðarprófastsdæmis
árið 1836. Sigurður kvæntist
Þórdísi Ólafsdóttur, sem einnig
var komin af prestum, en faðir
hennar var séra Jón Ásgeirs-
son prestur á Mýrum í Dýra-
firði og síðar á Holti í Önund-
arfirði. Sigurður og Þórdís eru
foreldrar Jóns Sigurðssonar
forseta, en hann var skírður í
höfuðið á móðurafa sínum, Jóni
Ásgeirssyni, sem hafði látist ári
áður en hann fæddist, en með
nafngiftinni varð hann þó al-
nafni föðurafa síns.
Hjónin Þórdís og Sigurður
hættu búskap árið 1851 og sett-
ust að hjá dóttur sinni Mar-
gréti í Steinanesi.
Sigurður Jónsson lést 31.
október 1855 og voru hann og
Þórdís kona hans bæði jarðsett
í Otradalskirkjugarði í Vestur-
Barðastrandarsýslu.
Merkir Íslendingar
Morgunblaðið/Jim Smart
Sigurður
Jónsson
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VEISTU UM GÓÐAN
RAFVIRKJA?