Morgunblaðið - Sunnudagur - 21.03.2021, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21.3. 2021
V
ið sama tækifæri í síðustu viku voru
nefnd nýleg skrif um Joe Biden ætt-
uð úr amerískri útgáfu af Spectator.
Þar var sagt að svo væri komið að
næstum mætti flokka það undir
grimmd að hefja um það umræðu
opinberlega. En um leið væri það sýnu meira grimmd-
arverk af hálfu Demókrataflokksins að fara svona illa
með hrakandi eldri mann, og blekkja kjósendur í
kosningum og halda því áfram eftir þær, og svívirða
með því lýðræðið.
Hálaunaðir hjálparkokkar
Og vissulega er það einskonar sjálfspynding að fylgj-
ast með þróuninni og hvernig hið raunverulega
fórnarlamb er teymt á hvern flóttann á fætur öðrum
til að freista þess að draga það að blekkingin komist
að endimörkum.
Biden er ekki sendur í sjónvarpssamtöl nema til inn-
vígðra og eiðsvarinna. Síðast var einn helsti hjálpar-
kokkur í Hvíta húsi Clintons, George Stephanopoulos,
fengin til að sjá um „spurningarnar“ en forsetinn sat
með svarmiðana sína í kjöltunni, enda er ekki lengur
reynt að fela að velviljaðir innanbúðarmenn líti aðeins
á samtölin sem gagnkvæman upplestur. En þótt sá
hafi örugglega ekki ætlað sér annað en að forða gest-
inum frá heimilisslysum, þá fór það svo að Biden
missti það út úr sér að Pútín forseti „væri morðingi.“
Og þegar forsetinn bætti því við að Pútín ætti eftir að
gjalda það þungu verði að hafa haft áhrif á forseta-
kosningarnar 2020 fór í enn verra.
Það hefði verið meira í stíl hefði karl nefnt kosning-
arnar 2016. En að svo miklu leyti sem „átt var við“
kosningarnar 2020 sá Demókrataflokkurinn um það
allt sjálfur. Um það er í rauninni ekki deilt heldur ein-
göngu hvort að allt það umfangsmikla fikt „að og frá
og í kjörkössunum“ hafi ráðið úrslitum þá eða ekki.
Varðandi „afskipti Rússa“ af kosningunum 2016 þá
var það allt rannsakað í mörg ár af sérstökum sak-
sóknara sem safnað hafði í kringum sig tugum ann-
arra saksóknara, nær allra úr hópi demókrata, og
voru margir þeirra frægir fyrir vægðarleysi og harka-
leg og jafnvel einkennileg vinnubrögð.
Það var því örugglega ekki þeim að kenna að ekkert
hafðist upp úr öllu krafsinu þótt eytt væri milljörðum í
verkið og fjöldi manna var handtekinn og komið í
fangelsi, en flestir síðar náðaðir.
Morðingjastimpillinn
En það er að minnsta kosti harla óvenjulegt að sitj-
andi Bandaríkjaforseti tilkynni óvænt í „beinni út-
sendingu,“ að starfsbróðir hans í Rússlandi sé morð-
ingi. Það má gefa sér að Biden hafi ekki átt við að
Pútín gengi um prívat og persónulega sveiflandi
skammbyssunni eins og væri hann með lögheimili í
Síkakó vestra og dræpi mann og annan eins og henti
jafnvel bestu menn í gömlum íslenskum skinnbókum.
En hvað átti hann þá við?
Þess má minnast að 26. febrúar var tilkynnt að Joe
Biden hefði gefið og látið framkvæma fyrstu fyrir-
mæli sín um árás á annað ríki og varð Sýrland fyrir
valinu. Pentagon taldi að ekki færri en 22 hefðu látist
í árásinni og hún hefði einnig að öðru leyti heppnast
vel því að eyðilegging á mannvirkjum og búnaði hefði
verið í samræmi við væntingar. Stutt er að minnast
þess að John Bolton, öryggisráðgjafi Donalds
Trumps, hvarf úr því starfi og skrifaði í kjölfarið bók
til að styrkja fjárhagslega stöðu sína, eins og tíðast
þar vestra. Þar kom m.a. fram að ágreiningur varð á
milli þeirra þegar að forsetinn hafnaði tillögu um
hefndarárás á Íran eftir að klerkastjórnin skaut niður
bandarískan herdróna.
