Heilbrigðisskýrslur - 02.12.1985, Síða 24

Flokkun meiðsla. Mikill áhugi er fyrir því að geta flokkað áverkana í
mikil og lítil meiðsli. Svokölluð AIS flokkun áverkanna (The Abbreviated
Injury Scale, 22) reyndist í góðu samræmi við afleiðingar meiðslanna í
þessari rannsókn með hliðsjón af lífshættu, enda byggir þessi flokkun fyrst
og fremst á dánarlíkum af mismunandi áverkum og er hún þegar útbreidd við
umferðarslysarannsóknir í heiminum. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin mælir
með notkun annarrar flokkunar sem er fremur ónákvæm en er notuð í saman-
burði milli landa á þeim slysum sem löaregluyfirvöld landanna skrá. Nálgast
má skilgreiningu Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar með svonefndum N-kóda
(27,28). Þrír nærtækir möguleikar eru á flokkun meiðsla eftir því hversu
alvarleg þau eru, þar sem hægt er að gæta nákvæmni. í fyrsta lagi flokkun
eftir sjúkdómsgreiningum (N-kódi) með skilyrðum um vissa lágmarksmeðferð
(sjá viðauka, meiðsli A og meiðsli B og eyðublað Slysadeildar, einnig
heimild 29). í öðru lagi er flokkun sem byggir eingöngu á því hvort þeir
slösuðu þarfnast bráðrar innlagnar á sjúkrahús. í þriðja lagi er flokkun
sem ræðst af því hve oft hinn slasaði þarf að mæta til meðferðar eða eftir-
lits. í ljosi þess að rannsóknin sýnir að flestir þeirra sem lifa af
meiðslin, komast til heilsu og fá starfsþrek, þykir eðlilegast að flokka
meiðslin með tilliti til lífshættu. Því verður eindregið að mæla með að
flokkun AIS verði tekin upp, þó flokkun í meiðsli A og B og flokkun eftir
innlagnarnauðsyn gefi góðar upplýsingar, m.a. um álag á sjúkrahús og hugsan-
legan lækningakostnað. í sameiningu gæfu reglubundnar skýrslur byggðar á
flokkun AIS, meiðsluni A og B, innlagnarnauðsyn og álagi á göngudeildir
haldgóðar upplýsingar, sem eru nauðsynlegar fyrir hagkvæmt, rökrétt for-
varnarstarf gegn slysum í umferðinni.
Álag á sjúkrahús. Alls nutu 29A92 manns þjónustu Slysadeildar Borgar-
spítalans þetta eina ár, þar af komu 6,4% vegna meiðsla í umferðarslysum.
Langflestir (70%) komu utan venjulegs vinnutíma. Á föstudögum var aðsóknin
mest, en minnst í miðri viku. Það er athyglisvert að 72% þeirra sem
slösuðust í umferðinni komu á Slysadeildina innan klukkustundar frá því
slysið varð. Um það bil helmingur sjúklinganna komu með sjúkrabíl á
Slysadeildina.
Níundi hver leggst inn. Af þeim 1882 sem slösuðust þörfnuðust 214 bráðrar
innlagnar á sjúkrahús, en 9 voru látnir við komu eða létust innan mánaðar
frá slysinu. Heildarinnlagningartíðnin var 11.4%. Stór hluti yngra fólk-
sins þurfti ekki að leggjast inn. Hæst var hlutfall innlagðra hjá þeim sem
slösuðust á vélhjólum, 19,4% og hjá gangandi vegfarendum 18,4%. Þá voru
lagðir inn 8,4% þeirra sem slösuðust á reiðhjólum og 8,9% varinna vegfarenda
(ökumenn og farþegar í bílum). Meðallegutími vegna bráðra innlagna af
völdum umferðarslysa var 16 dagar, en helmingur sjúklinganna lá skemur en 7
daga. Stystur var legutími þeirra sem höfðu slasast á reiðhjólum. Lang-
flestir þörfnuðust aðgerða vegna áverkanna en þegar ekki var um aðgerðir að
ræða, var oft nauðsyn á ströngu eftirliti, t.d. vegna hugsanlegra blæðinga
við innvortis áverka eða höfuðáverka, eða með hliðsjón af versnandi ein-
kennum. Árið 1975 voru 13,2% legudaga vegna bráðainnlagna á Skurðlækninga-
deild, Slysadeild og Háls- nef- og eyrnadeild Borgarspítalans vegna sjúkl-
inga úr rannsóknarhópnum. Af 361 sem lágu á Gjörgæsludeild voru 36 úr
rannsóknarhópnum en þeir lágu þar að meðaltali lengur en aðrir sjúklingar.
Af 501 sjúklingi sem lá á Grensásdeild Borgarspítalans árið 1975 og fékk
sjúkraþjálfun voru 95 úr rannsóknarhópnum eða 19%. Af þeim 222 sem lágu
á Grensásdeildinni til endurhæfingar eftir slys af ýmsu tagi tilheyrðu 95
eða 43% rannsóknarhópnum. Vegna rannsóknar á hálshnykk sem fram fór m.a.
árið 1975 með innlögn á Grensásdeild Borgarspítalans, munu óvenju margir
hafa lagst inn á Grensásdeildina af göngudeildarsjúklingum þetta ár (18,
19,20,21).
22