Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.05.2021, Qupperneq 15

ingar, kvíða, áhyggjur, atvinnumissi og þar
fram eftir götunum. Við þær aðstæður getur
verið gott að leita inn á við. Það er svo margt í
þessu lífi sem getur sett okkur í spennitreyju
og fólk leitar ýmissa leiða til að komast af og
halda geðheilsunni.“
Aftur í túrbógírinn?
– Heldurðu að þetta fólk komi til með að halda
áfram að leita inn á við þegar faraldurinn er
um garð genginn og betur árar?
„Ekki allir en vonandi einhverjir. Annars
hefur reynslan kennt okkur að fólk er fljótt að
fara aftur í túrbógírinn, þegar það er hægt.
Það gerðist eftir hrunið og gerist án efa aftur
nú. Það gæti styst í það, gríman er fallin og
túristar byrjaðir að streyma til landsins. Við
erum fljót að gleyma og þeim mun mikilvæg-
ara að gæta meðalhófsins og stíga varlega til
jarðar. Maður hefur aðferðafræði búddismans
alltaf á valdi sínu, hvort sem það árar vel eða
illa.“
Annars segir Beggi mikilvægt að huga að
samhenginu. „Enda þótt við höfum búið við
allskyns bönn, lokanir og takmarkanir hér á
landi, grímunotkun og annað slíkt, þá höfum
við farið betur út úr þessum faraldri en flestar
aðrar þjóðir, þó við höfum ekki komist til
Tenerife í einhverja mánuði. Sem er vissulega
skellur.“
Hann hlær.
„En þegar við pælum í því þá vantar okkur í
raun ekkert. Við höfum allt.“
Eigum bara daginn í dag
Sjálfur hefur Beggi þurft á allri sinni ró og
æðruleysi að halda undanfarna mánuði en
hann hefur verið að glíma við erfið veikindi.
„Algjörlega og alla leið,“ segir hann, „og þegar
á móti blæs er mikilvægt að muna og sætta sig
við að hlutirnir eru eins og þeir eru en ekki
eins og maður vill að þeir séu. Sumir segja líka
að veikindi slái á hrokann í manni. Í öllu falli
minnir það mann á þá búddísku speki að við
eigum bara daginn í dag. Þegar maður veikist
þarf maður að gera sér grein fyrir því hvar
maður er staddur og anda síðan inn og anda
út.“
Hann tekur myndlíkingu, lífshjólið. „Stund-
um er maður í miðjunni, á fullu að gefa af sér,
en stundum á jaðrinum og þarf bara að þiggja.
Lærdómur minn af þessum veikindum er sá að
stundum er bara allt í lagi að þiggja.“
Um nokkurt skeið hafði Beggi ekki verið
eins og hann á að sér en tók Íslendinginn bara
á það, eins og hann kemst að orði. „Ég hristi
þetta bara af mér!“ Hann kveðst fyrir löngu
hafa átt að vera búinn að leita læknis. „Undir
það síðasta var ég farinn að sofa sitjandi; leið
alltaf eins og ég væri að drukkna ef ég lá út af.
Ef það er ekki til marks um að eitthvað sé að
þá veit ég ekki hvað.“
Skýringin reyndist vera að lungun voru full
af vatni sem aftur tengdist gáttaflökti. Ekki
nóg með það, hann greindist líka með krabba-
mein í nýra. „Því átti ég alls ekki von á en
svona getur líkaminn blekkt mann sem sýnir
hversu mikilvægt það er að láta líta á sig ef
maður kennir sér meins.“
Þakklátur fyrir það sem ég hef
– Hvernig hefurðu það í dag?
„Miklu betra. Það er búið að hífa upp trollið.
Flöktið er farið og ekkert vatn í lungunum
lengur. Þá er búið að fjarlægja hluta af nýr-
anu. Læknarnir eru bjartsýnir en ég er alls
ekki kominn fyrir vind. Krabbamein er þeirrar
náttúru að það hefur einstakt lag á að læðast
aftan að manni. En ég er þakklátur fyrir það
sem ég hef og það sem ég hef fengið til baka.
Ég væri ekki til stórræðanna í þunna loftinu í
Himlajafjöllunum núna; rétt dríf hringinn í
kringum Hvaleyrarvatn með hundinn. Það
gefur mér samt rosalega mikið. Það er ekki
langt síðan við hjónin misstum góða vinkonu
okkar úr krabbameini, svo kemur þetta í bók-
haldið hjá manni. Og þá er uppnám í bókhald-
inu. En svona er bara staðan. Ég bað ekki um
þessi veikindi, frekar en aðrir, en verð að tak-
ast á við þau. Þá er gott að búa að búddism-
anum.“
Beggi ber heilbrigðiskerfinu vel söguna.
