SÍBS blaðið - 01.06.2023, Blaðsíða 9

9
2. tbl. 2023
konur vilja ekki eða þurfa ekki að nota hormóna. Aðrar segja
hormóna hafa bjargað lífi sínu. Eins og með annað er þetta afar
einstaklingsbundið og hver kona ætti að hafa rétt á ítarlegri
fræðslu um ávinning og áhættu hormónauppbótarmeðferðar
svo hún geti tekið upplýst val. Frá árinu 2002 ríkti mikill ótti
um notkun hormónauppbótarmeðferðar í kjölfar birtingar á
stórri rannsókn sem sýndi fram á auknar líkur á brjóstakrabba-
meini og hjarta- og æðasjúkdómum meðal kvenna sem notuðu
hormónauppbótarmeðferð. Milljónir kvenna hættu á horm-
ónum og óttinn blundaði bæði í konum og læknum næstu tvo
áratugi. Í dag er hormónauppbótarmeðferð ekki einungis talin
minna skaðleg en áður var haldið, heldur getur hún haft heilsu-
bætandi áhrif fyrir framtíðarheilsu og vinnur til að mynda gegn
beinþynningu og verndar gegn hjarta- og æðasjúkdómum.
Það getur skipt máli hvernig hormónameðferð er valin. Í
dag er vinsælt að nota meðferð sem inniheldur hormóna sem
líkjast eigin hormónum líkamans, svokallaða „body identical“
hormónameðferð. Þá er estrógen notað um húð með geli eða
plástri og svokallað míkróníserað prógesterón tekið inn sem
hylki að kvöldi. Þessi hormónameðferð eykur ekki líkur á
hjarta- og æðasjúkdómum og hætta á brjóstakrabbameini er
ekki aukin á fyrstu 5 árum notkunar. Einnig má nota horm-
ónalykkjuna sem inniheldur prógesterón ásamt því að nota
estrógen í formi pillu, plásturs eða gels. Hormónalykkjan býr
yfir þeim kosti að virka einnig sem getnaðarvörn auk þess
sem hún dregur verulega úr miklum tíðablæðingum. Konur
sem upplifa litla eða enga kynlöngun þrátt fyrir meðferð með
estrógeni og prógesteróni gætu haft gagn af því að bæta við
meðferð með testósteróni.
Svefn
Svefntruflanir eru algengar á breytingaskeiði og geta haft
neikvæð áhrif á heilsu og daglegt líf. Grunnatriði að góðum
svefni er að temja sér góðar svefnvenjur og reglulega svefn-
rútínu. Hugræn atferlismeðferð (HAM) er áhrifarík leið við
langvarandi svefnvanda og ætti að vera fyrsta val samkvæmt
Alþjóða heilbrigðismálastofnunni (WHO). Svefnlyf ættu alltaf
að vera skammtíma úrræði. Hormónauppbótarmeðferð getur
bætt svefn kvenna á breytingaskeiði þar sem lækkun kyn-
hormóna hefur oft neikvæð áhrif á svefn. Ekki má gleyma að
útiloka aðrar orsakir svefnvanda eins og kæfisvefn, andlega
vanlíðan og langvinna verki.
Streituminnkun
Á breytingaskeiði geta konur orðið viðkvæmari fyrir álagi og
streituþröskuldurinn lækkað. Virkar og öflugar konur geta
fundið vanmátt því þær valda ekki eins miklu og áður og það
getur haft áhrif á sjálfsmyndina. Einkenni kulnunar eru algeng
á þessu lífsskeið. Því er mikilvægt að vera meðvituð um eigin
líkama og líðan og finna leiðir til að hægja á streitukerfinu og
hlúa að sér. Hver kona þarf að finna sína leið, hvort sem það
er öndun, núvitund, jóga, að vera í náttúrunni, stunda sjóböð
eða bara eitthvað allt annað. Jafnvægi milli anna og hvíldar
skiptir miklu og nauðsynlegt getur reynst að forgangsraða
verkefnum lífsins.
Hormónauppbótarmeðferð
Hormónauppbótarmeðferð er mest rannsakaða meðferðin og
sú áhrifaríkasta við einkennum breytingaskeiðsins. Sumar
Fáðu góðar vörur á góðu verði
og láttu gott af þér leiða – þá vinna allir!
Múlalundur | Vinnustofa SÍBS
Reykjalundur | 270 Mosfellsbær
Sími 562 8500
www.mulalundur.is
Möppur
Úrval af möppum í öllum
stærðum og gerðum
Handavinna
Við getum pakkað, brotið,
merkt og ýmislegt annað
Allt fyrir skrifstofuna
Ritföng, pappír og aðrar
skrifstofuvörur
Kíktu á heimasíðu múlalundar – www.mulalundur.is
Þú pantar og við sendum til þín hvert á land sem er
Pappírspokar
Með og án áletrunar –
margar stærðir og litir