Fiskifréttir - 02.11.1984, Blaðsíða 5

4
föstudagur 2. nóvember
föstudagur 2. nóvember
5
FRÉTTIR
Útgefandi: Fiskifréttir hf. Reykjavík
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Þórleifur Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Inga Birna Dungal.
Ritstjórn og auglýsingar:
Höfðabakki 9, 130 Reykjavík
sími 91-687066. Pósthólf 10120-130
Setning og prentun
Prentsmiðjan Edda
Áskriftarverð 150 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 40 kr. eintakið.
Stutt í fyrstu
uppbodin
Nú liggur fyrir að skammt er í, að
fyrsti íslenski skuttogarinn verði
seldur á opinberu uppboði og senni-
lega fylgja fleiri í kjölfarið. Ekki er
hægt að kenna lélegum aflabrögð-
um um, að viðkomandi skip verður
boðið upp og ekki er heldur hægt að
kenna um óráðsíu útgerðarmanna
togarans. Þegar viðkomandi togari
var byggður fyrir nokkrum árum
gátu eigendur hans lagt fram allt
það fé, sem þeim bar við byggingu
skipsins, samkvæmt ákvörðun
stjórnvalda. Það fé er nú allt farið og
mikið meira en það.
Ástæðan fyrir því að til uppboðs
kemur er fyrst og fremst óðaverð-
bólgan á íslandi og ennfremur
vaxtaþróun í heiminum. Þá hafa t. d.
okkar afurðir sem við seljum í
Bandaríkjunum ekki hækkað til
jafns við verðbólgu þar í landi,
þannig að við höfum ekki getað
borið hærri vexti á erlendum lánum,
með hærra hráefnisverði.
Fjöldinn af okkar nýrri skipum
eiga nú í gífurlegum rekstrarerfið-
leikum, þrátt fyrir að þau hafi flest
hver fiskað meira en spáð var í
upphafi og útreikningar sýndu að
þau ættu að geta borið sig. í mörg-
um tilfella lögðu kaupendur þessara
skipa fram 30 til 50% af kaupverði
þeirra. Þessir menn áttu þessi 30 til
50%. Nú er svo komið að eigendur
skipanna hafa tapað öllu þessu fé
og meira til. Það er því engin furða,
þótt þessir menn örvænti og sjái
ekki fram á annað en að biðja um
uppboð á sínum skipum, að minnsta
kosti í sumum tilfellum.
En hvað hefur uppboð að segja,
það er ekki hægt að sjá, að umrædd
skip verði gerð út á einhvern betri
hátt eftir uppboð. Olíukostnaður
verður örugglega svipaður og sömu
sögu er að segja um afla, enda hafa
nú öll skip sinn kvóta. Þegar til
uppboða kemur verða mörg þjón-
ustufyrirtæki fyrir verulegum
skakkaföllum, og ekki víst að öll
þeirra geti staðið slíkt af sér. Upp-
boð á fiskiskipunum leysa engan
vanda.
Búið að salta
nærri 100.000
tunnur um helgina
Síldarsöltunin var orðin 96.140 tunn-
ur á laugardagskvöld, en á sama tíma
í iytta nam söltunin 77.900 tunnum
og árið þar áður 114.500 tunnum. Þá
var mikið saltað um helgina og mun
því vera búið að salta helming þess
magns, sem samið var um.
Sfldveiðin var treg framan af vik-
unni, en batnaði verulega er leið að
helgi. Bátarnir voru að fá sfld frá
Austfjörðum til Vestmannaeyja og
virðist því síldin halda sig víða um
þessar mundir.
Þriðjudagur
Nánast engin veiði var í nótt, aðeins
vitað um að Sæljón hafi fengið 300
tnr. á Vopnafirði. Veður var óhag-
stætt, haugarigning og aðgæsluveður
við Eyjar og norðan strekkingur á
Austfjarðamiðum og þung alda.
