Víkurfréttir - 15.03.2023, Blaðsíða 7

almannavarnir suðurnesja utan grindavíkur hafa farið yfir það ástand sem myndaðist í desember
2022 þegar óvenju mikil snjókoma setti samgöngur til og frá, og innan suðurnesja, svo mikið úr
skorðum að bæði varð mikil röskun á flugi en ekki síður myndaðist alvarlegt ástand þar sem hvorki
lögregla, slökkvilið né sjúkabílar komust á milli byggðarlaga. almannavarnarnefndin er sammála um
að samþætta þurfi aðgerð sem þessa betur í framtíðinni en unnið hefur verið að úrbótum og margt af
þeim komið til framkvæmda nú þegar. lögð verði áhersla á upplýsingamiðlun, aukið samráð og nýja
samninga við verktaka.
Umferð til og frá Sveitarfélaginu
Vogum var lokuð í tvo sólarhringa
Gunnar Axelsson, bæjarstjóri
sveitarfélagsins Voga, greinir frá
ástandi sem myndaðist í Vogum
daganna 17.–20. desember og
ályktun bæjarstjórnar sveitar-
félagsins. Bæjarstjóri fóru yfir
stöðu málsins en viðbrögð Vega-
gerðarinnar voru góð til að byrja
með í upphafi veðursins en verr
gekk að ná sambandi við fulltrúa
Vegagerðarinnar þegar á leið.
Bæjarstjórn Sveitarfélagsins Voga
taldi of mikla áherslu á að koma
flugfarþegum til og frá Kefla-
víkurflugvelli og ekki hefði verið
horft til þess að umferð til og frá
Sveitarfélaginu Vogum var lokuð í
tvo sólarhringa. Það má því segja
að almannavarnarástand hefði
skapast. Bæjarstjórn Sveitar-
félagsins Voga bókaði m.a. um
málið. Einnig kom fram í máli
bæjarstjórans að Vegagerðin
væri ekki með nægjanlega góðan
tækjakost til að halda vegum
opnum. Auk þess að bæta mætti
upplýsingagjöf til íbúa en mis-
vísandi upplýsingar voru gefnar
um opnum vega.
Almannavarnarástand
skapaðist í Suðurnesjabæ
Magnús Stefánsson, bæjarstjóri
Suðurnesjabæjar, greinir frá
ástandi sem myndaðist í Suður-
nesjabæ og ályktun bæjarstjórnar.
Bæjarráð Suðurnesjabæjar
ályktaði um að almannavarnar-
ástand hefði skapast í Suðurnes-
jabæ, jafnframt var óskað eftir
því að málið yrði tekið upp hjá
Almannavarnarnefnd Suður-
nesja utan Grindavíkur. Suður-
nesjabær var einangraður í fjóra
sólarhringa. Senda þyrfti snjó-
moksturstæki á undan sjúkrabíl
og er ljóst að Brunavarnir Suður-
nesja hefðu ekki komist í útkall
með góðu móti. Moksturstæki frá
Vegagerðinni voru ekki á ferðinni
í rúma tvo sólarhringa og notað
sveitarfélagið eigin tæki til þess
að moka vegi sem voru á ábyrgð
Vegagerðarinnar. Bæjarstjóri
ítrekaði mikilvægi þess að koma
réttum upplýsingum á framfæri
en ákveðin upplýsingaóreiða hefði
verið í gangi.
Bæta þarf samvinnu og
samskipti á milli allra aðila
Guðlaugur Helgi Sigurjónsson,
sviðsstjóri umhverfissviðs Reykja-
nesbæjar, greindi á fundinum
frá ástandinu sem myndaðist í
Reykjanesbæ/Höfnum og til-
lögum sem hann sendi nefndinni
sem skipuð var til að fara yfir
málið. Aðstæður sem sköpuðust
voru sérstakar sökum þess hversu
mikið snjóaði. Auk þess að vera
ófært út í Hafnir var ástandið
verst á Ásbrú og í Innri-Njarðvík.
