Heima er bezt - 01.10.2007, Síða 39

Gisting við góða hljótum,
góðmetis einnig njótum.
Hýritm hjá Hala-snótum
höldum við til.
Safnið hans Þórbergs sjáum;
síðan við eflaust fáum
fræðslu af fýrum knáum;
flestu gerð skil.
Þórbergs á sælu setri
samtvinnum þáttinn betri.
Þetta með Ijóðaletri
lœt ganga' á þrykk.
Þar með við Þórberg hyllum,
þjóðskáldið okkar gyllum.
Honum á háhest stillum,
- hver eftir skikk.
Minningar mœtar eigum,
mjöðinn hinn dýra teygum.
Krýnum þá sigursveigum,
sem vinna til.
Þórberg og Steinþór styðjum;
stafar af þessum iðjum
heill, - og þess heitt við biðjum!
- Hér verða skil.
Mér finnst fara vel á því að láta þennan dægurljóðaþátt bera nokkum
svip af Þórbergi ffá Hala. Ekki vegna þess að ég sé hræddur
um að hann gleymist. Hann á áreiðanlega eftir að lifa í vitund
þjóðarinnar lengi. Vil þó minna á, að allt á sín endamörk.
Þórbergur var nokkurt ástaskáld, þó að hann verði ekki
nafnkenndastur vegna þess sem skáld og rithöfundur. Hér fer á
eftir Ijóð er hann nefnir. Ég er aumingi.
Eg er mikið mœðugrey,
má því sáran gráta -
af því forðum ungri mey
unni ég framúr máta.
Aldrei sé aftur þá,
sem unni' ég í bernskuhögum.
Bakvið fjöllin blá og há
bíður hún öllum dögum.
Ef ég kœmist eitthvert sinn
yfir fjallasalinn,
svifi ég til þín, svanni minn,
með sólskin niðrí dalinn.
En efég kemst nú ekki fet,
elskulega Stína,
eg skal éta eins og ket
endurminning þína.
Annað ástarljóð eftir Þórberg leyfi ég mér að birta hér.
Það ber einkenni hans. Þórbergi var í mun að koma mönnum
á óvart. Athugasemdir hans hittu í mark. Hér er ljóð hans:
Munarljóð III
Eg elskaði forðum yngismey,
svo undraföla' á kinn,
og hún kvaðst œtla' að eiga mig,
eina geislann sinn.
En þá kom trúfifl sunnanmeð sjó
og sagði: Gœttu þín,
því höggormar og Jjandafans
þig fifla, góða mín.
Hún fann það brátt, hin föla mær,
að fjandinn bjó í mér.
Með heimskum ieirhaus lagðist hún
og lifði guði og sér.
Og þar sem Þórbergur var einn af fremstu boðberum tungumálsins
esperanto hérlendis, fínnst mér ekki rangt að staðið að birta
eitt erindi á esperanto hér, þýðingu á ljóði, eftir Steingrím
Thorsteinsson (1831-1913) og ber yfirskriftina
Svanasöngur á heiði.
Eg reið um sumaraftan einn
á eyðilegri heiði.
Þá styttist leiðin löng og ströng,
því Ijúfan heyrði ég svanasöng,
já, svanasöng á heiði.
Sigurðar Kristófer Pétursson, sjúklingur á Holdsveikraspítalanum
í Laugamesi (1882-1925) þýddi þetta erindi þannig á
esperanto:
Mi rajdis so/a je vesper'
en tre dezerta stepo.
L 'enua voj' ne tedis, zar
min carmis kanto del' cignar'
la cigna kant' en stepo.
Orðalisti: rajdi (ríða á hesti); sola (einn, einmana); vespero
(kvöld); dezerto (eyðimörk); stepo (steppa); enui (þykja e-ð
leiðinlegt), vojo (leið); tedi (leiðast); carmi (heilla); kanto
(söngur); cigno (svanur).
Ég hef verið esperantisti í meira en sex áratugi. Það hefur
veitt mér mikla lífsfyllingu á langri ævi. Ef einhver lesenda
minna skyldi fá áhuga á þessu merkilega tungumáli við lestur
þessa þáttar, gleddi það mig. Með kveðju. Saluton!
Auðunn Bragi Sveinsson.
Hjarðarhaga 28, 107 Reykjavik
audbras@simnet. is
Heima er bezt 519