25 til 30 bátar voru í höfn í Eyjum,
nokkrir héldu út í morgunsárið er
veður tók að lægja. Bátarnir lóðuðu
á mikla síld en hún var klesst við
botninn. Menn gera því skóna að
síldin lyfti sér með kvöldinu og búast
við góðri veiði.
Bátar sem voru á Vopnafirði í nótt
lóðuðu á minna magn en síðustu
kvöld, síldin virðist nú vera farin að
síga suður með Austfjörðum.
Miðvikudagur
Talið er að á milli 25 og 30 nótabótar
hafi verið á miðunum við Eyjar í
gærkvöldi. Síldin stóð fremur djúpt
og því erfið viðureignar. Er líða tók
á kvöldið fór að bræla og upp úr
miðnættinu var vart orðið veiðiveður
og bátarnir á landleið. Einhverjir
bátar rifu næturnar. Vitað er um afla
14 nótabáta með alls 6.470 tnr., sem
skiptast svo: Jóhann Gíslason 400
tnr., ísleifur 200 tnr., Gjafar 200
tnr., Valdimar Sveinsson 900 tnr.,
Boði 400 tnr., Geirfugl 300 tnr.,
Vörður 500 tnr., Hrafn II 800 tnr.,
Arney 1.000 tnr., Hópsnes 500 tnr.,
Höfrungur 600 tnr., Sighvatur 120
tnr., Skírnir 200 tnr., Sigurborg 350
tnr., samtals 6.470 tnr.
Síldin er sögð vera í mun betra
ásigkomulagi en fyrir helgi; aðeins
áta í einstaka síld, þá misjafnt milli
farma, sumir svo til átulausir, en
síldin frekar lin á kviðinn.
Sfldin er aðallega millisíld
Aðeins var vitað um tvo nótabáta
með afla á Austfjarðamiðum í gær-
kvöldi, Þuríði Halldórsd. með 1.000
tnr. og Friðrik Sigurðsson með 35o
tnr. Báðir bátarnir voru á Vopna-
firði, auk þeirra var Sólborg þar en
hún reif nótina. Bátarnir fundu mik-
ið magn í stórum torfum bæði norð-
an- og sunnanmegin fjarðarins en
síldin stóð djúpt og dýpkaði enn
meir á sér eftir miðnættið. Tveir
nótabátar köstuðu á torfur á Norð-
fjarðarflóa, en síldin var svo smá að
henni var sleppt. Bæði rekneta- og
nótabátar voru á Reyðarfirði í nótt
en fundu ekkert bitastætt og héldu
þeir flestir norður á Vopnafjörð og
ætla að bíða kvöldsins þar, einhverjir
urðu reyndar varir við dreifð á Hér-
aðsflóa á norðurleiðinni.
Undir kvöldið voru nótabátarnir
og komnir á miðin við Eyjar í
sæmilegu veðri og einhverjir voru
búnir að kasta og fá afla um kl.
22.00.
Fimmtudagur
í gærkvöldi, nótt og í morgun var
góð veiði við Eyjar. Síldin er nú með
meiri átu (ljósáta) en í gær og því
enn vandmeðfarnari. Alls er vitað
um veiði 22 nótabáta með alls 13.800
tnr. sem skiptast svo: Bjarnarey 200
tnr., Boði 800 tnr., Glófaxi 700 tnr.,
Þórsnes 1.000 tnr., Valdimar
Sveinss. 1.000 tnr., Hrafn III. 600
tnr., Hrafn Sveinbjarnars. 200 tnr.,
Búrfell 900 tnr., Arney 500 tnr.,
Kópur 500 tnr., Vörður 1.000 tnr.,
Sighvatur 700 tnr., Hópsnes 500
tnr., Þórkatla 250 tnr., Jóhann Gísla-
son 550 tnr., Jón á Hofi 500 tnr.,
Arnar 500 tnr., Gissur 1.000 tnr.,
Hafnarvík 500 tnr., Hafberg 500
tnr., Geirfugl 800 tnr., Geir Goði
600 tnr., samtals 13.800 tnr.
Undir kvöldið var Stjörnutindur
með mjög gott kast á Berufirði. Eins
fóru þrír nótabátar frá Þorlákshöfn.
