Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.05.2021, Blaðsíða 12

S
himomura, kotroskinn smákrimmi í
borginni Nagoya í Japan, þurfti
ekki að hugsa sig um tvisvar þeg-
ar yfirboðari hans í glæpasamtök-
unum alræmdu Yamaguchi-gumi
spurði hvort hann væri til í að græða mikla
peninga á skömmum tíma og án teljandi
áhættu. „Er sólin heit?“ hefur hann ugglaust
hugsað með sér.
Í framhaldinu var hann sendur á fund á
knæpu í borginni um kvöldið, þar sem þrír
aðrir ókunnugir stigamenn af hans sauðahúsi
voru fyrir. Tveir þeirra af kóreskum upp-
runa, líkt og Shimomura sjálfur. Loks bættist
fundarstjórinn í hópinn og afhenti fjórmenn-
ingunum fábrotin hvít greiðslukort sem höfðu
hvorki að geyma örflögu, nafn né tölur, að-
eins segulrönd. Fyrirmælin voru ekki flókin:
Fjórmenningarnir áttu að fara stundvíslega
klukkan fimm morguninn eftir í hvaða 7-
Eleven-verslun sem var – og aðeins 7-Eleven-
verslun – og taka út 100.000 jen í einu (eða
um 110.000 kr.) úr hraðbankanum á staðnum,
allt að nítján sinnum. Alls ekki oftar. Við
tuttugustu úttektina myndi maskínan gleypa
kortið. Að því búnu áttu þeir að bíða í slétta
klukkustund og heimsækja þá aðra 7-Eleven-
verslun og endurtaka leikinn og svo koll af
kolli til klukkan 8 um morguninn. Að aðgerð
lokinni skyldu þeir koma fénu til yfirboðara
sinna en fengju að halda 10%. Loks var þeim
gert að leggja PIN-ið á minnið.
Enginn veitti honum athygli
Það perlaði af enninu á Shimomura þegar
hann renndi kortinu inn í fyrsta hraðbankann
morguninn eftir. Áður hafði hann keypt sér
kókosbollu og gos til að vekja ekki grunsemd-
ir. En ótti hans var ástæðulaus; enginn veitti
honum sérstaka athygli enda þótt hann væri
með sólgleraugu og derhúfu – sem eftir á að
hyggja var kannski ekkert svo ofboðslega
klókt. Þegar hann hafði tekið fyrstu upphæð-
ina út prentaði Shimomura af forvitni út
kvittun og á strimlinum var nafn sem hann
bar ekki kennsl á en svo mikið var víst að það
var ekki japanskt.
37 úttektum síðar hraðaði Shimomura sér
heim með hvorki meira né minna en 3,8 millj-
ónir jena (um 4,2 m.kr.) í vösunum. Hann
kom 10%, andvirði um 420.000 kr., vandlega
fyrir í sokkaskúffunni áður en hann skilaði
yfirboðara sínum afganginum. Þokkalegt
dagsverk það. Alltént þegar menn eru þannig
innréttaðir. Seinna komst Shimomura að því
að einn úr hópnum hafði hlaupið sem fætur
toguðu á brott með peningana og greiðslu-
kortið.
Yfirboðarinn tjáði Shimomura að hann
myndi sjálfur halda 5% af fénu en afgang-
inum kæmi hann áfram til sinna yfirboðara í
augljóslega langri keðju. Shimomura fékk á
tilfinninguna að hann væri aðeins eitt af fjöl-
mörgum peðum á taflborðinu. Enda kom það
á daginn. Morguninn eftir var því slegið upp í
fréttum að andvirði um tveggja milljarða
króna hefði verið stolið úr 1.700 7-Eleven-
verslunum í Japan þennan tiltekna morgun
en á þá var markvisst herjað fyrir þær sakir
að það var eina keðjan í landinu sem tók við
erlendum greiðslukortum. Gögnunum sem
byggt var á hafði verið stolið úr Standard
Bank í Suður-Afríku. Fljótlega eftir þetta var
hámarksúttekt í hraðbönkum í Japan breytt í
50.000 jen.
