Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2015, Qupperneq 4

4 – Sjómannablaðið Víkingur
Æ vintýri lífs míns hófst við komu
norskra flóttamanna til Akureyr-
ar. Þeir sigldu yfir hafið, á flótta
undan Hitler, og voru óðara teknir í
þjónustu breska hersins. Ég talaði
norsku eins og innfæddur enda fæddur
í Noregi. Pabbi, Jóhann Jentoft Beck
Jacobsen, var norskur en mamma, Kristj-
ana Guðmundsdóttir, átti hins vegar
ættir að rekja norður í Eyjafjörð. Og
þangað fluttust foreldrar mínir frá
Noregi þegar ég var á þriðja ári en ég er
fæddur í ágústbyrjun 1926. Pabbi fékk
vinnu í síldarbræðslunni í Krossanesi
sem var ágætt svo langt sem það náði.
Vandinn var hins vegar sá að þetta var
aðeins sumarvinna. Hann varð því alls-
hugar feginn að fá tilboð um nætur-
vinnu á Gefjun og þar vann hann í
40 ár eða lengur. Hann lærði þó aldrei
íslensku en allir skildu hann samt.
Ég hefði líklega getað gert eins og
pabbi og farið að vinna á verksmiðjun-
um. En það var eitthvað rótleysi í mér.
Líklega var ég ekki komin yfir dauða
mömmu. Hún dó svo ung. Það voru
berklarnir sem tóku hana frá okkur.
Þetta hafði allt lent í veseni. Þegar átti að
flytja hana inn á berklahælið í Kristnesi
rak einhver augun í að hún var ekki ís-
lenskur ríkisborgari svo að henni var
komið fyrir í sóttvarnarhúsinu á Akur-
eyri.
– Þú verður að sækja um ríkisborgara-
rétt, sagði Jónas Rafnar læknir við pabba,
svo að ég geti tekið hana frameftir.
Ég held samt að Jónas hafi tekið við
henni áður en pappírarnir komust í lag.
Mamma dó skömmu síðar – í ágúst 1933
– hálfum mánuði eftir þrítugsafmæli sitt.
Þetta setti mark á sjö ára guttann.
Heimilið leystist upp að hluta, systrum
mínum var komið í fóstur en ég fór í
sveit á sumrin sem var reyndar alsiða þá
og þótti góð lífsreynsla fyrir unga drengi.
Ég minnist þess ekki að stúlkur hafi ver-
ið sendar í sveit á þessum árum.
Blikar á hníf
Stríðið og Norðmennirnir opnuðu mér
heiminn. Ég munstraði mig á Eldoy frá
Álasundi og við tóku siglingar allt í
kringum landið og jafnvel til Jan Mayen
þar sem Bretarnir voru með varðstöð
mannaða Norðmönnum. Við fluttum
hermenn, búnað og vistir. Eitt sinn var
báturinn hlaðinn sprengjum sem átti að
hengja neðan í flugvélarvængi og á dekk-
inu voru bensíntunnur reyrðar fastar
innan á lunninguna.
– Nú höfum við sprengikraftinn sem
þarf til tunglreisu, sagði skipperinn þegar
við sigldum svona hlaðnir af stað frá Ak-
ureyri. Ferðinni var heitið suður.
Það voru stundum læti í Norðmönn-
unum. Þetta voru gamlir sjóarar og sel-
fangarar, vanir að fá sér neðan í því og
létu þá ósjaldan hendur skipta. Eitt sinn
sem oftar lá Eldoy við bryggju í Reykja-
vík. Ég hafði farið í land að útvega
brennivín. Hermenn affermdu bátinn.
Þegar ég kem aftur eru þeir búnir að
hreinsa af þilfarinu en ennþá var eitthvað
í lestinni sem átti að fara í land. Allt í
einu koma hermennirnir þjótandi upp úr
skipinu, hlaupa niður landganginn og
hverfa fyrir næsta húshorn.
Djúpsprengjurnar
léku okkur verst
– Jón Hjaltason spjallar við Guðmund St. Jacobsen
um sjómannslífið á árum seinni heimsstyrjaldar
Akureyri í stríðsbyrjun.
SEINNI HEMSSTYRJÖLDIN 1939-1945