Um kl. 21.oo voru tveir þeirra búnir
að fá einhvern afla, Arnar og Jón á
Hofi. Aflinn fékkst vestar en áður,
sagður átulaus og stærri en áður.
Föstudagur
í nótt voru sennilega um 20 nótabát-
ar á Vopnafirði og þar suður af.
Aflinn varð í öfugu hlutfalli við
bátafjöldann, nánast enginn. Lítið
mun hafa fundist og í morgun voru
flestir bátarnir á suðurleið, þeir urðu
varir við einhverja dreifð allt suður
að Loðmundarfirði. Freyr fékk 100
tnr. í reknet á Vopnafirði.
Einhverjir nótabátar köstuðu á
Reyðarfirði í morgun, Gandí fékk
um 80 tnr. innarlega í firðinum og
Geiri Péturs sem var að koma til
Eskifjarðar til að landa afla gærdags-
ins frá Vopnafirði, fékk um 100 tnr..
Síldin er sögð vera mjög stygg.
Guðmundur Kristinn sem var á
landleið fékk einhvern smáslatta á
Fáskrúðsfirði.
Það hljóp heldur betur á snærið
hjá þeim reknetabátum sem voru á
Berufirði í nótt og í morgun, vitað er
um afla 8 reknetabáta með alls 1.970
tnr., sem skiptist svo: Bjarni Gísla-
son 35 tnr., Haukafell 300 tnr.,
Lyngey 150 tnr., Skagey 150 tnr.,
Steinunn 450 tnr., Æskan 170 tnr.,
Sigurður Ólafsson 300 tnr., Garðey
100 tnr., samtals 1.970 tnr.
Þetta er langbesti reknetaafli á
Austfjarðamiðum fram tii þessa í
haust. Síldin verður söltuð á Djúpa-
vogi, Stöðvarfirði og hluta hennar
verður ekið til Hafnar og einhverjir
ísa um borð og sigla til Hafnar eftir
næstu lögn.
Fáir nótabátar voru á miðunum
við Eyjar enda samkomulag um að
þeir bátar sem voru í höfnum Sunn-
anlands í gær færu ekki út fyrr en á
sunnudag í fyrsta lagi.
Vitað er um afla 5 báta með alls
2.700 tnr. sem skiptast svo: Geir
goði 500 tnr., Höfrungur 900 tnr.,
Jóhann Gíslason 500 tnr., ísleifur
300 tnr., samtals 2.700 tnr. Aflinn
var misjafn að gæðum, þó mun
skárri en í gær.
Ákváðu útgerðarmenn á Suðurnesj-
um, í Þorlákshöfn og Eyjum, að þeir
bátar sem nú eru í höfn megi ekki
fara út fyrr en á sunnudag og þeir
sem nú eru á miðunum mega koma
með takmarkað magn.
Af Austfjarðamiðum berast ekki
miklar veiðifréttir, þó mun Stjörnu-
tindur hafa fengið 400 tnr. á Beru-
firði. Nokkrir reknetabátar frá
Hornafirði voru á Berufirði, vitað er
um afla 5 báta með alls 285 tnr. sem
skiptast svo: Bjarni Gíslason 35 tnr.,
Haukafell 50 tnr., Sigurður Ólafsson
100 tnr., Steinunn 80 tnr., Æskan 20
tnr., samtals 285 tnr.
Aflanum var landað á Djúpavogi
og ekið til Hornafjarðar. Á Vopna-
firði voru nokkrir nótabátar, síldin
stóð djúpt og erfið viðureignar. Vit-
að er um afla 7 báta með alls 2.100
tnr. sem skiptast svo: Geiri Péturs.
500 tnr., Guðmundur Kristinn 900
tnr., Hringur 200 tnr., Stafnes 150
tnr., Friðrik Sigurðsson 120 tnr.,
Hamar 80 tnr., Sólfell 150 tnr.,
samtals 2.100 tnr. Fleiri bátar voru
með smáslatta.