Þar búa einnig margir starfsmenn
sem vinna á Keflavíkurflugvelli og
áttu þeir erfitt með að komast til
vinnu. Reykjanesbær aðstoðaði
Vegagerðina við snjómokstur með
því að útvega tæki. Guðlaugur
telur mikilvægt að fara fyrr af
stað í mokstur. Í máli hans kom
fram að bæta þyrfti samvinnu
og samskipti á milli allra aðila í
framtíðinni til þess að koma í veg
fyrir að þessar aðstæður skapist
aftur. Skoða þarf hvort hægt
sé að tryggja leið starfsmanna
innan flugvallarins um Ásbrú í
gegnum Silfurhlið, sem er þjón-
ustuhlið við austurhlað flugvall-
arins, hafa rútuferðir innan vallar
og útbúa varabílastæði. Einnig
þurfi að skoða hvort að taka
þurfi upp harða lokun á helstu
stofnbrautum, t.d. á Reykjanes-
brautinni.
Atburðurinn hafi mikil
áhrif á alla aðila
Anna Björk Bjarnadóttir,
framkvæmdastjóri þjónustu og
rekstrar hjá Isavia, fór yfir rýni
vegna rekstrarskerðingar hjá
Isavia daganna 17.–19. desember
2022. Alls voru 1.500 manns
veðurtepptir í flugstöðinni þessa
daga. Flugstöðin var á tíma-
bili farin að gegna hlutverki
fjöldahjálparstöðvar. Rýming
hennar hófst um kl. 16:20 þann
19. desember en alls fóru 29 rútur
til höfuðborgarinnar og lauk
flutningum um kl. 01:00. Alls
ákváðu 350 manns að verða eftir í
flugstöðinni að eigin ósk.
Isavia ákvað að setja af stað
rýnikönnun sem gerð var raf-
rænt en talið var mikilvægt að
gera hana meðan atburðurinn var
ferskur í huga fólks. Ljóst er að
atburðurinn hafði mikil áhrif á
alla aðila. Rýnifundir voru einnig
með hagaðilum og ytri aðilum
10.–12. janúar 2023.
Niðurstöður Isavia voru m.a.
að ekki náðust öll markmið.
Bæta þarf aðbúnað í húsinu með
viðbúnaðarbrettum fyrir grunn-
þarfir.
Skoða þarf mannvirki með til-
liti til kulda og aðbúnaðar. Teknar
voru réttar ákvarðanir um að
flytja fólk í burtu, það var gert
á réttum tíma en tók of langan
tíma. Starfsfólk Isavia var með
rétt hugarfar, allir hjálpuðust
að í krefjandi aðstæðum. Þjón-
ustuaðilar og flugfélög voru lítið
til staðar bæði á gólfi og svo til
samráðs og samhæfingar. Samráð
virkaði ágætlega í aðdraganda
en afleiðingar veðurs voru ekki
fyrirséðar. Það vantar betri verk-
færi til samhæfingar og skjölunar,
s.s. aðgerðagrunn, ferilvöktun á
fólki, samræmd fjarskipti – SMS.
Upplýsingamiðlun var ábótavant
hjá öllum. Það þarf samræmdari
nálgun í upplýsingagjöf. Bæta
þarf kallkerfi og upplýsingaskjá.
Þá voru ytri miðlar Isavia van-
nýttir.
Ámælisvert að ekki var lögð meiri
áhersla á að opna akstursleiðir
Jón Guðlaugsson, slökkviliðsstjóri
Brunavarna Suðurnesja, fór yfir
málið frá sjónarhóli B.S. Hann
telur ámælisvert að ekki hafi
verið lögð meiri áhersla á að opna
akstursleiðir á milli allra byggðar-
kjarna Suðurnesjum. Stofnleiðir á
Suðurnesjum voru ófærar að öllu
leyti og hvetur Vegagerðina til
þess að endurskoða alla verkferla
hjá sér.
Reykjanesbraut beinlínis hættuleg
Úlfar Lúðvíksson, lögreglustjóri
á Suðurnesjum, sagði að allar
aðgerðir lögreglunnar miðuðust
að því að tryggja öryggi íbúa á
svæðinu. Hann lagði áherslur á að
samskipti allra aðila séu góð og
hreinskiptin. Dæmi um það voru
t.d. bílastæðin við Flugstöð Leifs
Eiríkssonar en þau voru ekki til-
búin til að taka við umferð þegar
opnað var fyrir akstur um Reykja-
nesbrautina að nýju. Jafnframt
ítrekaði hann að Reykjanes-
brautin væri beinlínis hættuleg í
fleiri aðstæðum en þarna skap-
aðist, t.d. í rigningu.
