Fréttablaðið - 25.01.2022, Síða 9

Fjármála- og efnahagsráðuneytið
staðfesti fyrir jólin tillögur Félags
íslenskra tryggingastærðfræðinga
að lífslíkutöf lum án þess að það
vekti sérstaka athygli fjölmiðla og
almennings. Samt boða tíðindin
þá meginbreytingu að í stað þess
að líta eingöngu til reynslu undan-
genginna ára við mat á meðalævi-
lengd Íslendinga verði líka metnar
horfur á áframhaldandi auknum
lífslíkum þjóðarinnar.
Þannig verður í fyrsta sinn farið
að reikna lífeyrisréttindi fólks út frá
því að meðalævin lengist næstu ár
og áratugi. Sú breyting hefur mikil
áhrif á útreikninga lífeyrissjóða á
skuldbindingum sínum en einn-
ig á mat kostnaðar ríkisins vegna
almannatrygginga og lífeyrisskuld-
bindinga.
Auknar lífslíkur
Hvernig gæti breytingin birst
okkur?
– Jón er 67 ára og er að hefja töku
lífeyris. Lífeyrisréttindi hans hjá
lífeyrissjóði miðast við að hann lifi
í 18 ár til viðbótar og að mánaðar-
legar lífeyrisgreiðslur dreifist í sam-
ræmi við það.
– Væri Jón hins vegar verið 20
árum eldri og hefði hafið lífeyris-
töku árið 2000 hefði verið miðað
við að hann hann myndi lifa í 16 ár
en ekki 18 ár til viðbótar.
– Meðalævi 67 ára karla hefur
þannig lengst um tvö ár á tveimur
áratugum og lífeyrisgreiðslurnar
dreifast á lengri tíma æviskeiðsins
sem því nemur.
Segir dæmið okkur eitthvað um
yngra fólk? Já. Yfirgnæfandi líkur
eru á því að Gunnar, 35 ára, muni
lifa lengur en 18 ár eftir að hann
nær 67 ára aldri. Þjóðin eldist og
það birtist á þann hátt að yngra
fólk verður að óbreyttu lengur á
lífeyri en þeir sem eru að komast á
lífeyristökualdur nú. Með boðaðri
breytingu á útreikningum á lífslík-
um verður með öðrum orðum tekið
tillit til þess að meðalævi Íslendinga
haldi áfram að lengjast.
Þróun lífeyriskerfisins
er langtímaverkefni
Ég lýsi yfir mikilli ánægju með að
það skref hafi verið stigið að ætla
lífeyrissjóðum að reikna réttindi
sjóðfélaga út frá bæði reynslu fyrri
ára og framtíðarspá um ævilíkur.
Þar með verður hægt að veita yngri
sjóðfélögum gleggri upplýsingar um
væntanleg réttindi við upphaf líf-
eyristöku og áætla framtíðarskuld-
bindingar lífeyrissjóða á nákvæm-
ari hátt en nú gerist.
Að þessu sögðu er framtíðarverk-
efni tengt hækkandi lífaldri þjóðar-
innar áfram að tryggja sjálf bærni
lífeyriskerfisins til lengri tíma, bæði
almannatrygginga hins opinbera og
sparnaðar í lífeyrissjóðum.
Uppfærslur á spálíkani
Tryggja þarf formfestu við upp-
færslu á spálíkani um lífslíkur. Nú
er það svo að FÍT, Félag íslenskra
tryggingastærðfræðinga, uppfærir
reglulega mat á lífslíkum sem ráðu-
neyti staðfestir og lífeyrissjóðir nota
síðan við sína útreikninga. Hugsa
mætti sér framtíðarfyrirkomulag
þar sem Hagstofa Íslands, í sam-
starfi við FÍT, mæti framtíðarlífslík-
ur út frá mannfjöldaspá og skilaði
reglulega af sér, til dæmis á tveggja
til fjögurra ára fresti. Í núverandi
mannfjöldaspá Hagstofu Íslands er
líkan fyrir lífslíkur sem rímar mjög
vel við hliðstætt spálíkan FÍT. Því
Hækkandi lífaldur og þróun lífeyriskerfisins
væri vert að skoða fyrirkomulag
þar sem Hagstofunni, í samstarfi við
FÍT, yrði falið það verkefni að upp-
færa reglulega og birta spálíkan um
lífslíkur. Væri slíkri nálgun ætlað
að byggja á bestu fyrirliggjandi
sérfræðiþekkingu hvers tíma og
tryggja að uppfærslur á lífslíkum
væru óháðar pólitískum ákvörð-
unum.
