Fréttamolinn : óháð fréttablað - 15.12.1985, Qupperneq 23

Fréttamolinn
Fréttamolinn
Þrúður Sigurðardóttir:
Fréttir úr sveitinni
„Sælt veri fólkið, gott er bless-
að veðrið. Já þvílík einmuna
blíða.“
Þetta er það sem oftast heyrist
ef fólk hittist, enda ekki að
undra þó fólk á Suðurlandi tali
um góða tíð. Eldra fólk man vart
annað eins blessað vor og sumar
eins og var nú 1985, snjóléttur
vetur ’84. Semsagt vetur sumar
vor og haust, með smá undan-
tekningum, blessuð blíða og það
á Suðurlandi.
Kannski er þetta uppbót á
þrjú síðast liðin rigningarsumur?
Þökk sé guði fyrir allt gott, ekki
síst góða og göfuga tíð.
En erfitt er að gera svo öllum
líki í allri blíðunni og þurrkun-
um. Þá skeði það að víða þorn-
uðu vatnsból og lækir sem aldrei
höfðu þorrið og þá fór maður
ósjálfrátt að kvarta að betra væri
minna og jafnara. En svo kom
hressileg rigning í september og
allt lagaðist.
Hér úr okkar ágætu sveit og
sveitarfélagi veit maður ekki
annað en að mannlíf sé nokkuð
gott, oftast nóg vinna við sjávar-
síðuna, uppbygging og fram-
kvæmdir miklar bæði í Þorláks-
höfn og sveitinni, loðdýrabú
þjóta upp á mörgum jörðum,
stór og vegleg mannvirki eru
byggð yfir dýr þessi, „af stórhuga
mönnum“. Einnig spretta upp
fiskeldisstöðvar á einum 6-8
stöðum í sveitarfélaginu.
Síldveiðum er nú lokið og
bárust um 4500 tonn á land hér í
Þorlákshöfn, en það er um 10%
af því heildarmagni sem veiða
mátti af síld á þessu ári og er það
mikil minnkun ef miðað er við
undanfarin ár. Eru menn því
fremur óhressir með þá þróun
mála að fara með svo skertan
hlut frá borði í síldarverkun,
eins og raunin varð á í haust.
Von er til að fastari skorður
verði á síldveiðum næsta haust,
og að sú aðferð sem stendur til
að koma á í sambandi við veið-
arnar, að hver bátur verði að
landa vissu magni af úthlutuðum
aflakvóta sínum í frystingu, gefi
betri raun og hægt verði þá
frekar að samræma veiðar og
vinnslu á hagkvæmari hátt en
verið hefur undanfarin ár.
Af þeim 4500 tonnum af síld
sem landað var hér í Þorlákshöfn
fóru um 1600 tonn í frystingu, en
hitt í salt og sér verkun ýmiskon-
ar. í Vestmannaeyjum var land-
að um 5000 tonnum af síld og
fóru af því um 3700 tonn í
frystingu. Lítið var saltað í Eyj-
um og Eyjamenn illa fjarri góðu
gamni í síldarsöltuninni. í
Grindavík var landað tæplega
7000 tonnum af síld og fóru um
2000 tonn af því í frystingu.
Koma Grindvíkingar best út úr
síldarsöltuninni af þessum þrem-
ur stærstu verstöðvum, sem meg-
inþorri nótabátanna er frá.
Grindavík varð jafnframt hæsta
löndunarverstöðin á síldarver-
tíðinni.
Um 22000 tonnum af síld var
landað til söltunar á svæðinu frá
Já það er blómlegt í Ölfus-
hrepp'i!
Svo hefur víða verið borað og
leitað eftir meiri varma úr iðrum
jarðar.
Gamalt máltæki segir, mikill
vill alltaf meira. Flestir leita eftir
heitu vatni, en fá lítið uppskorið
og verða fyrir vonbrigðum, aðrir
eftir köldu vatni, én fá þá upp
heitt.
Það má segja að duttlunganna
gæti j afnt neðan j arðar sem ofan,
en þótt vonbrigða gæti með bor-
un á sumum stöðum, þá segja
fróðir menn og fræðingar að
mikill hiti muni samt leynast í
undirdjúpum í Ölfusi og víðar.
En við sem búum hér á austur-
kanti byggðum góðar vonir með
hitagjafa er borað var í Gljúfur-
árholti. Það má segja að sú von
lifir enn, nógur er hitinn í vestur-
sveitinni eins og allir vita. Við
hin höldum í vonina sem búum
milli hitasvæðanna vestast og
austast í sveitinni.
