Fréttabréf Siglfirðingafélagsins í Reykjavík og nágrenni - okt. 2021, Síða 6

Siglfirðingablaðið Siglfirðingablaðið10 11
snjóþyngra var. Teddi og Sveinn segja honum til: já já,
allt í lagi ég sé hér för eftir bíl, segir Teddi. Gerist þá eitt
af ævintýrunum í þessu barnmarga hverfi að Árni bakkar
bílnum oní garð hjá Halla Árna með öllu gromsinu á
pallinum! Og það tók um hálfan dag að ná öskubílnum
upp og það ískraði  og kurraði í hrekkjarlómunum!”
Aðspurður man Guðbjörn ekki eftir neinum bardögum
að ráði, en hann man hvaða orð fór af Villóunum: “Saga
gekk, sönn eða ósönn, um það að þeir hefðu náð strák
sem bjó sumarpart hjá Möggu Tedda og gegndi nafninu
Grjóni. Villóarnir náðu honum inn í mjölhúsportið og
kveiktu undir honum bál og óhljóðin björguðu honum
frá því að sviðna eins og verið hafði ætlun Villóanna. Eftir
þetta hætti hann sér ekki út fyrir Túngötuhornið þar sem
áfengisverslunin er“.
Um 1960 fluttu Jóhann Möller og Lena kona hans á
Laugar veginn. Börn þeirra voru Inga, Helga, Alda, Jóna,
Kristján og seinna Alma. Guðbjörn man vel eftir þeim Jónu
og Stjána. Jóna var algjör nagli. Hún féll vel inn í hópinn
og var til í hvað sem var í hrekkjum. Stjáni var pólitískur
snemma og kommar voru honum sérstakt hugðarefni.
Eitt sinn komumst við yfir blekbyttur á haugunum. Stjáni
vildi byrja á kommahöllinni! Við gluðuðum tveimur
byttum á Suðurgötu 10 og svo var haldið suður úr og á
Laugarveginum varð til stórkostlegt listaverk, að okkar
mati, á einum húsveggnum. Kennarahjón ein bjuggu á
mótum Suðurgötu og Laugarvegar og þar fauk ein byttan!
Guðbjörn vann lengi sem bifvélavirki í Heklu og eitt sinn
sér hann sér til skelfingar að kona sem honum fannst hann
kannast við horfir stíft á hann. „Ertu ekki frá Siglufirði“
segir hún. „Aldrei komið þangað“ segir Guðbjörn snöggur
upp á lagið en þarna var þá komin kennarafrúin.
Sprenging á Langeyrinni
Langeyrin er töluvert innan við haugasvæðið. Á haugana
var hent öllu sem til féll í síldarbænum. Einhver
útgerðarmaðurinn hafði afskrifað gamlan vörubíl og
hreinlega keyrt hann á haugana en nokkrir framtakssamir
drengir höfðu náð að koma honum inn á Langeyrina.
Nú höfðu smápjakkar hverfisins skoðun á gripnum.
Margir voru kvikmyndaáhugamenn og sáu oft myndir hjá
Oddi Thor og voru tiltölulega nýbúnir að sjá einhverja
villimannamynd þar sem blakkir stríðsmenn skutu
logandi örvum að andstæðingunum. Guttarnir náðu í
boga í vopnabúrið og hófust strax handa við að útvega
striga og bjuggu á undraskömmum tíma til örvar eins og
Oddur hafði verið svo vænn að sýna í myndinni í Nýja
Bíó. Bensíntankurinn var hálffullur og nú var örinni með
strigavafningnum stungið í tankinn og kveikt í og skotið
út í sjó! Þetta var bara æðislegt. Örtröð myndaðist við
bensíntankinn þegar fjölgaði í hópnum. Litlir villimenn
úti um allt að skjóta logandi örvum! Einum guttanum
leiddist í biðröðinni og tók upp á því að stinga gat í tankinn
og láta leka á örina sína! Þetta gekk miklu hraðar þannig
þangað til að einhver með glóð á ör fór of nærri tanknum
og BÚMM! Guðbjörn segir þannig frá að hann hafi verið
heimavið á Laugarveginum þegar hann heyrir ægilegan
hvell og sér hvar guttagerið tvístrast í allar áttir. Öddi
bróðir minn, kom eins og raketta hlaupandi kolsvartur í
framan með sviðið hár.
Lýkur svo hér að segja frá Laugarvegshverfinu og sögunum
af Guðbirni og félögum sem óhætt er að segja að sköpuðu
sinn ævintýraheim, nágrönnum og foreldrum til skelfingar
í syðsta hluta af 7 hverfum þessa fjöruga síldarbæjar. Þar
sem íbúarnir náðu á tíma síldarinnar  oft aðeins að vera um
20% af fólkinu sem sótti vinnu í bænum.
Gunnar Trausti
Visnes bakararnir
Þegar hið mikla ævintýri hófst sem bjargaði þjóðinni
fyrir horn og gerði hana sjálfstæða, fluttist fólk alls staðar
að af landinu til Siglufjarðar svo og erlendis frá, því þar
var nóg að gera fyrir vinnufúsar hendur. Dugnaður og
atorkusemi voru lykilorðin sem lögðu grunninn að því
samfélagi sem varð til í þessum bæ á Tröllaskaganum við
Grímseyjarsundið.