Ósæmileg viðbrögð
almennra borgara
Arnar Steinn Elísson, svæðis-
stjórnandi hjá Slysavarnafélaginu
Landsbjörgu, sagði að alls hafi
verið skráðar 650 hjálparbeiðnir
í kerfið hjá aðgerðastjórn.
Björgunarsveitir á Suðurnesjum
aðstoðuðu við lokun Reykjanes-
brautarinnar. Í máli hans kom
fram að ein björgunarsveit á
Suðurnesjum hefur sagt sig frá
verkefni sem þessu, vegna ósæmi-
legra viðbragða almenna borgara.
Búið er að setja upp verkferla
með Heilbrigðisstofnun Suður-
nesja um að koma starfsmönnum
til og frá vinnu sem og aðstoða við
heimahjúkrun. Lagt er til að betra
samráð verði í framtíðinni hjá
öllum aðilum sem koma að úr-
lausn í verkefni sem þessu. Hann
telur mikilvægt að hljóð og mynd
fari saman þegar aðstæður sem
þessar skapast.
Vegagerðin endurskoðar verkferla
Fulltrúi Vegagerðarinnar, Árni
Gísli Árnason, fór yfir fram-
komnar úrbótatillögur starfs-
hópsins vegna lokunar Reykja-
nesbrautarinnar. Starfshópurinn
skoðaði lokun brautarinnar 19.–
20. desember 2023. Niðurstöð-
urnar hópsins voru að ekki hefði
verið hægt að koma í veg fyrir að
Reykjanesbrautin lokaðist. Stytta
hefði mátt lokunartímann. Miðla
hefði mátt betur/örar upplýs-
ingum til almennings. Miðla hefði
mátt betur/meiri upplýsingum til
samhæfingarstöðvar Almanna-
varna.
Vegagerðin hefur rýnt vel það
sem vel gekk og einnig það sem
betur hefði mátt gera. Verið er að
endurskoða verkferla og Vega-
gerðin hefur lokið við að gera
þarfagreiningu. Ljóst er að útibú
Vegagerðarinnar í Garðabæ var
ekki nægjanlega vel búið fjöl-
breyttum tækjum. Vegagerðin
leggur áherslu á gott samstarf á
milli aðila og ítrekar að ekki hefði
verið hægt að opna leiðina upp í
flugstöð á þessum dögum nema
með aðstoð frá Reykjanesbæ og
Isavia.
Unnið hefur verið að úrbótum
og margt af þeim komið til
framkvæmda nú þegar. Lögð
verði áhersla á upplýsingamiðlun,
aukið samráð og nýja samninga
við verktaka.
Stærri umbótaverkefni hafa
verið skilgreind og hvað þarf að
vera til staðar til þess að vera
betur í stakk búin að takast á
við svona aðstæður aftur (tæki,
búnaður, lokanir og fleira). Mörg
af þeim verkefnum kalla á aukið
fjármagn. Vegagerðin er í sífellu
að meta hvernig hægt sé að gera
hlutina betur – óveður sem þetta
mun koma aftur.
Almannavarnarnefndin er sam-
mála um að samþætta þurfi
aðgerð sem þessa betur í framtíð-
inni. Lagt er til að allir lykilaðilar
sveitarfélaganna, lögreglunnar,
Isavia, Vegagerðarinnar og Bruna-
varna Suðurnesja fundi sameigin-
lega, t.d. í gegnum TEAMS, í að-
stæðum sem þessum.
Bæta þarf aðbúnað í flugstöð-
inni í almannavarnaástandi
Ítarlega farið yfir ástandið sem skapaðist í desemberóveðrinu á fundi Almannavarna Suðurnesja utan Grindavíkur
Hilmar Bragi Bárðarson
hilmar@vf.is
Skaflarnir í Sandgerði voru margra metra háir. Mynd: Svanur Kristjánsson
Mikill mannfjöldi í Flugstöð Leifs Eiríkssonar þegar óveður og ófærð skullu á þann 17. desember í fyrra. VF/pket
vÍkurFrÉttir á suðurNEsJuM // 7