Þetta var árið 2016 og Shimomura – og
aðrir – komust ekki að því fyrr en á síðasta
ári hvar peningarnir sem hann stal enduðu. Í
alþýðulýðveldinu Norður-Kóreu en þangað
skiluðu þeir sér gegnum Kína. Shimomura
hafði með öðrum orðum óafvitandi safnað fé
fyrir norðurkóreska herinn en aðgerðin gekk
undir því ágæta nafni „Hraðfé“.
Svo því sé til haga haldið þá hefur Shi-
momura nú snúið frá villu síns vegar og sagt
skilið við Yamaguchi-gumi. Það var banda-
ríska blaðið The New Yorker sem veiddi
þessa dæmalausu sögu upp úr kappanum.
Skilvirk sveit hakkara
Allir sem vilja geta kynnt sér þessa ótrúlegu
aðgerð, nema þá helst íbúar Norður-Kóreu
enda er hermt að einungis um 1% þjóð-
arinnar hafi aðgang að netinu. Í því ljósi er
merkilegt að stjórnvöld
í Norður-Kóreu búi yfir
einhverri skilvirkustu
sveit hakkara í þessum
heimi, að því er New
Yorker heldur fram.
„Við fyrstu sýn er það
hrein firra – eins og að
Jamaíka ynni gull í
bobbsleðakeppni Ólympíuleikanna – en
netógnin frá Norður-Kóreu er raunveruleg
og vaxandi,“ segir í fréttaskýringu blaðsins.
Þar kemur einnig fram að norðurkóreski her-
inn sé undir þungum netvopnum, ekkert síð-
ur en sá bandaríski. Upplýsingum sé safnað
án afláts. Hvaðanæva.
Þannig stálu herkóðarar í Pyongyang
meira en tvö hundruð gígabætum af gögnum
frá suðurkóreska hernum árið 2016, þar á
meðal öllum upplýsingum um það hvernig
hugsanlegt stríð milli þessara frændþjóða
myndi leggja sig. Þar var ennfremur að finna
vangaveltur um að vængstífa Norður-Kóreu
með því að ráða einvaldinn Kim Jong-un af
dögum. Sá hefur kjamsað á því efni.
Ekki nóg með það. Norður-Kórea er eina
þjóðríkið í heiminum sem stundar það, svo
vitað sé, að hakka sig kinnroðalaust inn hér
og þar í fjáröflunarkyni. Sveit manna innan
leyniþjónustunnar er sérþjálfuð til þess arna
og hefur Kim Jong-un haft um hana stór orð,
sem dæmi kallað þessa hakkara „vígamenn“
sína og sagt þá gegna lykilhlutverki þegar
kemur að því auka styrk og velmegun rík-
isins – sem honum þykir víst ekki lítil fyrir.
Meira púður í lyklaborðunum
Netglæpir Norður-Kóreumanna eru af ýmsu
tagi, allt frá hreinum og klárum bankaránum
yfir í spellvirki á kerfum og þjófnaði á dul-
kóðunargjaldmiðli í netviðskiptum. Bent hef-
ur verið á að meira púður sé í lyklaborðum
ríkisins en byssum þess og öðrum hefðbundn-
ari vopnum. Ólíkt skipulögðum hryðjuverka-
hópum gangast netglæpamenn í Norður-
Kóreu yfirleitt ekki við gjörðum sínum og
stjórnvöld svara bara trippunum fram á dal,
þannig að sérfræðinga greinir stundum á um
það hvar ábyrgðin í
raun og veru liggi. Fyr-
ir tveimur árum áætl-
aði þó nefnd Sameinuðu
þjóðanna (SÞ) um refsi-
aðgerðir gegn Norður-
Kóreu að ríkið hefði
aflað tveggja milljarða
Bandaríkjadala, það er
246 milljarða króna, með netglæpum. Síst er
talið að dregið hafi úr þeirri starfsemi síðan.
Að dómi SÞ hafa yfirvöld í Pyongyang
meðal annars nýtt þetta illa fengna fé til upp-
byggingar hersins og þróunar kjarnaflauga,
sem er heimsbyggðinni þyrnir í augum. Einn-
ig hefur féð vegið upp á móti tjóninu af lang-
varandi refsiaðgerðum sem alþjóðasamfélagið
hefur beitt ríkið á umliðnum áratugum vegna
stjórnarfarsins í landinu.