„Allur minn hroki út í það góða kerfi er fokinn
út í veður og vind. Heilbrigðiskerfið tók utan
um mig og ég tek allt sem ég hef sagt um það
gegnum tíðina til baka,“ segir hann kíminn.
Hann byrjaði nýverið aftur að vinna og segir
það stórt skref í rétta átt. „Ég er svo heppinn
að eiga góða að sem stóðu vaktina hérna í búð-
inni meðan ég var í burtu og fyrir það er ég
þakklátur. Ég er þakklátur fyrir fjölskyldu
mína. Ég á fjögur börn, tengdasyni og barna-
börn og vini sem hafa stutt mig og beðið fyrir
bata mínum.“
– Ertu farinn að vinna allan daginn?
„Tja, búðin er bara opin frá 12 til 18, þannig
að sumir segja að ég vinni bara hálfan daginn
hvort eð er.“
Hann glottir.
Beggi Morthens. Nr. 1 2010
Við skiptum yfir í léttari sálma en forláta gítar
á gólfinu fyrir aftan Begga vekur áhuga minn.
„Þessi? Ég smíðaði hann sjálfur fyrir nokkrum
árum,“ upplýsir Beggi og tekur gripinn í fang-
ið eins og kornabarn. Og viti menn: Beggi
Morthens. Nr. 1 2010, er grafið á bakhliðina.
– Hefurðu smíðað fleiri?
„Nei, þetta er sá eini. Ég hef lengi haft
áhuga á hljóðfærasmíði og lét loksins verða af
því að skella mér á námskeið hjá Gunna gítar-
smið [Gunnar Örn Sigurðsson]. Eftir það
smíðaði ég þennan en því miður hafa þeir ekki
orðið fleiri – ekki enn þá.“
– Ertu enn að sýsla í tónlist?
„Já, aðeins. Á til dæmis heila óútgefna plötu
sem ég tók upp með Friðriki Júlíussyni Geir-
dal trommara og Þorleifi Guðjónssyni, bassa-
leikara úr Egó og KK-bandinu. Við köllum
okkur Samsara. Það eru komin nokkur ár síð-
an við tókum þessa plötu upp. Þetta er rokk og
ról af gamla skólanum.“
Eitthvað er farið að fenna yfir það verk því
þegar Þorleifur heyrði lag í hljóðverinu fyrir
skemmstu varð honum að orði: „Djöfull er
þetta gott. Hverjir eru þetta?“
Ekki stóð á svari frá hljóðmanninum: „Þetta
eruð þið!“
Beggi hlær þegar hann rifjar þetta upp.
„Annars þurfum við að drífa í að gefa þessa
plötu út. Maður hugsar út í slíka hluti þegar
fer að molna úr berginu hjá manni.“
Harðræði á heimavist
Beggi ólst upp við tónlist en var þó beðinn um
að hafa sig ekki um of í frammi – öðrum bróður
hefði verið úthlutað þeim kaleik að verða tón-
listarmaðurinn í fjölskyldunni.
Þið vitið hverjum!
Þeir tróðu snemma upp saman, bræðurnir.
Beggi rifjar upp gigg í heimavistarskóla í Dan-
mörku þegar hann var ellefu ára og Bubbi fjór-
tán. „Við sungum á íslensku og gerðum bara
býsna mikla lukku.“
– Hvað voruð þið að gera í heimavistarskóla
í Danmörku?
„Tja, við vorum bara sendir þangað. Það
tíðkaðist á þessum árum. Mamma Bubba og
fóstra mín var dönsk og þess vegna sigldum
við þangað með Gullfossi með glæstum brag.
Skipperinn var bálskotinn í fóstru þannig að
við bræðurnir fengum að leika lausum hala í
brúnni.“
Minningarnar úr heimavistarskólanum eru
ekki eins fallegar. „Við lentum í miklu ofbeldi
í skólanum; andlegu og líkamlegu. Vorum
barðir og krúnurakaðir, ég sem var með sítt
hár. Þetta var bara eins og í sögu eftir
Dickens. Það hjálpaði heldur ekki til að ég tal-
aði ekki stakt orð í dönsku, Bubbi stóð aðeins
betur að vígi. Sem betur fer áttaði fóstra mín
sig á því að ekki var allt með felldu og tók
okkur úr skólanum áður en veturinn var lið-
inn.“
Missti móður sína tveggja ára
Móðir Begga, Ásbjörg Haraldsdóttir, lést árið
1961, þegar hann var aðeins tveggja ára, og
fyrir vikið fór hann í fóstur á heimili föður-
bróður síns, Kristins Morthens, og eiginkonu
hans, Grethe Skotte Morthens. Tvö eldri al-
systkini hans, Hinrik (Bóbó) og Vala, ólust upp
annars staðar. Faðir hans, Húbert Morthens,
eignaðist síðan tvö börn með seinni konu sinni.
