Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.06.2021, Qupperneq 6

VETTVANGUR
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20.6. 2021
Það er til frasi, sem sumum þykir voða-lega sniðugur. Hann er á þá leið að þaðsem hefur aldrei gerst geti alltaf gerst
aftur. Hljómar svolítið eins og maður þurfi að
lesa hann tvisvar en er í raun einfaldur. Við
þessir bjartsýnu lítum svo á að framtíðin bjóði
upp á möguleika og tækifæri en hinir svart-
sýnu að enn sé hægt að lenda í nýjum áföllum.
Ég lenti einmitt í áfalli.
Ég var sem sagt í sakleysi mínu að skemmta
þjóðinni í útvarpsþættinum mínum þegar ég
fékk skilaboð. Það var myndband af vini mín-
um með breiðasta bros sem ég hef séð. Hann
var að taka golfbolta upp úr holu og sagði sigri
hrósandi: Eitt högg.
Hann var sem sagt að fara holu í höggi. Hel-
vískur.
Ef einhver þekkir ekki hugtakið þá lýsir það
þeim atburði þegar fyrsta högg kylfings af
teig ratar í holuna. Það er yfirleitt bölvaður
grís.
Nú gæti einhver sagt að ég ætti bara að
gleðjast með honum. Og auðvitað geri ég það
líka. Meira að segja alveg heilmikið. Hann er
yndislegur drengur og á þetta örugglega skil-
ið. Og þið megið kalla mig sjálfhverfan þegar
ég segi að í raun snýst þetta miklu meira um
mig en hann.
Sennilega þarf ég að útskýra það.
Þessi tiltekni vinur minn er nýbyrjaður í
golfi. Hann er með hröðustu sveiflu sem ég hef
séð (sem er alls ekki kostur), er algjörlega laus
við þolinmæði á vellinum og stundum þegar
hann slær er staðan líkari því að hann sé að
gera númer tvö en að fara að slá í golfbolta.
Ég held að ég hafi fyrst snert golfkylfu fyrir
30 árum og hef síðustu ár einbeitt mér að
þessari fögru íþrótt og spila eins mikið og ég
mögulega get. Ég hef ekki farið holu í höggi.
Ég hef krækt, slegið í stöngina, rúllað yfir hol-
una og oftar en einu sinni hefur boltinn kíkt of-
an í en hætt við á síðustu stundu. Mögulega í
þeim eina tilgangi að skaprauna mér.
Lengi vel var þetta allt í lagi. Flestir vinir
mínir áttu þetta eftir en svo fækkaði þeim.
Einn og einn fór að grísa sig ofan í og áður en
ég vissi af stóð ég einn á teig. Sem væri svo
sem í lagi ef þessir svokölluðu vinir mínir
þyrftu ekki alltaf að vera að minna mig á það.
Ég hef nefnilega þá kenningu að þetta snú-
ist allt um heppni. Jújú. Vissulega hefur Tiger
Woods farið 20 sinnum holu í höggi. En ég get
lofað því að skorið sem hann fékk á þessum
hringjum samsvaraði
ekki póstnúmeri í efri
byggðum Reykjavíkur.
Hafið þið heyrt um
Norman Manley? Hélt
ekki. Hann fór 59 sinn-
um holu í höggi á fimm-
tán ára tímabili. Hann
var aldrei nógu góður
til að verða atvinnumaður. Fjarri því. En ef
þið fylgist eitthvað með golfi hafið þið senni-
lega heyrt af Bryson Dechambeau. Hann sigr-
aði til dæmis á opna bandaríska meistara-
mótinu og er talinn einn allra besti kylfingur
heims. Hann náði þessum áfanga í fyrsta sinn
fyrir tveimur árum. Þá sennilega búinn að
spila skrilljón par-3-holur.
Þannig að ég verð að sætta mig við að þetta
snýst ekki um mig. Gleðjast með þeim sem ná
því að fara holu í höggi og vona það besta. Ég
óttast samt að það sem aldrei hefur gerst geti
bara hreinlega aldrei gerst.
’
Ég hef nefnilega þá
kenningu að þetta snúist
allt um heppni. Jújú. Vissu-
lega hefur Tiger Woods farið
20 sinnum holu í höggi.
Á meðan ég man
Logi Bergmann
logi@mbl.is
Það sem hefur aldrei gerst …
Í sjálfsþurftarsamfélagi fyrri tímavar stórfjölskyldan meira ogminna saman í allri sinni daglegu
önn, í vinnu jafnt sem frístundum.
Svo kom kapítalisminn með
strangri verkaskiptingu, tilteknum
þörfum sinnt hér og öðrum þar. Og
síðan versluðu menn sín á milli með
það sem framleitt var.
Þetta fyrirkomulag varð smám
saman til að sundra fjölskyldunni.
Fólk var nú kallað til verka í marg-
víslegri sérhæfðri framleiðslu gegn
launum. Borgir og bæir mynduðust
svo hýsa mætti launafólkið nærri sí-
stækkandi vinnustöðum. Hver bauk-
aði á sínu sérhæfða verksviði.
Meðan foreldrar, fyrst feðurnir
síðan einnig mæðurnar, unnu að
heiman, voru börnin send á uppeld-
isstofnanir, barnaheimili og skóla.
Þar sem vinnu-
þjökun var mikil
sást fjölskyldan
varla og þá ör-
þreytt.
Krafan um
styttingu vinnu-
vikunnar er til-
raun til að gera
þjóðfélagið þannig
úr garði að hin
sundraða fjölskylda geti sameinast á
ný, ekki aðeins um helgar heldur
helst á degi hverjum. Krafan um
styttingu vinnuvikunnar er þannig
krafa um fjölskylduvænna og þar
með barnvænna þjóðfélag.
