Læknablaðið - 01.03.2023, Blaðsíða 30

146 L ÆKNABL AÐIÐ 2023/109
F R É T T I R
Auka sjálfstraust við
sitjandi fæðingar
Danskur fæðingarlæknir hefur síðustu mánuði kennt íslenskum
fæðingarlæknum og ljósmæðrum réttu handtökin þegar börn fæðast
sitjandi. „Standandi fæðingar eru lykillinn að betri árangri,“
segir Kamilla Gerhard Nielsen
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
„Hræðsla okkar heilbrigðisstarfsfólks
leiddi af sér að konur fóru frekar í
keisara en að ganga í gegnum fæðingu
sitjandi barns. Nú þegar okkur líður vel
með sitjandi fæðingar tel ég að konum
muni á endanum einnig líða þannig,“
segir Kamilla Gerhard Nielsen, danskur
fæðingarlæknir sem hefur síðustu 6
mánuði verið hér á landi og kennt réttu
handtökin. Hún hefur kennt víða um
lönd.
55 fæðingarlæknar og ljósmæður frá
Landspítala sátu námskeið hennar nú í
febrúar í húsakynnum Læknafélagsins.
Hinn helmingur deildarinnar hitti hana
á samskonar námskeiði í nóvember. Þá
hefur hún einnig kennt á Akranesi og
Suðurnesjum. Hún segir að á Landspítala
hafi þurft að kalla út þau sem bjuggu yfir
reynslu af sitjandi fæðingum sérstaklega,
væru þau ekki á vakt, en nú eftir nám-
skeiðið eigi öll að geta sinnt því starfi.
„Við kennum hvernig betur gengur
þegar konur annaðhvort standa eða eru
á fjórum fótum í fæðingu í stað þess að
liggja á bakinu,“ segir Nielsen. Sagt er frá
því í danska læknablaðinu, Ugeskrift for
læger, að árið 2016 hafi hún komið heim
frá Nýja-Sjálandi með boðskapinn um
standandi fæðingar þegar börnin sitja,
hún sé frumkvöðull. „Þannig vinnur
þyngdarlögmálið með þeim.“
Við Læknablaðið segir hún mikilvægt
að barnið komi í gegnum fæðingarveg-
inn á 5 mínútum. „Hér áður var jafnvel
beðið eftir næsta rembingi en þar sem
naflastrengurinn klemmist þegar barnið
leggst saman er betra að bíða ekki,“ segir
Nielsen sem rekur stofuna Obstetriwise í
Danmörku þar sem markmiðið er að lág-
marka inngrip við fæðingar.
Nielsen segir vandkvæði verða í einni
af 1000 hefðbundnum fæðingum en um
2-3 af 1000 við sitjandi. Hins vegar séu
vísbendingar um að þau séu ekki fleiri ef
konurnar standi. „En við eigum enn eftir
að fá staðfestingu á þeirri tilfinningu
okkar.“
Hún segir að á gömlu deildinni sem
hún starfaði á í Danmörku ákveði nú 80%
þeirra kvenna sem sjái fram á sitjandi
fæðingu barna sinna að fæða í stað þess
að fara í keisaraskurð. Það hafi 60% gert
áður en aðferðinni var breytt. „En við
sjáum líka að rembingstíminn er almennt
styttri við sitjandi fæðingu en þegar
hausinn kemur á undan. Konur lýsa
einnig minni sársauka því rasskinnar
litlu skinnanna eru mýkri en hausinn.“
En er munur á dönskum og íslensk-
um konum þegar kemur að fæðingum?
„Nei,“ segir hún. „En ég get þó sagt að
mér finnast íslensku konurnar hugsan-
lega sýna aðeins meira sjálfstraust þegar
kemur að náttúrulegu ferli fæðinga. Þær
eru kannski aðeins meiri víkingar í sér,“
segir hún í léttum tóni. Báðar þjóðir búi
við mikla þekkingu ljósmæðra.
„Ég hef farið víða og kennt fæðingar-
tækni og séð margt. Við norrænar konur
stöndum vel, þar sem sérhæfingin er
mikil. Til dæmis eru engar sérhæfðar
ljósmæður í Indlandi og fjölda suður-
amer ískra landa.“
Nielsen mun nú verða til taks fyrir
íslenskt heilbrigðisstarfsfólk á meðan það
nær tökum á tækninni.
Kamilla Gerhard Nielsen og Svanlaug Arnardóttir á nám-
skeiði um fæðingar sitjandi barna. Þær unnu náið saman í
Danmörku og kenndu námskeiðið saman. Það munu þær
einnig gera í október næstkomandi og verður viðfangsefnið
þá ótti í fæðingum, segir Kamilla. Mynd/Védís