Sumardagurinn fyrsti - 01.06.1972, Blaðsíða 3

Sumardagurinn fyrsti - 01.06.1972, Blaðsíða 3
SUMARDAGURINN FYRSTI 3 vegi. Skólanum hefur alla tíð auðnast að fá ýmsa ágæta sér- fræðinga í þessum greinum til kennslu eða fyrirlestra um einstaka þætti, en aðalkennslan eða grundvallarkennslan í uppeldis- og sálarfræði hefur þó komið í hlut skólastjóra. Föndur, myndmótun og hvers konar skapandi starf skipar einnig og á að skipa veglegan sess í öllum fóstruskólum, og hefur sá þáttur í skólanáminu blómgazt og dafnað hin síðari ár eftir því sem starfsaðstaða í skólanum hefur batnað. Námsgreinarnar í Fóstruskóla Sumargjafar eru mjögsniðnar eftir því sem gerist á Norðurlöndum, enda höfðum við fóstru- skólana í Svíþjóð til fyrirmyndar þegar í upphafi. I dvöl minni á Norðurlöndum skólaárið 1969—1970 átti ég þess kost að kynnast starfsháttum og starfsskrám skólanna þar, og það mjög náið í Svíþjóð. Gat ég ekki séð að neinn megin- munur væri á kröfum þeim, sem gerðar voru í Svíþjóð og þeim, sem gerðar eru hér. Hlustaði ég m. a. á flutning hóp- verkefna nemenda við Fóstruskólann í Uppsölum, sem fjöll- uðu aðallega um uppeldisfræðileg efni og er einn liðurinn í lokaprófi þeirra. Sama hátt höfum við á hér. — En munur- inn á bóJcakosti skólanna og kennslutækjum var hins vegar geysimikill, að ég ekki tali um allan annan ytri aðbúnað. Einn er þó liður í fóstruskólanámi á Norðurlöndum, þar sem við komumst ekki með tærnar, þar sem þeir hafa hælana. Það er allt nám er við kemur músík og rytmik. Ég hef oft áður gert þetta að umtalsefni, m. a. í skólaslitaræðum. Ekki er þó þessum liðum áfátt í skólanáminu vegna þess, að ekki sé skilningur fyrir hendi á gildi þeirra, heldur vegna þess, að okkur skortir kennara, er hafa menntun og áhuga á allra yngstu börnunum. Þeir hafa til skamms tíma ekki verið til. Sl. haust var Fóstruskólinn svo heppinn að fá kennara, sem við bindum miklar vonir við, en það er Njáll Sigurðsson, sem hefur meðal annars próf í músíkuppeldi lítilla barna frá Carl Orff Institut í Austurríki. Fóstruskólinn hefur lengstum haft aðeins einn fastan starfsmann, skólastjórann. Mikinn hluta kennslunnar hafa stundakennarar leyst af hendi, og kenna um það bil 15—20 kennarar á ári hverju. Það hefur verið lán skólans, hve vel skólanum hefur haldizt á kennurum. Minnist ég þakklátum huga tryggðar kennaranna við skólann, góðrar samvinnu og ágætra starfa. Ég sagði áðan, að mikill munur væri á aðbúnaði Fóstru- skólans hér og fóstruskóla á Norðurlöndum, og nefndi sem dæmi bókakost og lestraraðstöðu. Skólinn á nú orðið ágætan vísi að bókasafni, en aðstaða til útláns er algjörlega óvið- unandi og lestraraðstaða engin. Bókakosturinn nýtist því engan veginn, hvorki fyrir nemendur né kennara. Skólinn á orðið allmikið safn t. d. barnabóka, bæði á ís- lenzku og á norðurlandamálunum, og nota nemendur þær óspart, er þær eru í verklega náminu. Koma þessar bækur Fóstruskólans öllum barnaheimilum til góða. Allmargar bæk- ur varðandi uppeldis- og sálarfræði og starfsemi barnaheim- ila eru og til, sem nemendur nota í sambandi við lokaverk- efni sín í uppeldisfræði, sem þeir vinna í gengjum eða smá- hópum, en hér hamlar lestraraðstaðan stórlega. Utlánsstarf- semin fer fram meira og minna á hlaupum í örlitlu herbergi, sem jafnframt er kennarastofa og almenn skrifstofa. Er það því ein af þeim afmælisóskum, sem efst eru á blaði, að skól- inn fái svo rúmt húsnæði, að unnt verði að hafa aðstöðu fyrir bókasafn og lestrarsal, sem verðugur er að bera það nafn. Hika ég ekki við a ðsegja, að það myndi stórbæta fóstrunám- ið og efla áhuga nemendanna á að vinna sjálfstætt. Fengju þær því drýgra fararnesti héðan en ella. Verklega númið skipar jafnan sess á við bóklega námið í Fóstruskólanum. Skólinn teygir arma sína út um alla Reykja- vík, til allra barnaheimila í borginni — og jafnvel út fyrir borgina til Kópavogs og Hafnarfjarðar — og njóta nemend- ur þar leiðbeininga í verklegu námi. Má