Ég sagði í FM í febrúar í fyrra
að félagslíf væri ekki mikið í
sveitinni, nema þá helst kvenfé-
lagið sem léti að sér kveða. 28.
október hélt kvenfélagið Berg-
þóra kynningar og fræðslufund í
Félagsheimili Ölfusinga sem
staðsett er í Hveragerði, þangað
voru allir velkomnir og boðið
var upp á heitt kaffi óg dýrindis
meðlæti.
Gestir fundarins vorú Guðrún
Höfn í Hornafirði til Vopna-
fjarðar, er það um 50% af því
síldarmagni sem leyfilegt var að
veiða og er mjög líklegt að menn
þar eystra séu ánægðir með sinn
hlut. Þessi mikla löndun fyrir
austan skapaðist mest vegna ó-
tíðar í október og fyrripart nóv-
ember, svo erfitt var fyrir bátana
og stundum ókleift að sigla vest-
ur með landinu með síldina og
að svo til allur flotinn hóf strax
veiðar og engu landað til fryst-
ingar.
Af öðrum veiðum og
tíðarfari:
Mjög góð tíð hefur verið síð-
astliðinn hálfan mánuð og gæftir
því góðar en afli hefur verið
mjög lítill. Á línuna hefur verið
ræfils rjátl öðru hvoru og hefur
afli komist upp í 5,5 tonn í lögn
hjá einum bát, en í heildina
hefur þetta verið mjög lélegt.
Nokkrir bátar eru byrjaðir á
netum og hefur afli verið mjög
tregur hjá þeim. Einna best hef-
ur fiskast í dragnótina þar hefur
verið kolakropp og var t.d. afl-
inn hjá Dalaröstinni vel á annað
hundrað tonn í nóvember.
Ágætis afli hefur verið hjá
togurum undanfarið kom t.d.
Þorlákur inn 24/11 með fullfermi
eftir þriggja daga veiðiferð. Hjá
trollbátunum hefur lítið gengið
og er haustið búið að vera mjög
lélegt hjá þeim.
Líklegt er að veiðar margra
Agnarsdóttir alþingismaður er
ræddi um hvers vegna kvenna-
framboð og Hjörtur Jónsson fiski-
ræktarbóndi er rædddi um lax-
eldi og fleira.
Að erindum þessum loknum,
svöruðu þau spurningum fund-
armanna. Var þetta fimmta
haustið sem kvenfélagið stóð fyr-
ir svona kynningar og fræðslu-
fundi.
Árið 1981 komu Ingi Tryggva-
son formaður Stéttarsambands
bænda og Jónas Jónsson búnað-
armálastjóri. Pá var rætt um
kvótann og landbúnaðarmál.
1982 komu Hulda Valtýsdóttir
formaður skógræktarfélags
íslands, ræddi um skógrækt og
Jón Helgason ráðherra, þá for-
seti sameinaðs alþingis, sagði
frá störfum sínum sem slíkum.
1983 fékk félagið Salóme
Þorkelsdóttur forseta efri deild-
ar Alþingis, er sagði frá fjölgun
kvenna á Alþingi og Hjördísi
Hákonardóttur borgardómara
er ræddi um réttindi kvenna í
óvígðri sambuð.
1984 kom Þuríður Pálsdóttir
söngkona sefn ræddi um breyt-
ingarskeið kvenna og karla og
Þór Hagalín á Eyrarbakka er
sagði frá jarðefnaiðnaði á
Suðurlandi.
Fundir þessir hafa heppnast
vel og þótt fræðandi og skemmti-
legir.
Vetrarstarf okkar hófst á
báta hefjist ekki aftur eftir stopp-
ið nú um jólin og áramótin, fyrr
en uppúr miðjum janúar, því ef
útgerðarmenn taka sóknarkvóta
á skip sín á næsta ári, sem líklegt
má teljast, því útlit er fyrir að
sóknardögum verði eitthvað
fjölgað á vetrarvertíðinni. Þá
taka menn eins mikið af stopp-
dögum í byrjun janúar og hægt
er, svo þeir þurfi ekki að stoppa
eins mikið seinnipart vertíðar
þegar veiðivonin er meiri.