Föður sinn hitti Beggi aðallega á jólum og
páskum. Fyrir á heimilinu voru fjórir drengir,
Arthur, sem nú er látinn, Sveinn Allan, Tolli og
Bubbi.
„Fóstra mín glímdi við veikindi seinustu ár-
in og ég varð fljótt sjálfala. Maður gerir sér
ekki grein fyrir því meðan maður stendur í
stafni og frussið gengur yfir mann en auðvitað
var þetta slagur. Tíðarandinn var líka allur
annar á sjöunda áratugnum. Ekki fylgst eins
vel með börnum. Hvað þá í gettóinu í Gnoðar-
voginum, þar sem við ólumst upp. Stórkostleg-
ir karakterar og aldrei lognmolla. Það er efni í
aðra bók!“
Síðan tók tónlistin við en Beggi er þekkt-
astur fyrir að hafa verið í tveimur goðsagna-
kenndum rokkböndum sem aðeins bjuggu að
þremur bókstöfum, Egó og GCD.
Sú fyrrnefnda starfaði í blábyrjun níunda
áratugarins og naut mikillar lýðhylli. Beggi og
fyrnefndur Þorleifur lögðu grunninn að henni í
húsnæði gömlu Sagarinnar í Reykjavík en
Bubbi bættist fljótlega við, eftir að hann hætti
í Utangarðsmönnum. Upphaflega trommaði
Jói nokkur Motörhead en síðar Maggi Stef.
Þorleifur vék svo fyrir Rúnari Erlingssyni úr
Utangarðsmönnum.
Um það sem ég man
– Hugsarðu með hlýju til þessara tíma?
„Já, um það sem ég man,“ svarar Beggi
hlæjandi. „Það var býsna lágskýjað hjá okkur
á þessum árum. En auðvitað var þetta mikið
ævintýri og frábært að hafa fengið að taka þátt
í að upplifa þetta. Við túruðum um allt land og
stjörnudýrkunin var mikil. Það var eiginleg al-
veg absúrd. Verst hvað við sáum lítið af land-
inu á þessum ferðum; drógum bara fyrir
gluggana á rútunni og horfðum á vídeó. Sú
tækni var nýkomin til sögunnar á þessum
tíma.“
Honum er minnisstætt gigg með Sumar-
gleðinni á Laugum í Reykjadal. „Þeir voru
auðvitað eldri en við og úr allt annarri átt en
ofboðslega vinsælir á þessum tíma. Stór-
skemmtilegir og ljúfir karlar, með Ragga
Bjarna í broddi fylkingar. Dásamlegur mað-
ur, Raggi. Græddu líka á tá og fingri enda
seldu þeir tvisvar inn; á skemmtun um dag-
inn og ball um kvöldið. Þeir höfðu gaman af
því að deila með okkur sögum og ekki síður
frösum.“
Kertið brann hratt í annan endann hjá
Egóinu og skyndilega var allt búið. „Við vor-
um ekki á góðum stað á þessum tíma.“ Bubbi
reri á önnur mið en Beggi gerðist „fúli karl-
inn“ og hætti í tónlist. Spilaði ekki í mörg ár.
Það var eiginlega ekki fyrr en 1991 að hann
fékk símtal frá Bubba og Rúnari Júlíussyni,
sem höfðu sett gleðirokksveitina GCD á lagg-
irnar.
Eðalmennið Rúni Júl.
„GCD var aðallega sumarband, túraði þá
stíft um landið, og við gerðum merkilega
góða plötu. Þarna kynntist ég Rúna Júl. sem
var algjört gull af manni. Ég hef unnið með
mörgum og kynnst mörgum á lífsleiðinni en
engum eins og Rúna. Ég heyrði hann aldrei
tala illa um nokkurn mann. Rúni Júl. hafði
alveg ofboðslega góða nærveru og ég er
mjög þakklátur fyrir að hafa verið hluti af
GCD. Tónlistin hefur verið stór partur af lífi
mínu, þó ég hafi ekki alltaf verið í framlín-
unni. Eða eins og sagt er: Music is medita-
tion!“ segir Beggi sem fór raunar alla leið
með það konsept og sendi frá sér plötuna
Hugarró um árið.
Þannig liggja þeir saman, þræðirnir í
þessu ferðalagi sem við köllum líf. Við Árni
Sæberg höfum það í huga meðan við kveðj-
um Begga og Kailash. Höldum svo niðri í
okkur andanum og hendum okkur aftur út á
stétt – þar sem lífið þýtur hjá. Á hraða ljóss-
ins.
Beggi lifir samkvæmt að-
ferðafræði búddismans
og gefur sér góðan tíma
til að hugleiða.
30.5. 2021 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15