hér geta þess, að skólinn hafði s.l. skólaár 99 nema, um lengri eða skemmri tíma, á 25 barnaheimilum. Þannig þurfti að hafa samvinnu við yfir 80 forstöðukonur og fóstrur. í verklega náminu gefur skólinn nemendum, í samráði við fóstrur og forstöðukonur, margvísleg verkefni til úrlausnar á barnaheimilunum. Samvinnan við barnaheimilin er því orðið mjög yfirgripsmikið starf, og annar því ekki skólastjóri einn. Tvær fóstrur aðstoðuðu mig við þetta starf í aukavinnu á árunum 1964—1966, þær Gyða Sigvaldadóttir og Gyða Ragnarsdóttir, en skólaárið 66—67 starfaði hér við skólann norsk fóstra, Tordis Holte, mér til aðstoðar við verknámsleið- beiningu og sem föndurkennari. Tel ég, að það hafi verið mjög vekjandi fyrir íslenzkar fóstrur að fá hingað erlenda strauma inn í starfið. Er það sannarlega minnisverður þátt- ur í starfsemi skólans, sem æskilegt væri að endurvekja. Við starfi Tordis Holte tók Kristín Jónsdóttir, fóstra, haustið 1967 og er hún jafnframt föndurkennari (ásamt Guðmundi Magnússyni teiknikennara). Er það því miður ekki fullt starf og er þegar orðið ljóst, að nauðsyn er hér á fullu og föstu starfi, ekki sízt þar eð ákveðnar óskir hafa komið fram frá mjög áhugasömum fóstrum og forstöðu- konum um að auka verknámsleiðbeiningarnar af hálfu skól- ans. Er það að sjálfsögðu mikið gleðiefni fyrir Fóstruskól- ann og bendir ótvírætt á, að samvinnan hafi verið góð og ánægjuleg, sem hún hefur og verið. Fyrirsjáanlegt er, að þetta starf þarf að auka og efia. Auk þess hlýtur að standa fyrir dyrum að fjölga nemendum um helming og jafnvel meira. Full nauðsyn væri á að ráða uppeklislegan ráðgjafa eða konsulent við barnaheimili borgarinnar og reyndar ennþá meiri nauðsyn fyrir barnaheimilin úti á landi. Ef unnt væri að ráða uppeldislegan ráðgjafa fyrir barnaheimili borgar- innar, væri mjög hagkvæmt að hafa hann á vegum Fóstru- skólans og gæti hann þá jafnframt starfað sem verknáms- leiðbeinandi. Það sem ég kalla uppeldislega ráðgjafa er e. t. v. sambærilegt við námsstjóra á barnaskólastiginu. Teldi ég árangursríkast að ráða slíkan starfsmann eingöngu til skamms tíma í einu, t. d. 1 til 3 ár, og skipta síðan um. Að sjálfsögðu ætti að ráða í þetta fóstru, sem einhverja viður- kennda framhaldsmenntun eða sérmenntun hefði. Þetta er enginn framtíðardraumur. Þetta þarf að gerast og það sem fyrst. Eins og ég sagði áðan, er vettvangur Fóstruskólans ekki eingöngu í skólahúsinu heldur er hvert einasta barnaheimili í Reykjavík (og víðar) snar þáttur í skólahaldi hans. Þess vegna er augljóst, að leiðin milli þessara stofnana þarf að vera greið. Allt verkleg námið eða þjálfunin byggist á því, að unnt sé að koma nemunum fyrir á barna- heimilunum og njóta leiðsagnar þar. I þessari samvinnu við barnaheimilin vill Fóstruskólinn ekki eingöngu vera þiggj- andi, heldur vill hann og vera veitandi — og ber að mínum dómi að vera það. Fóstruskólinn vill geta gegnt því hlutverki, að vera vekjandi afl í því merka uppeldisstarfi, sem fer fram á barnaheimilum Reykjavíkurborgar og þeim öðrum barna- heimilum utan Reykjavíkur, sem hann á aðgang að. Hann vill örva fóstrur til umhugsunar um bætta starfshætti, stuðla að því, að þær auki og viðhaldi menntun sinni og víkki sjón- deildarhring sinn. Eftir að barnaheimilunum tók að fjölga að mun, varð nauð- synlegt að halda fundi með fóstrum og forstöðukonum til að ræða um verklega námið og framgang nemendanna í starfi. S.l. 3—4 ár hafa þessir fundir orðið nokkuð fastir liðir í vetrarstarfi skólans og verið haldnir nokkurn veginn einu sinni í mánuði. Hef ég smám saman aukið verksvið þessara funda með því að gera þá meira og meira að fræðslu- fundum, þar sem ákveðnir starfsþættir eru teknir til um- ræðu. Sýndar hafa verið uppeldislegar kvikmyndir og

x

Sumardagurinn fyrsti

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sumardagurinn fyrsti
https://timarit.is/publication/1751

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.