Er þetta ein viðleitni stjórn-
valda í stjórnun á þeirri ofstjórn-
un sem sjávarútvegurinn býr við
í dag, og er því vonandi að
útgerðarmenn geti gert út skip
sín allt árið, velji þeir sóknar-
kvótann, en þurfi ekki að vera
með bátana frá veiðum of stóran
hluta ársins, eins og búið er að
vera í ár.
Vonandi kemur þetta vel út
fyrir minni bátana, en þeir hafa
margir hverjir farið illa út úr
kvótakerfinu.
Þrír bátar hafa bæst í flotann
hér í Þorlákshöfn nú í haust en
það eru Sæunn Sæmundsdóttir
ÁR 60, 15 tonn að stærð, Lilli
Lár GK 413, 9 tonn og Hafbjörg
ÁR 39, 11 tonn (ex Sæbjörg VE
39).
Hefur bátum af þessari stærð
fjölgað mjög hér í Þorlákshöfn
og heyrst hefur að verið sé að
semja um kaup á tveimur bátum
af svipaðri stærð í viðbót.
Mega eigendur og áhafnir
þessara báta búast við mikilli
örtröð í vetur og langri löndun-
arbið ef að líkum lætur, við
þennan eina löndunarkrana sem
er hér er á bryggjunum, verði
ekki ráðist í að bæta þessa að-
stöðu fyrir smábátana fljótlega.
Að lokum vil ég óska Sunn-
lendingum og landsmönnum öll-
um gleðilegra jóla og farsældar
á komandi ári, með þökk fyrir
liðið ár.
réttardaginn með veitingasölu
við réttina og í félagsheimili og
dansleik um kvöldið.
26. október buðum við heim
vistheimilisfólki frá Ási í Hvera-
gerði i eftirmiðdagskaffi og
fleira. Síðan var stiginn dans og
virtust allir hafa góða skemmtun
af.
9. nóvember buðum við þrem
kvenfélögum úr Rangárvalla-
sýslu til kvöldfagnaðar ásamt
mökum kvenfélagskvenna og
heppnaðist það mjög vel, en um
það sá heimboðsnefnd félagsins.
17. nóvember átti að veræ
æskulýðsmessa í Kotstrandar-
Árnað heilla:
Þann 28/10 var frú Ragnheiður-Ólafs-
dóttir sjötug, og langar mig, að senda
þessum góða granna örfá árnaðar og
þakkarorð af því tilefni.
Þau hjón, en Ragnheiður er gift Björg-
vini Guðjónssyni, fluttu hingað í byggð
árið 1959, fyrir rúmum aldarfjórðungi,
frá Dufþekju í Hvolhreppi þar sem þau
bjuggu góðu búi.
Þeim hjónum var fjögurra barna auð-
ið, en Ragnheiður átti fyrir dóttur. Sá
mannvænlegi hópur er löngu floginn úr
hreiðri, en því oftar hlaupa barnabörnin
um hlaðvarpann hjá afa og ömmu við
Egilsbraut 22, þar sem þau hjónin reistu
sér fagurt og hlýlegt heimili skömmu
eftir komu sína í „Höfnina“.
Mikil og farsæl þróun hefur orðið hér í
Þorlákshöfn á því 35 ára tímabili, sem
liðið hafa frá seinna landnámi staðarins.
Það á við um flesta hluti svo sem
hafnarskilyrði og slitlögð stræti o.fl. o. fl.
en einna mest ahefur þó gróðri og
uppgræðslu fleygt fram og heftingu sand-
foks sem hér var til mikils baga.
í garðinum þar sem Ragna les ber af
trjám sínum á síðsumarkvöldum var
sviðinn svörður og ef vind hreyfði, var
sandurinn óðar farinn að fjúka, svíðandi
og eyðandi gróðri.
Þannig voru frumbýlisárin oft erfið.
Það vantaði allt til alls. Það var svo gæfa
staðarins, að hingað flutti búferlum
margt úrvalsfólk, m.a. úr Árnes- og
Rangárþingum, þeirra á meðal Björgvin
og Ragnheiður. Fólk alið upp við átaka-
vinnu frá æsku. Samheldni íbúa hins
unga byggðarlags var með ágætum.
