Syrpa - 01.03.1949, Blaðsíða 12

J Ó H A N N E S L I N N A N K O S K I :
„Ég er að leita að manni“
Gömul saga hermir:
Þegar hinn hrjáði maður var á leið til Golgata,
hné hann máttvana til jarðar undan ofurþunga
krossins, sem hann bar.
Þetta skeði fyrir framan hús Ahasverusar, hins
drambsama höfðingja. Ung og æskurjóð ambátt
Idjóp til húsbónda síns og færði honum tíðindin:
„Það liggur húðstrýktur maður á gangstéttinni
þinni fögru, herra.“
Hinn hrokafulli höfðingi brást reiður \ið og
hrópaði:
„Snautaðu burt!“ Svo benti hann í áttina til
Golgata og bætti við: „Þarna geturðu livílt þig.“
Og maðurinn staulaðist á fætur og liélt leiðar
sinnar, án þess að líta upp. Ahasverus horfði á
eftir honum, liann sá magran, húðflettan líkam-
ann heykjast undir þungri byrðinni, honum
fannst sem stungið væri hnífi í hjarta sér.
„Heyrðu, maður,“ kallaði hann á eftir honum.
„Hvað hefur þú gert, svo að þetta skyldi henda
þíg?“
Undan þungu krosstrénu heyrðist veik rödd:
,,Ég var að leita.“
Hæðnisglott breiddist um andlit Ahasverusar.
„Að leita!“ hrópaði hann og hló við. „Að hverju
varstu að leita?“
Þá litu undan krossinum tvö dularfull augu,
og hinn hálfbrostni ljómi þeirra brauzt út eitt
andartak og féll á meinfýsið andlit höfðingjans.
„Ég var að leita að manni,“ heyrðist stunið
fram milli bleikra vara.
Hinn hrjáði maður hvarf úr augsýn og raddir
fjöldans dóu út.
En í hinum fagurskreytta skrúðgarði Ahasver-
usar gengur maður, eirðarlaus og órór, honum
finnst jörðin brenna undir fótum sér; allan dag-
inn gengur hann fram og aftur, fram og aftur,
allt kvöldið, alla nóttina, dimma og langa, geng-
ur hann og gengur og finnur engan frið.
Um morguninn tekur Ahasverus sér staf í hönd
og yfirgefur hinzta sinni liina unaðsfögru Jerú-
salemsborg.
■¥■
Hann gengur og gengur, land úr landi, öld
eftir öld ráfar hann um, — Gyðingurinn gang-
andi, — án þess að finna sér nokkurs staðar hvíld.
Að hverju léitar þú, hvíldarlausa sál?
Ó, hlustið, þér drottnar heims, þér, sem kór-
ónurnar berið, þér, sem ýmist eruð bölvun mann-
kyns eða blessun! Ósýnilegir fætur snerta gólfin
í híbýlum yðar, undarlegur skuggi sveimar til og
frá um veggina, örvæntingarfullt hvískur berst
um svefnskálann:
Ahasverus er enn á ferð sinni, undir kórónum
og purpuraskikkjum heldur hann áfram að leita
eftir manni.
Ó, heyrið og hlustið, þér ráðgjafar konung-
anna, þér ókrýndu valdhafar á jörð, — sjálfir að-
eins dauðlegir menn — þér, sem gerið yður líf
milljónanna að leiksoppi, ó, staldrið við og hlust-
ið: Gegnum rústir metorðagirndar yðar, gegnum
blóði drifna vígvelli og táraflóð, gegnum fen og
forað bróðurmorðanna gengur Ahasverus hröð-
um skrefum; og einhverja haustnóttina knýr
hann rammgerða glugga yðar og hrópar gegnum
gráthvin stormsins:
„Ég er að leita að manni!“
Og sjá, ó, sjá, þú veröld og þið fjölmörgu þjóð-
flokkar! Maðurinn er hinn sami í dag og hann
var í gær: Hann dýrkar guði sína, þjónar menn-
ingu veraldarinnar, hrópar um frið á jörðu og
ákallar réttlætið. En það er enginn guð í þessum
heimi annar en valdið, ekkert réttlæti annað en
ofbeldið, — meðal ánauðugra ættkvísla, ógnum
beittra kynflokka og spilltra tungumála ráfar
Ahasverus eins og sært dýr frá einu landi ti!
annars.
Hann finnur engan mann!
Og þér, sem eltið ólar við hamingjuna eða haf-
ið orðið velgengninni að bráð, takið eftir því,
hversu Ahasverus gengur hljóðlega hjá: Hvort
sem þér eruð í faðmi sælunnar, eldi fýsnanna eða
myrkri syndarinnar, þá hvíslar hann til yðar
gegnum grindur fangaklefans:
„Ég er að leita að manni!“
Og þér, sem vinnið að sköpun hins nýja ríkis
48
SYRPA