I kvöld virtist síldin vera smærri og
átuminni en í gær, jafnvel átulaus.
Síldin sem Geirfugl kom með til
Grindavíkur í kvöld var t. d. þannig.
Hún virðist að sögn skipsmanna vera
að koma vestan að. Báturinn fékk
um 2.000 tunna kast, en nótin rifnaði
og 800 tnr. náðust.
Laugardagur
Eins og getið var um í dagbókinni í
gær, þá fékk Stjörnutindur mjög gott
kast á Berufirði í gærkvöldi, tæplega
3000 tnr. Stjörnutindur fyllti sig og
einnig var reknetabáturinn Mána-
tindur fylltur með þeim afla sem eftir
var í nótinni. Síldin er fremur smá og
hentar helst í smæstu stærðarflokk-
ana fyrir Rússlandsmarkað. í nótt
voru nokkrir nótabátar á Berufirði
en þeir fengu lítið sem ekkert. Sæmi-
legasti reknetaafli var á Berufirði í
nótt frá 1-4 tunnur í net. Vitað var
um 14 reknetabáta sem landa á
Hornafirði í dag með alls 2970
tunnur. Freyr 120 tnr., Akurey 50
tnr., Bjarni Gíslason 220 tnr., Garð-
ey 250 tnr., Hafnarey 270 tnr.,
Haukafell 110 tnr., Skógey 330 tnr.,
Lyngey 150 tnr., Sigurður Ólafsson
350 tnr., Steinunn 450 tnr., Vísir 100
tnr., Þórir 170 tnr., Æskan 150 tnr.,
samtals 2.970 tnr.
Eitthvað af aflanum er frá því í
fyrrinótt og hefur aflans því einnig
verið getið í dagbókinni í gær. Allur
aflinn sem berst til Hafnar fer til
söltunar hjá Fiskimjölsverksmiðju
Hornafjarðar.
Nótabátar á Austfjarðamiðum
voru dreifðir austur á Bakkaflóa.
Vitað var um afla þessara báta:
Friðrik Sigurðsson 200 trn., Sanda-
fell 400 tnr., Gandí 500 tnr., Sólfell
450 tnr., Guðmundur Kristinn 200
tnr., Albert Ólafsson 250 tnr., sam-
tals 2000 tnr.
Einhverjir fleiri voru með slatta.
Albert Ólafsson var með 1000 tunna
kast en nótin sprakk. Friðrik Sig. reif
og Guðmundur Kristinn fyllti veiði-
kvóta sinn með afla gærkvöldsins.
Þuríður Halldórsdóttir var á
vesturleið í gærkvöldi eftir að hafa
landað á Höfn. Báturinn átti eftir
200 tnr. til að fylla kvóta sinn. Vestur
af Eyjum kastaði báturinn og fékk
900 tna. kast, gaf ísleifi það sem var
umfram 200 tnr. Vitað er um 2 aðra
báta sem voru á veiðum vestur af
Eyjum. Þeir sem fengu síld á þessum
slóðum voru: Arnar 45o tnr., Jón á
Frá höfninni í Húsavík. Ljósm.: Snorri Snorrason.
Norðmenn nota kælivatn orkuvera til fiskeldis:
Aform um að rækta
2000 tonn af sand-
hverfu á ári
Norðmenn hyggjast nú nota hita-
gjafa sem fer til spillis frá orkuver-
um til fiskeldis. Rannsóknir hafa
sýnt, að afgangsorka frá gasstöð-
inni á Kaarstö í Noregi, getur gefið
möguleika á eldi á allt að 2000
tonnum af sandhverfu á ári, en
vaxandi eftirspurn er eftir sand-
hverfu í Evrópu og það sem er
mikilvægast er að gott verð fæst
fyrir hana.
Norska blaðið Fiskaren skýrir frá
því fyrir nokkru, að sandhverfan
kunni mjög vel við sig í volgum
sjó. Mikill áhugi sé fyrir að rækta
sandhverfu í fleiri löndum en Nor-
egi, meðal annars í Englandi og
Frakklandi.