Ráðgjafinn og herinn höfðu fundið skotmark sem
þeir mæltu eindregið með. „Er gert ráð fyrir mann-
tjóni,“ spurði forsetinn. Ekki var talið að það yrði um-
talsvert, og nefnt var matið 5 tugir manna. „Það fórst
enginn þegar að dróninn okkar var eyðilagður. Ég
hefni hans ekki með því að farga 50 mannslífum,“ var
svar forsetans.
Bolton taldi ákvörðunina sýna að forsetinn væri
veiklundaður.
Hvenær drepa forsetar
mann og hvenær ekki?
En spurning dagsins er hins vegar sú, hvort að Biden
teldi í lagi ef Pútín kallaði hann morðingja af þessum
velheppnuðu aðgerðum í Sýrlandi. Það má ekki
gleyma því að Obama hefur sjálfur sagt frá því að
hann hafi tekið þátt í því að velja og samþykkja skot-
mörk á Arabíuskaga. Það voru í meginatriðum fólk,
meintir skæruliðar eða hermdarverkamenn, sem
fengu kveðju frá honum úr heiðskíru lofti enda lítið
um hervirki þar.
Það má reyndar alls ekki útiloka að réttlæta hafi
mátt margar þessara árása. En það liggur þó ræki-
lega fyrir að það voru ekki hin sérvöldu fórnarlömb
ein sem féllu í þessum árásum. Þar voru þeir sem
saman fá það óvirðulega heiti „collateral damage.“
Stundum voru fórnarlömbin jú að tala í farsíma sína
og vissu ekki að símarnir þeirra leiðbeindu drónunum
á skotmarkið. Og drónarnir „vissu“ ekki hverjir voru í
næsta nágrenni við hinn dauðadæmda spjallara og
var nokk sama um það, af því að þeir eru drónar.
En Obama varð friðarverðlaunahafi Nóbels fyrir
það eitt að ná kjöri gegn McCain forsetaframbjóð-
anda hinna. Nefndin gerði aldrei minnstu athuga-
semd við val Obama á fórnarlömbum úr órafjarlægð í
algjöru öryggi í Hvíta húsinu. Og ekki að hann skyldi
taka þátt í og heimila „vorhreingerninguna“ fyrir
„botni Miðjarðarhafs,“ sem er einhver misheppn-
aðasta aðgerð síðustu áratuga. Þeir velja einungis
húmorista í þessa verðlaunanefnd Nóbels.
En það er hins vegar athyglisvert að Obama segir í
bók sinni A Promised Land að Joe Biden, þá varafor-
seti, hafi lagst gegn árásinni á felustað Osama bin
Laden nóttina 1.-2. maí 2011. Segir Obama að Biden
hafi með því sýnt hugrekki og varfærni í senn þar
sem nær allir aðrir í hópnum, sem naut trúnaðar til að
vera nærri þeirri ákvörðun, hefðu viljað láta slag
standa.
Skjáskot trufla skrif
Í þessum skrifuðu orðum birtast myndir á skjánum
þar sem Biden forseti fer upp stigann inn í reisulega
forsetaflugvélina og fellur um koll. Það getur alltaf
Hæg er leið
Harrisar.
Það hallar undan
fæti þar
’
En það er að minnsta kosti harla óvenju-
legt að sitjandi Bandaríkjaforseti tilkynni
óvænt í „beinni útsendingu,“ að starfsbróðir
hans í Rússlandi sé morðingi.
Reykjavíkurbréf19.03.21