Mælistikan til að meta árangur
þessarar stefnu ætti að sýna mann-
vænna samfélag þar sem okkur líði
almennt betur – öllum.
Margt gerir styttingu vinnuvik-
unnar gerlegri en fyrir fáeinum ára-
tugum. Við þekkjum það frá af-
greiðslu í bönkum og stórverslunum,
á flugvöllum og víðar að mörg viðvik,
sem áður var þörf mikils mannafla til
að sinna, framkvæmum við nú sjálf
frammi fyrir tölvuskjá; eigum mis-
jafnlega auðvelt með það en erum
flest að læra. Vildum þó stundum
geta rætt við manneskju þar sem vél
ein er nú til svara. Eflaust er þetta þó
kynslóðabundið. Ég spurði mann um
daginn hvort hann gæti ráðlagt mér
um eitthvað sem ég skildi ekki í sím-
anum mínum. Spurðu sex ára barn,
sagði hann, þá færðu svarið.
En svo er það hin hliðin á pen-
ingnum og það eru þau sem eru háð
þjónustu þeirra sem nú vinna styttri
vinnudag. Fyrst koma upp í hugann
starfsemi og störf sem augljóslega
krefjast viðveru, umönnunar- og
uppeldisstörf, slökkvilið, sjúkraflutn-
ingar, lögreglan. Þarna og að sjálf-
sögðu víðar þarf starfsfólk af holdi og
blóði að vera til staðar.
Fyrir nokkrum misserum boðaði
ég til opinna funda um aðbúnað aldr-
aðra á stofnunum en einkum þó í
þjónustu við þá sem búa heima fyrir.
Fram kom að starfsfólki í þessari
þjónustu væri ætlað um of, vinnuálag
væri of mikið og var þar tekið sem
dæmi að aldrað fólk sem þyrfti að-
stoð við að baða sig fengi aðeins hjálp
til þess einu sinni í viku. Jafnvel til að
ná þessu lágmarki þyrfti starfsfólkið
að vera á stöðugum hlaupum. Þrátt
fyrir fundahöld og greinarskrif voru
viðbrögðin hjá Reykjavíkurborg eng-
in.
Og nú skal vinnutíminn styttur án
þess að starfsfólkinu sé fjölgað. Við
það eykst álagið, þjónustan rýrnar og
erfiðara verður að manna störfin.
Þarna þarf verkalýðshreyfingin að
stappa niður fæti. Vinnutímastytting
á að gagnast öllum, þeim sem veita
þjónustuna og hinum sem eru henni
háðir.
Augljóslega er eitthvað að fara úr-
skeiðis þegar
ákveðið er að
setja bann við því
að útfarir fari
fram eftir hádeg-
ið á föstudögum,
annað gangi ekki
upp vegna stytt-
ingar vinnuvik-
unnar. Samt er
föstudagssíðdegið
eftirsóttasti tíminn til slíkra athafna.
Kirkjugarðarnir á höfuðborgar-
svæðinu sjá sér með öðrum orðum
ekki annað fært en að hafa þennan
háttinn á svo naumt sé þeim skammt-
að. Þarf þá ekki að skammta betur?
Kannski líka til að gera það kleift að
ráða fleiri ungmenni til kirkjugarð-
anna til að snyrta og gróðursetja.
Og hvað með þá sem þurfa að leita
aðstoðar hjá félagsstofnunum marg-
víslegum, þarf ekki að ráða þar fleira
fólk til starfa svo þjónustutímann
þyrfti ekki að stytta samfara stytt-
ingu vinnutíma starfsfólksins?
Gæti verið að í þjóðfélaginu mætti
breyta áherslum eitthvað, til dæmis
loka stórmörkuðum á næturnar en
jarða á föstudögum?
Og gæti verið að fækka mætti at-
vinnulausum en fjölga í símsvörun,
draga þar úr notkun spiladósa sem
spyrja okkur út í eitt hvort við viljum
tala á íslensku eða ensku og hvort er-
indið sé þetta eða kannski hitt, og þá
ef svo sé þá sé ráðlegt að ýta á takka
númer fimm þar sem önnur spiladós
tekur við eða við fáum leiðsögn um að
spyrja bara á netinu.
Aldrei nokkur mannleg snerting.
Varla gerum við þjóðfélagið mann-
vænna með þessum hætti. Og mun-
um að það á að vera mælistikan á ár-
angur.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Stytting vinnutíma
gagnist öllum
Úr ólíkum
áttum
Ögmundur Jónasson
ogmundur@ogmundur.is
’
Þarna þarf verka-
lýðshreyfingin að
stappa niður fæti.
Vinnutímastytting á að
gagnast öllum, þeim sem
veita þjónustuna og hin-
um sem eru henni háðir.
Síðumúli 16 I 108 Reykjavík I Sími 580 3900 I fastus.is
fastus.is
• Mjög auðvelt og fljótlegt í notkun
• Tilbúið til matreiðslu á 3-5 mínútum
• Afkastamikið og öflugt
• Mjög góð hitastýring á kolum
• Ytra byrði hitnar ekki
• Færanlegt á meðan það er í notkun
• Innra byrði má fara í uppþvottavél
• Taska fylgir
• Mikið úrval aukahluta
STÓRSNIÐUGT GRILL
Í GARÐINN, Á PALLINN EÐA Í FERÐALAGIÐ
SKOÐAÐU ÚRVALIÐ Á FASTUS.IS/LOTUSGRILL
FINNA.is