Fiskaren segir, að frá gasstöð-
inni á Kaarstö komi um 15.0003 af
kælivatni á hverjum klukkutíma
og sé vatnið 13 til 18 gráðu heitt.
Með notkun kælivatnsins sé hægt
að rækta 2000 tonn af sandhverfu
á ári frá og með árinu 1989.
Áætlaður kostnaður við byggingu
slíkrar fiskeldisstöðvar er um 80
milljónir kr. norskar eða 240 mill-
jónir ísl. Rekstrarkostnaður slíkr-
ar fiskeldisstöðvar er talinn nema
um 27,5 milljónum n.kr. á ári eða
um 110 milljónum ísl.
Rætt er um að framkvæmdir við
eldisstöðina geti hafist 1986, stöðin
komist í rekstur árið eftir og fyrsta
framleiðslan fari á markað 1989.
Fyrsta hlerapar-
ið af stærð
nr. 9 afgreitt
Fyrirtækið J. Hinriksson hf. af-
greiddi fyrir skömmu fyrsta tog-
hleraparið af gerð nr. 9, en það eru
rösklega 2000 kílóa hlerar. Þessir
hlerar voru pantaðir til Færeyja
fyrir tækjutogarann Sólborgu, en
eigandi hans er hinn kunni afla-
maður Eiler Jackobsen, sem lengst
af var kenndur'við Krúnborgu.
Hofi 350 tnr., ísleifur 700 tnr.,
samtals 1.700 tnr.
Sem fyrr segir veiddist síldin nú
vestur af Eyjum. Síldin er sögð vera
svo til átulaus, örlítið stærri en sú
sem veiðst hefur upp á síðkastið og
rýrari. Fróðir menn telja hana ekki
hafa verið í átu nýlega.
Reknetabátar voru vestur af Eyj-
um í nótt, vitað var um afla 4 báta
með alls 580 tunnur. Sæunn Sæm-
undsdóttir var með 350 tnr., Klængur
60, Friðrik Sigurðsson 60 og Sand-
gerðingur 80 tnr.
HANDLYFTIVAGNAR
margar gerðir
UMBODS OG HEILDVERSl UN
LAGMULIS, 108 REYKJA VIK, SlMI: 91 685222
PÓS ÍSÓLF: 887, 121REYKJA VÍK
„Útskýringar til forstjóra
og verkstjóra í fiskvinnslu,
sem hafa ekki vit á fiski
- eftir Ríkharð Jónsson fiskmatsmann í Ólafsvík
Nú á dögum tala menn um það
hversvegna ekki fari meira af fiski
í fyrsta gæðaflokk? Þetta er ósköp
eðlileg spurning, því margir vita
ekkert hvernig fiskur lítur út og
hverskonar gallar koma í ljós eftir
á.
Þó svo að matsmenn meti fisk úr
einstökum skipum 80% í 1. gæða-
flokk, er ekki þar með sagt, að
sama hlutfall fáist, þegar fiskurinn
er fluttur út, til dæmis saltfiskur.
Ég ætla mér að útskýra helstu galla
í fiski fyrir þeim forstjórum og
verkstjórum, sem ekki hafa vit á
fiski. í fyrsta lagi má nefna vélarg-
alla, í öðru lagi má nefna saltgalla,
í þriðja lagi má nefna upprif og í
fjórða lagi má nefna lifrargalla.
Margir aðrir gallar koma í ljós við
endanlegt mat, en þeir eru ekki
nefndir hér. Þeim göllum, er ég
minntist hér á, er hægt að komast
hjá.
Allur fiskur fellur meira og
minna ef ekki er rétt að staðið.
Mikið fer þetta eftir því hvernig
verkstjórar eru. Þeir eru misjafnir
og til eru margir góðir verkstjórar.
Við saltfiskverkun er ekki hægt að
taka einhvern upp af götunni og
gera hann að verkstjóra í salt-
fiskverkun. Menn verða að hafa
eitthvert vit í sínum kolli og menn
verða að vita hvað þeir eru að gera.