Hermt er að Kim Jong-il hafi fyrstur leið-
toga í Norður-Kóreu komið auga á sóknar-
færi í netheimum og að sonur hans og arf-
taki, Kim Jong-un, líti á vefglæpi sem
„alhliða sverð“. Eigi að síður svaf heims-
byggðin á verðinum þangað til fyrir örfáum
árum. Fyrst hringdi viðvörunarbjallan 2014
þegar upplýst var að brotist hafði verið inn í
tölvur starfsmanna Sony Pictures í Banda-
ríkjunum eftir að fyrirtækið sendi frá sér
kvikmyndina The Interview, þar sem lögð
eru á ráðin um að myrða Kim Jong-un.
Bandaríska alríkislögreglan rakti hakkið til
Norður-Kóreu en þar lýstu menn sig sak-
lausa enda þótt þeir hefðu mikla velþóknun á
verknaðinum.
Brandarinn löngu búinn
Þetta mál þótti fyrst og fremst hlægilegt en
eftir að sömu hakkarar, að því er virtist, létu
greipar sópa um reikninga í banka í Bangla-
dess ári síðar sló þögn á mannskapinn.
Brandarinn var búinn. Eftir að aðgerð sem
nefnd var Wannacry 2.0 lamaði svo netkerfi
fyrirtækja og stofnana vítt og breitt um Evr-
ópu, Asíu og Norður-Ameríku 2017 rann upp
fyrir mönnum ljós: Hakkarar í Norður-Kóreu
eru að vefja okkur um fingur sér! Það var á
endanum 22 ára gamall breskur hakkari og
sérfræðingur í spilliforritum, Marcus Hutch-
ins, sem brá upp skildi fyrir hinn vestræna
heim og stöðvaði Wannacry-árásina. Úr
svefnherberginu sínu. Að því búnu skrapp
hann fram í eldhús til að tilkynna móður
sinni um afrekið. „Vel gert, sonur sæll,“ svar-
aði hún að bragði – og hélt áfram að skera
laukinn.
Netglæpir Norður-Kóreumanna hafa
reynst öflugri og langdrægari en nokkur
maður bjóst við og hugmyndaauðgin eftir því.
Netriddararnir í Pyongyang hafa ekki aðeins
stefnt tölvukerfum heimsins í hættu, heldur
hafa þeir nýtt sér nýjustu tækni hverju sinni
til hins ýtrasta. Og færustu sérfræðingum
svelgist á. „Það var ótrúlegt fyrir mig, þrátt
fyrir mikla reynslu í faginu, að sjá þessa til-
tölulega einangruðu þjóð ekki bara líkja eftir
nálgun annarra og áætlunum, heldur beinlínis
ryðja brautina,“ segir Luke Dembosky,
bandarískur lögfræðingur sem sérhæfir sig í
netöryggisráðgjöf til fyrirtækja, við New
Yorker.
Það er heila málið. Norður-Kóreumenn
standa Vesturlöndum fyllilega á sporði þegar
kemur að hakki í netheimum og alhliða
glæpamennska virðist ekki vefjast fyrir ráða-
mönnum þar um slóðir, það sanna dæmin.
Þannig að Vesturlönd og heimurinn allur
þurfa með hraði að gera upp hug sinn. Ætla
menn að bregðast við af festu eða bara halda
áfram að skera laukinn?
Langdræg lyklaborð
Kim Jong-un er ákaflega
stoltur af hakksveit
norður-kóreska ríkisins.
Colorbox
Það er allt í hakki í Norður-Kóreu! Ugglaust hleypa ekki margir brúnum hér um slóðir þegar þeir lesa þessa fullyrðingu. Í
þessu samhengi erum við þó ekki að tala um velsæld og mannréttindi, heldur tölvuhakk, þar sem þeir Kimungar þykja
standa flestum þjóðum framar. Og fábrotnar maskínur eins og hraðbankar hafa meðal annars fengið að finna til tevatnsins.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
’
Við fyrstu sýn er það hrein
firra – eins og að Jamaíka
ynni gull í bobbsleðakeppni
Ólympíuleikanna – en
netógnin frá Norður-Kóreu er
raunveruleg og vaxandi.
AFP
ERLENT
12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23.5. 2021