Rauði borðinn : fréttabréf alnæmissamtakanna á Íslandi - 01.12.2022, Blaðsíða 11

11
hún örugg. „Ekki hanga í fortíðinni
endalaust.“ En nú hafa viðhorfin
breyst. Allt annað en það sem hún
og Anna Kristjáns mættu við upp-
haf umræðunnar. En hvenær fann
hún að hún væri stelpa?
„Ég hef aldrei komið út úr neinum
skáp. Þetta hefur verið vitað síðan
ég var eins, tveggja, þriggja ára,“
segir hún. Vitneskjan hafi ekki verið
vandi fyrir fjölskylduna. Ekki heldur
fyrir þorpið, Grenivík, þar sem hún
ólst upp. „Ég lendi ekki í neinum
vandræðum fyrr en ég er komin á
Akureyri í framhaldsskóla. Enda lít
ég á Akureyri sem ræsi alheimsins,“
segir hún.
„Ég var sextán ára í framhalds-
skóla. Það var hrækt á mig, grýtt út
á götu, gargað á mig, ráðist á mig á
skemmtistöðum. Auðvitað var þetta
erfitt.“ En allt hafi þetta gerst fyrir
aldamót, ekki við neinni hjálp að
búast og hún gert ráð fyrir fram-
komunni.
„Já,“ segir hún. „En ég hef sterk
bein.“ Hún þykist ekki fyrir annað
fólk. „Pabbi sagði alltaf, ef þú ert
ekki þú sjálfur ertu ekki neitt. Ég hef
alltaf verið ég sjálf,“ segir hún. En
hvernig vinnur hún úr öllum áföll-
unum? „Ég hef alltaf farið áfram
á hnefanum. Það er engum hollt.
Staðið mína pligt, klárað mig og
bitið í tunguna á mér,“ segir hún.
„Maður kvartar ekki. Það er alltaf
einhver sem hefur það verra. En
ég er hætt þessu í dag. Ég þarf að
hreinsa upp mitt og halda áfram,“
segir hún. „Ég þarf að vinna
úr áfallasögum og er með heilt
geðteymi mér við hlið.“ Hún njóti
hjálpar geðteymis vestur endurhæf-
ingu heilsugæslunnar. Sumarið hafi
verið erfitt þegar allir sérfræðing-
arnir voru í sumarfríi. „Þá er gengið
út frá því að fólk sé ekki veikt,“
bendir hún gagnrýnið á.
Omel hefur búið bæði í borginni
og erlendis síðasta aldarfjórðung-
inn. „Barcelona, Hollandi, Noregi,
Bretlandi, Taílandi, Filippseyjum,
Spáni.“ Hún hafi svo gaman að því
að kynnast einhverju nýju og tekið
að sér ýmis störf; förðunarfræðing-
ur, fyrirsæta, í búðum, garðyrkju,
dragdrottning. Nú verði hún hér
næstu tvö þrjú árin. En hvar sér
hún sig eftir fimm ár? „Ég plana
voða lítið. Það breytist allt svo hratt
og ég veit aldrei hvað gerist,“ segir
hún. „Það er fínt að hafa strúktúr
og rútínu en svo þurfum við að vera
sveigjanleg.“
Pilla á dag og lífsgæðum borgið.
Staða þeirra sem bera HIV er allt
önnur en hún var. En finnur Omel
fyrir fordómum? Hún hummar,
hugsar sig um. „Aðeins já. Svo hefur
fræðslan hér á landi dottið niður frá
því að ég var unglingur. Nú er eins
og alnæmi hafi gleymst. Það pælir
enginn í því. Allir horfa á PrEP en þú
veist aldrei og þó að þú sért á PrEPi
getur þú smitast af lekanda, klamidíu
og öllu öðru,“ leggur hún áherslu á.
Hún finnur þó kannski meira fyrir
kjaftasögunum en fordómunum.
„Það fóru strax sögur af stað um að
ég hefði smitast á sprautunál við að
selja mig í Kaupmannahöfn þegar ég
bjó þar. Ég hef aldrei sprautað mig,
selt mig eða búið í Kaupmannahöfn,“
segir hún og hlær og lýsir hvernig
hún rakti söguna í ræturnar og ræddi
við viðkomandi. „Ég hef búið við
kjaftasögur frá því að ég var krakki.
Ég þekki mig. Ættingjar og vinir
þekkja mig. Það er nóg fyrir mig. Þau
vita hvað er satt og hvað ekki.“
Horfir fram á bjartari tíma
En hvernig sér Omel fyrir sér lífið
framundan? „Pilla á dag og halda
áfram. Ég vonast til að fá almenni-
lega starfsgetu á ný því ég þrífst á
vinnu. En nú þarf ég þó að hugsa
hvort ég tók kannski alltaf meiri
og meiri vinnu til að þurfa ekki að
pæla í sjálfri mér. Það er séríslensk-
ur andskoti.“
En hefur hún aftur sokkið eins djúpt
og þegar hún reyndi að taka sitt líf.
„Nei,“ svarar hún ákveðið. „Ég er
mjög lítið fyrir að endurtaka mig.“
Hún hafi einfaldlega ekki séð fram
úr hlutunum. Of mikið af öllu. „Þótt
ég þekki HIV og þurfi ekki að hafa
áhyggjur af því var það sjokk.“ Hún
hafi í raun verið alin upp af gamla
alnæmisgenginu sem sótti 22. „Ég
var barþjónn þar og þau ólu mig
upp.“
Það hafi amma hennar líka gert.
Kennt henni að barma sér ekki
við aðra. „Ég lærði það hjá ömmu
minni að þú hengir ekki út óhreina
tauið þitt,“ segir hún. Nú er heil-
unartími í lífi Omel. „Ég vinn nú úr
rosalegri áfallasögu minni,“ segir
hún. „Ég hef verið að skrifa áföllin
línulega niður síðasta hálfa árið og
er komin að tíu ára aldri mínum,“
segir hún og lýsir því hvernig hún
sæki einnig stuðningshópa sem hitt-
ist í HIV Íslandi einu sinni í mán-
uði.
„HIV hópurinn er að breytast.
Hingað koma margir með veir-
una og hópurinn samanstendur af
straight kvenfólki og karlmönnum.
Hér áður voru þetta bara homm-
arnir. Það er ekki lengur svo,“ segir
Omel sem veit ekki hvernig hún
smitaðist og hugsar stundum hvort
það hafi verið eftir að hún fór á
PrEP haustið 2018 enda en nei-
kvætt próf í upphafi. Hún segist því
í óvissunni um hvar hún smitaðist
enn svekkt að hafa treyst á að pilla
forðaði sér frá veirunni, en sé PrEP
tekið samkvæmt ávísun á það að
veita 99% vörn.
„Við höfum ekki hugmynd um
hvernig ég smitaðist. Það fannst mér
vont. Nú er mér sama því þetta er
komið til að vera,“ segir hún og að
hún horfi fram á bjartari tíma.
„Það birtir alltaf,“ segir þessi bar-
áttukona sem ekki er annað en hægt
að virða. „Ég viðurkenni að ég er
dálítil Pollýanna. Ég sé alltaf plús
úr mínus. Ég er alltaf með hálffullt
glas, ekki hálftómt.“
„Ég hef aldrei komið
út úr neinum skáp.
Þetta hefur verið vitað
síðan ég var eins, tveggja,
þriggja ára.“
„