Granni hjálpaði granna við að steypa
upp og reisa íbúðarhús. Þannig spöruð-
ust fjármunir, sem Selvogsbanki lét ann-
ars í té, af mismiklu örlæti, eins og
gengur. Þau hjónin gengu í öll störf.sem
flest eru tengd sjónum og fiskverkun, en
þau störf voru þeim töm, enda gjaldgeng
vel á þeim vettvangi. Á þeim kjarna og *
þessum störfum hefur veraldlegt gengi
staðarins byggst. En enginn lifir á einu
saman brauðinu, og kem ég þar að þeim
þætti í sögu Rögnu sem mér finnst vera
vel þess verður að minnst sé, en það er
þátttaka hennar í félagsstörfum. Þann
aldarfjórðung sem liðinn er frá komu
Ragnheiðar hafa hlaðist á hana hin
margvíslegustu félagsstörf. Lét hún
slysavarnir mjög til sín taka, var formað-
ur deildarinnar hér „Mannbjargar", og
var nýlega kjörinn heiðursfélagi deildar-
innar.
Fyrir 25 árum var stofnað hér Söngfé-
lag Þorlákshafnar að áeggjan og frum-
kvæði Ingimundar heitins Guðjónssonar
heiðursmanns. Söngfélagið sá um kirkju-
söng í Hjallakirkju og Strandakirkju,
auk þess að syngja við messur hér, sem
þá voru oftast haldnar í barnaskólanum.
Það kom þá oft í hlut Söngfélagsins að
standa fyrir 17. júní hátíðahöldum og
kirkju í tilefni af ári æskunnar,
en henni varð að aflýsa sökum
veðurs. Þar ætluðu nemendur úr
barna og ganfræðaskóla Hvera-
gerðis og Ölfus að sjá um með
sóknarprest sínum og kennur-
um. Síðan er hjá okkur eins og
öðrum kvenfélögum innan SSK
hafinn undirbúningur að jóla-
trésskemmtun barna.
Eins og sést á þessari upptaln-
ingu þurfa félög ekki alltaf að
vera fjölmenn til að geta starfað
og það vel. Aðalatriðið er góð
samvinna trúnaður og traust.
Ekki meira pár að sinni.
Gæfan fylgi okkur bæði til
sjávar og sveita.
Ragnheiður Ólafsdóttir.
öðrum mannfagnaði. Var þá ósjaldan
leitað til Rögnu að halda hátíðarræður af
því tilefni, og hafði hún ætíð sóma af, en
hún gerðist snemma virkur félagi í
söngfélaginu.
Það var svo í þessum hópi og kringum
hann, sem neistinn kviknaði og hug-
myndin mótaðist að byggingu veglegs
guðshúss í hinni vaxandi byggð.
Haustið 1975 var hugmyndin orðin að
bjargfastri ákvörðun íbúanna. sóknar-
nefnd kýs þá kirkjubyggingarnefnd og
varð Ragnheiður kjörinn sá fyrsti og eini
formaður þeirrar nefndar. Tíu árum og
nær 50 fundum síðar, skilar nefndin,
undir stjórn Ragnheiðar af sér fullunnu
værki, við vígslu Þorlákskirkju þann 28.
júlí s.l.
Undirritaður var svo lánssamur að fá
að tengjast þessu starfi sem ritari nefnd-
arinnar og vill nú nota tækifærið og færa
formanni þakkir fyrir samstarfið, sem
aldrei bar skugga á. Þá ber að þakka
rausnarlegav viðtökur og veitingar á
heimili Rögnu, en þeir voru ófáir fund-
irnir sem þar voru haldnir.
Ragnheiður hefur nýlega birt í blöðum
ítarlega og greinargóða skýrslu um sögu
kirkjubyggingarinnar, og er þar fáu við
að bæta. Ég vil þó í lok þessa stutta
spjalls ítreka þakkir okkar íbúa Þorláks-
hafnar fyrir þátt Ragnheiðar að fram-
kvæmd þessa stærsta sameiginlega átaks
okkar Þorlákshafnarbúa.
Þar reið á, að halda strikinu þótt móti
blési og umfram allt að sameina krafta
þeirra mörgu, sem svo dyggilega studdu
íverkið. Þar brást aldrei félagsþroski
Ragnheiðar, auk þess, sem hún er gædd
eiginleika, sjaldgæfum, hann ávinnst
ekki, er ekki falur fyrir fé, næst ekki með
völdum né aðstþðu, hún er höfðingi.
Að lokum óska ég þér Ragna og
fjölskyldu þinni alls árnaðar og blessunar
í tilefni merkra tímamóta, og vona að
síðdegið verði þér blessunarríkt.
bened.
Ragnheiður Ólafs-
dóttir sjötug