Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1987, Síða 52

5.2. Slysavaldar
Til þess aö koma í veg fyrir slys er nauðsynlegt aö finna slysavalda,
09 tildrög slysa, eins og skýrt var frá undir 5.1. að ofan.
Skrásetningarblaö sjúklingsins gaf engar véltækar upplýsingar um slysavalda
og tildrög. Þessar upplýsingar voru aðeins í textadeild fyrir neöan. 1
rannsókninni 1977, sem gerð var samtímis á öllum Noróurlöndunum um slys í
heimahúsum og í fritíma, var gerö handbók "Produktkoder", sem sýndi alla
slysavalda og rannsóknamaöurinn merkti undir skrásetningarnúmer sjúklings,
kóóanúmer "slysavalda" og er þessi bók ennþá í notkun i öllum fimm
löndunum. i rannsókninni hér var bætt við nokkrum aukaslysavöldum:
Aukanúmerin:
Eitur, þ.á.m. lyf
Plöntur
Bit dýra og manna
SÓlarljós
Hálka/svell
Steinar
Takmarkaðar upplýsingar
Athugun á slysavöldum var að nokkru leyti framkvæmd sem úrtaksathugun á
eftirfarandi orsakaflokkum: 03 - fall og hras, 14 - högg af hlut og 18 -
annaó. 1 þessum þremur orsakaflokkum voru margar þúsundir slasaöra.
Örtakiö var ekki handahófskennt, heldur sérvalið til aó gefa sem besta mynd
af slysavöldum. 1 skýrslu, sem unnin var um "Skrásetningu slysa" á vegum
Norrænu embættismannanefndarinnar i neytndamálum (NAK, sjá Heimildir 8.1.)
er réttilega bent á, að litill munur er á, hvort sjúklingurinn sé lagður
inn i sjúkrahús, oftast aðeins i einn dag eða sólarhring og sjúklingi sem
útskrifast eftir meðferð i Göngudeildinni. Munurinn er aöallega varðandi
dauðaslys. "Skipuleg" úrtaksaðferð svipuð þessari er i notkun á flestum
hagstofum heimsins, t.d. i rannsóknum um iðnað o.þ.h.
Athugaðar voru allar sjúkraskrár sjúklinga i orsakaflokkum 02 - eitur,
04 - bruni, 05 - skotvopn, 07 - rafmagn, 11 - iþróttir, 12 - vélar, 13 -
önnur verkfæri og 16 - bit.
í úrtakinu eru allir innlagðir sjúklingar. Af þeim sjúklingum, sem
fóru heim eftir aógeró á slysadeildinni, var i úrtakinu einn maður á hverju
aldursári, fyrir hvern mánuð. Væru fleiri sjúklingar en einn i aldursári
var einn af hverjum 10 valinn i úrtakið. Tafla 4.2.(a) sýnir hlutföll
úrtaka.
5.3. Slysavaldar - aðalflokkar
í samræmi vð rannsókn Norðurlanda 1977 var slysavöldum skipt i
aðalflokka að vióbættum aukaflokkum, eins og skýrt var frá i 4.2. og 5.2.
Tafla II sýnir aðalflokka slysavalda i viöauka.
50