Ef um er að ræða tvo verkstjóra
hjá sama fyrirtækinu, þá ætti ekki
að vera mikill vandi að stjórna
vinnunni og framleiðslunni. Ég
tala nú ekki um unglinga á vinnu-
markaðnum, sem þarf að segja til
verka. Væri ekki betra að verk-
stjórar og hans menn fræddu menn
meira um fisk en gert er í dag,
heldur en að vera úti um hvippinn
og hvappinn, jafnvel í útreiðartúr-
um og þess háttar.
Það eru kannski einhverjirfram-
leiðendur sem halda því fram, að
það séu matsmenn sem búa til
matsreglur, en því er nú ver. Það
er löggjafarþing okkar sem býr
reglurnar til, og það eru ekki
framleiðendur sem hafa lokaorð-
ið, - það eru neytendur sem hafa
það. Þegar menn eru að tala um
tandurfisk, þá er það fiskur sem
hefur verið í salti í 7-10 daga.
Þessi fiskur er með sömu gæði og
fiskur, sem verið hefur í salti í 4-6
vikur. Ég vona að menn skilji
þetta.
Hinsvegar mun ég ekki láta
hvern sem er segja mér hvernig ég
á að meta fisk til útflutnings. Það
gera aðrir, sem til þess hafa vald.
Héðinn hf. með einkaumboð fyrir Stord Bartz:
Aðeins tvo menn á
vakt í1200 tonna
fiskimjölsverksmiðju
Norska fyrirtækið Stord Bartz sem
sér um framleiðslu á meira en 90%
af þeim búnaði, sem notaður er í
fiskimjölsverksmiðjur á Norður-
löndum, hefur nú ákveðið að
leggja meiri áherslu á íslandsvið-
skipti. I þeim tilgangi hefur fyrir-
tækið ráðið Vélsmiðjuna Héðinn,
sem einkaumboðsmenn á íslandi.
Stord Bartz hefur á undanförnum
árum lagt mikla áherslu á orku-
sparnað í fiskimjölsverksmiðjum.
Finnst forráðamönnum fyrirtækis-
ins orkunotkun í íslenskum físki-
mjölsverksmiðjum vera mikil og
ennfremur mannahald. Nú eru í
notkun 1200 tonna fiskimjölsverk-
smiðjur frá Stord Bartz í Noregi,
þar sem aðeins þarf tvo menn á
vakt.
Sverrir Sveinsson framkvæmda-
stjóri Héðins hf. sagði í samtali við
Fiskifréttir, að hjá Stord Bartz
störfuðu nú eingöngu tæknimenn.
Fyrirtækið væri nú hætt allri fram-
leiðslu. Það sæi um að hanna
verksmiðjur og koma þeim upp.
Við framleiðslu á hinum ýmsu
hlutum í fiskimjölsverksmiðjur
væru eingöngu notuð útboð og
hefði það gefist vel.
Að sögn Sverris þá hafa forráða-
menn Stord Bartz áhuga á að
kynna sér til hins ítrasta möguleika
á að nota jarðhita til að knýja
fiskimjölsverksmiðjur á íslandi. Þá
sagði Sverrir, að með samningnum
við Stord Bartz gæfist Héðni hf.
tækifæri til að bjóða í framleiðslu
á hinum ýmsu hlutum fyrir Stord
Bartz.
HVERSPARAÐUR
OLÍUDROPI
HEMPEL hef'ur
rneir en 30 ára
reynslu við
íslenskar aðstæð-
ur.
HEMPEL er
ekki einvörðungu
botnmálning af
ýmsum gerðum
helciur fullkornið
rnálningarkerfi.
hvar sem mála
skal.
HEMPEL hefur ráðgjafa í öllum
löndum sem hafa það að megin
verkefni að aðstaða við rétt val
málningu getur skipt þig meira
máli en þig grunar.
HEMPEL ráðgjafi okkar heitir
Sigþór Rafnsson og er í síma 84255.
Hafðu samband.
Slippfélagið í Reykjavík hf.
Málningarverksmiðjan Dugguvogi
Sími 84255