Heilsuvernd - 01.06.1975, Qupperneq 9

yrkju og nærst að verulegu leyti á jurtafæðu, einkum kornmeti.
Tækniöldin hófst undir lok síðustu aldar, og hafði sú þróun
í för með sér, að farið var að mala kornið fínna en áður og klíð
og kím (þ.e. matarklíð) skilið nær algerlega frá mjölvanum.
Jafnframt þessari þróun hófst vinnsla og neysla sykurs í stórum
stíl.
Sykur er unninn úr sínum náttúrlegu samböndum í sykurrófum
og sykurreyr. Meðal tæknimenningarþjóða er sykri blandað saman
við fjölmargar matartegundir, og er mestur hluti daglegrar syk-
urneyslu því leyndur. Sykurinn sem slíkur gefur neytandanum
enga saðningu á borð við venjulegan mat, en getur vegna áhrifa
á efnaskipti líkamans framkallað hungurtilfinningu, svo að meiri
sykurs er neytt. Þannig er viss samlíking með sykri og þekktum
fíkniefnum.
Til þess að samsvara daglegri sykurneyslu Islendinga (150 g)
þyrfti að borða meira en eitt kílógramm af sykurrófum á dag.
Með því að neyta sykurs á þann hátt, mundi fást eðlileg saðning,
og ætla mætti að dagleg neysla annarrar fæðu mundi minnka að
sama skapi. Með sykurneyslunni framkallast ofneysla á hitaein-
ingum (orku) og í kjölfar þess offita, sem svo algeng er meðal
sykurneysluþjóða.
Um mataræði íslendinga
Til eru greinargóðar lýsingar á mataræði íslendinga fyrr á
öldum, og kemur fram meðal annars í ferðabók Eggerts Ólafs-
sonar að matarklíðsríkur matur var stór hluti daglegrar fæðu
íslendinga á 18. öld. Var það einkum rúgur, sem malaður var
heima fyrir, og bankabygg. Hvorttveggja var notað í grauta og
mélkökur.
Um aldamótin 1900 minnkar neysla matarklíðs mjög í matar-
æði íslendinga, samfara auknum innflutningi á hvítu hveiti og
sykri. Nokkuð af sykrinum mun hafa verið notað við síldarsöltun,
en magnið er óverulegt ef miðað er við heildarneysluna. í dag fá
íslendingar um 40% daglegra hitaeininga úr klíðissneyddu hveiti
og verksmiðjuunnum sykri.
HEILSUVERND
57