Upp í vindinn - 01.05.2004, Blaðsíða 44

...upp í vindinn
Mynd 2. í forgrunni er hid glæsilega líparítfjall Syðri Háganga og handan þess sést lónstæöi Há-
göngulóns áður en stíflan var reist. í baksýn sést Bárðarbunga og Köldukvíslarjökull sem sígur niður
á svarta eyðimörkina. Yfir lónstæðið sést norður Vonarskarð tii Trölladyngju og Dyngjufjalla. Ljósm.
Emil Þór.
að ræða blávatn eða jökulvatn, eins og sést
til dæmis er blár himinn speglast í hinu nýja
Hágöngulóni, sunnan Vonarskarðs, (sjá
mynd 3). Þá hafa margir orð á því að
skemmtilegra sé að fara norðurhluta
Kjalvegar eftir að Blöndulón varð til, sjá
mynd 4.
Almennt eru eldri stíflulónin hér á landi
tært vatn með grónum bökkum í fallegu um-
hverfi, sem fáir vilja að hverfi, t.d. Elliðavatn,
Árbæjarlón í Elliðaárdal, Úlfljótsvatn ofan
Ljósafossvirkjunar, Stífluvatn ofan Skeiðs-
fossvirkjunar (mynd 5), Smyrlulón ofan
Smyrlabjargaárvirkjunar í Austur Skaftafells-
sýslu. Stíflulónin í jökulánum eru yngri og í
flestum tilfellum hefur ekki enn náð að myn-
dast áberandi gróðurræma við hæsta vatns-
borð, nema helst við lónin í Kvíslaveitu (sjá
mynd 8) sem orðin eru yfir 20 ára gömul.
Sem dæmi um tær og falleg stífluvötn má
nefna Elliðavatn og lónið ofan Árbæjarstíflu í
Elliðaárdal, en á því er mikið fuglalíf í ótrú-
lega góðum tengslum við þéttbýlið í Árbaej-
arhverfi, sem nær niður á vatnsbakkann. Þá
virðist Elliðavatn vera aðalaðdráttaraflið fyrir
þá sem eru nú að setjast að í nýjum íbúðar-
hverfum við vatnið. Sjá myndir 6 og 7.
Annað fallegt stíflulón sem fáir hafa séð
er Smyrlulón í Austur Skaftafellssýslu. Þar
er lítil virkjun (um 1 MW) í eigu Rarik sem
mætti vera til sýnis fyrir ferðamenn, með
sögulegum og tæknilegum upplýsingum um
áhrifin af rafvæðingu dreifbýlisins og hvern-
ig rýrnun Skálafellsjökuls olli því að jökul-
vatn hætti að renna til Smyrlu á 6. áratug
20. aldar og áin breyttist í bergvatnsá.
Einnig mætti gera göngufæra leið frá stöðv-
arhúsinu og upp á brún, þaðan sem fallegt
útsýni er yfir lónið, sveitina og ströndina.
4. Gullgæsin Þjórsá
Vatnasvið Þjórsár og þveráa hennar er
orkumesta vatnasvið landsins og er þegar
komið langt í nýtingu. í marga áratugi hafa
legið fýrir hugmyndir um ýmsar leiðir til að
nýta nær allt vatnsafl á vatnasviðinu og nú
bendir ýmislegt til þess að með mögulegum
stækkunum álveranna á SV-horninu aukist
raforkuþörfin um sem samsvarar rúmlega
öllu því afli sem eftir er ónýtt á vatnasviði
Þjórsár. Hér er átt við seinni áfanga stækk-
unar Norðuráls á Grundartanga (sjá mynd
VOTTORÐ FYRIR BURÐARVIRKISMÆLINGAR
CELETTE
Fullkomnusfu grindarréttinga- og
mælitæki sem völ er á hér á landi
Flugumýri 20
270 Mosfellsbæ
Sími: 566 8200-566 8201
Fax: 566 8202
Netfang: nybil@centrum.is
A vinnubrögðum vorum sést
að vel er hönnuð iðjan
og nýja tækni nýtir best
Nýja Bílasmiðjan
HÝM |
BÚASmÐJAN HF
BILAMALUN • RETTINGAR • BILAMALUN • RETTINGAR
RT5
VERKFRÆÐISTOFA
Grensásvegur 3
108 Reykjavík
Sími 520 9900
Fax 520 9901
www.rts.is
44