Eldra fólk og vinnumarkaðurinn
Með hækkandi lífaldri og lækkandi
fæðingartíðni fjölgar þeim hlutfalls-
lega stöðugt sem eru 67 ára og eldri.
Núverandi lífeyrisaldur almanna-
trygginga er 67 ár með möguleika á
snemmtöku lífeyris frá 65 ára aldri.
Verkefni næstu ára fyrir stjórn-
völd og aðila vinnumarkaðarins
er að tryggja jafnvægi milli fjölda
á eftirlaunum og þeirra sem eru á
vinnumarkaði. Það er hægt að gera
bæði með því að skapa umhverfi og
aukinn sveigjanleika sem gerir fólki
sem komið er á lífeyrisaldur kleift
að vera áfram á vinnumarkaði ef
það óskar þess og einnig með því að
tengja lífeyrisaldur almannatrygg-
inga við þróun lífaldurs.
Þær þjóðir sem við berum okkur
gjarnan saman við, svo sem Hol-
lendingar og Danir, fóru þá leið
að hækka lífeyrisaldur í skrefum í
samræmi við spár um lífslíkur til að
tryggja sjálfbærni eftirlaunakerfa til
framtíðar. Lífeyriskerfið okkar býr
að því að almennur eftirlaunaaldur
á Íslandi hefur lengi verið hærri en í
grannríkjum. Almennur eftirlauna-
aldur hér er 67 ára en í Hollandi og
Danmörku var eftirlaunaaldur
65 ár áður en stigin voru skref til
breytinga.
Íslenska lífeyriskerfið er sveigjan-
legt að því leyti að mögulegt er fyrir
fólk að hefja lífeyristöku bæði fyrir
og eftir 67 ára aldur. Heppilegt væri
að viðhalda því fyrirkomulagi.
Framtíð kerfisins í heild byggist
samt á því að fleiri vinni lengur en
nú gerist. n
Ásta
Ásgeirsdóttir
hagfræðingur hjá
Landssamtökum
lífeyrissjóða
Tilnefningarnefnd
Reita fasteignafélags hf.
auglýsir eftir tilnefningum
eða framboðum til stjórnar
félagsins
Tilnefningarnefnd Reita auglýsir eftir tilnefningum eða framboðum til
stjórnar félagsins vegna aðalfundar sem haldinn verður 11. mars 2022.
Í því skyni að fá umfjöllun tilnefningarnefndar um tilnefningar eða
framboð til stjórnar er áhugasömum bent á að fylla út form sem finna
má á vefsíðu félagsins, www.reitir.is, og senda nefndinni eigi síðar en
3. febrúar 2022 á netfangið tilnefningarnefnd@reitir.is.
Farið verður með allar persónuupplýsingar, sem tilnefningarnefnd berast,
sem trúnaðarmál og í samræmi við reglur um persónuvernd.
Tillaga nefndarinnar um val á stjórnarmönnum verður birt samhliða
boðun aðalfundar eða í síðasta lagi þremur vikum fyrir aðalfund.
Önnur framboð verða birt sex sólarhringum fyrir aðalfund. Einstaklingur
sem nefndin gerir ekki tillögu um sem stjórnarmann í félaginu getur
ávallt gefið kost á sér til stjórnarsetu með því að skila inn formi framboðs
til stjórnar innan hins almenna framboðsfrests samkvæmt samþykktum
Reita, þ.e. sjö sólarhringum fyrir aðalfund. Form vegna umfjöllunar
í tilnefningarnefnd eða framboðs til stjórnar má finna á vefsíðu félagsins
www.reitir.is

Tilnefningarnefnd Reita fasteignafélags hf.
ÞRIÐJUDAGUR 25. janúar 2022 Skoðun 9FRÉTTABLAÐIÐ