Hvaðan er þetta Visnesnafn komið?
Jón Kr. Olsen vélvirkjameistari og vélstjóri (10. sept. 1921­
24. apríl 2011). var fæddur í Visnes í Noregi. Hann fluttist
með foreldrum sínum til Íslands árið 1924. Bjuggu þau
um stuttan tíma á Akureyri, en sama ár settust þau að í
Hrísey þar sem faðir hans rak vélaverkstæði og útgerð. Árið
1929 fluttu þau til Siglufjarðar þar sem faðir hans stofnaði
Vélsmiðju Siglufjarðar. Jón byrjaði að vinna í smiðju
föður síns 14 ára gamall, en var síðar á námssamningi í
vélvirkjun og lauk prófi frá Iðnskóla Siglufjarðar 1942 og
fékk meistarabréf í iðn sinni árið 1947. Hann byggir neðri
hæð hússins að Grundargötu 19 og nefndi það Visnes eftir
heimabæ sínum. Árið 1945 eru bræðurnir Bjarni, Tómas
og Jón Sigurðssynir fluttir til Siglufjarðar frá Hnífsdal og
kaupa húsið af þeim norska, en hann flytur til Njarðvíkur
og stofnar þar vélsmiðjuna Ol. Olsen hf. Jón byggir hæð
ofan á húsið en Bjarni og Tómas bjuggu báðir á neðri
hæðinni. Þetta byrjaði sem sagt á því að Vestfirðingurinn
Bjarni Sigurðsson frændi minn tók sig upp og lagði í
ævintýraferð til síldarbæjarins Siglufjarðar eins og svo
margir gerðu á liðinni öld. Þetta var eins og fram kemur
hér að ofan árið 1945, og þremur árum síðar kvæntist
hann Þuríði Haraldsdóttur. Þau hófu sinn búskap í Visnesi
og var hann síðan við það hús kenndur.
Óttar bakari
Næsti kafli hefst síðan þegar Bjarni og Úbba, eins og
Þuríður var alltaf kölluð, voru flutt á Hvanneyrarbraut 78
og búin að eignast sína fimm drengi. Þá frétti ég að Óttar
Bjarnason skólabróðir minn hafi keypt sér trommusett,
en við höfðum svo sem ekki átt mikið samneyti fram að
þeim tíma. Árið var 1969 sem var reyndar fermingarárið
okkar Óttars, og þá urðu heilmikil vatnaskil í tilverunni,
í það minnsta í mínu lífi, því hann réði mig í nýstofnaða
unglingahljómsveit og þar með var tónlistaráhugi minn
tendraður sem hefur ekki slokknað síðan.
Það átti þó ekki fyrir Óttari að liggja að þeyta húðir til
langframa því lífið á það stundum til að taka skarpar
beygjur og koma flatt upp á okkur mannfólkið. Í fjórða
bekk í Gaggó var fyrsta barn hans á leiðinni og alvaran tók
þá heldur betur við af hinum áhyggjulausu unglingsárum.
Seinna sagði Óttar mér að sér hefði þótt það súrt að horfa
á eftir rútunni bruna úr bænum um vorið með bekkjar­
bræður og systur hans í skólaferðalag, en hann var þá á
röltinu niður í bæ til að beita. Bjarni faðir hans hafði gert
honum ljóst að það væri alls ekki nóg að búa börnin til,
það þyrfti nefnilega líka að sjá fyrir þeim.
Óttar gekk í Iðnskólann á Siglufirði og hóf síðan nám
í bakaraiðn í Leifsbakaríi. Árið 1978 fluttu Óttar og
Guðrún Sölvadóttir á Sauðárkrók þar sem hann lauk
meistaranámi, en keyptu Sauðárkróksbakarí um áramótin
1983­84 og ráku það til haustsins 2006.
Bjarni og Úbba á sínum
yngri árum. Ljósmyndari
Steingrímur Kristinsson/
Ljósmyndasafn Síldarsafns
Íslands. Óttar Bjarkan Bjarnason.
Ljósmyndari ókunnur.
Skipperinn og bakarinn
Hér eru þeir kátir á heimstími Árni Þórðarson, skipstjóri og
Óttar heitinn Bjarnason, bakari á landstími á Hafliða Si 2
á mynd Jóhanns Matthíassonar frá 1969­ 70. Árni var af
Laugarveginumu og segir af honum í grein Guðbjörns hér
að framan.
Óttar var aftur á móti Útfrá bakkagutti af Hvanneyrarbraut
78 alveg nyrst í bænum og segir frá honum í grein Leós
hér fyrir aftan. Óttar varð snemma söngvinn og í ýmsum
hljómsveitum, tengdum téðum Leó.
En þarna taka þeir lagið af tilfinningu og heimþrá en
kannski helst af tilhlökkun um að versla við Gosa og
Meyvant í Ríkinu!
Sauðárkróksbakarí. Ljósmynd: Leó R. Ólason.