Upp í vindinn - 01.05.2004, Blaðsíða 47

...upp í vindinn
hönnun 1976 til þeirrar tillögu er fór í um-
hverfismat árið 2000, en það er tilhögun 4
lengst til hægri, eftir að búið var að fella nið-
ur Eyjabakkalón og slá saman Fljótsdals- og
Kárahnjukavirkjunum í eina virkjun. Á mynd
11 sést tilhögun 3 úr mynd 9, sem var efst
á baugi ca. 1990-2000, en þá voru virkj-
anirnar tvær enn aðskildar og hvor með sitt
miðlunarlón, Eyjabakkalón og Hálslón. Um-
hverfisráðherra, í lokaúrskurði sínum um
umhverfismat Kárahnjúkavirkjunar í árslok
2001, felldi niður nokkrar veituhugmyndir,
sem sjást á mynd 11; eystri hluta Hrauna-
veitu (neðst t.h.), Grjótár-, Hölknár- og Laug-
arárveitur (norðan Snæfells) ásamt Bessa-
staðaárveitu um Gilsárvötn (efst t.h.), en
þetta samsvarar fjórum Lagarfossvirkjunum.
Við þetta féllu niður nokkur veitulón, svo
endanlegt lónaflatarmál Kárahnjúkavirkjunar
er eitthvað minna en 67 km2, eins og súla 4
á mynd 9 sýnir. Sjálft Hálslón er 57 km2.
Miðaó við land sem fer undir vatn hefur nú-
verandi tilhögun Kárahnjúkavirkjunar minnst
umhverfisáhrif af þeim tilhögunum sem
kannaðar hafa verið á undanförnum áratug-
um. Á mynd 12 sést endanlega útgáfa þess-
arar langstærstu virkjunar íslands.
7. Áhrif einnar stórrar virkjunar, eða
6-8 minni virkjana
Nokkuð hefur verið rætt um að í Ramma-
áætlun ríkisstjórnarinnar í orkumálum kem-
ur fram aó mest umhverfisáhrif eru frá
Kárahnjúkavirkjun og hugmynd aó virkjun
Jökulsár á Fjöllum með því að veita efsta
hluta árinnar ásamt Kreppu austur í Jökul-
dal og þaðan til Fljótsdals (Verkefnisstjórn
rammaáætlunar, 2003). Þarna er hins veg-
ar ekki tekið tillit til þess að þetta eru tvær
langstærstu virkjanahugmyndir landsins,
sem hvor um sig getur framleitt 4-5000
GWst á ári, með yfir 600 MW afli.
Ef átt hefði að útvega 650 MW afl tii
álvers á Reyðarfirði og ekki hefði mátt virkja
við Kárahnjúka eða nýta Jökulsá á Fjöllum,
þá hefði dæmið e.t.v. litið svona út: Jarð-
gufuvirkjanir við Þeistareyki (80 MW),
Fremri námur (80 MW), Bjarnarflag (80
MW), Hágöngur (80 MW) og stækkun í
Kröflu (60 MW). Við þetta gæti bæst vatns-
afl frá Skjálfandafljóti (100 MW) og Eystri
Jökulsá í Skagafirði (180 MW). Alls 7 virkj-
Mynd 5. Stífluvatn í Fljótum, horft til austurs. í baksýn sést til Ólafsfjaröar. T.v. sést Skeiðsfoss-
virkjun og hið stóra berghlaup sem fyrir þúsundum ára stíflaði upp stöðuvatn sem síðar ræsti sig
fram. Byggðin ofan berghlaupsins ber nafnið “Stífla". Setlög er mynduðust á botni stöðuvatnsins
skópu sléttlendi sem fór undir vatn er stífla Skeiðsfossvirkjunar var reist í Heimsstyrjöldinni síðari.
Ljósm. Oddur Sigurðsson.
Mynd 6. Elliðavatn, horft til norðurs. Elliðavatnsstíflan var reist seint á 3ja áratug 20. aldar. Við það
varð til náttúruperlan Elliðavatn. Fyrir voru á lónstæðinu tvö stöðuvötn; Vatnsvatn til hægri á mynd-
inni og Vatnsendavatn, til vinstri. Fjarlægari hluti vatnsins þekur frægar engjar stórbýlisins Elliða-
vatns. í vatninu er mikil veiði og mikið fuglalíf. Fáir vilja snúa til baka og fjarlægja stífluna. Ljósm.
Oddur Sigurðsson.
Viftur og rafmagns- og vatnshltablásarar
VentAxia NQV/EIMCO J
O Gluggaviftur o lönaðarviftur o Vatnshitablásarar o Röraviftur
O Veggviftur oLoftspaðar O Miðflóttaaflsblásarar o Rafmagns-
O Þakviftur o Borðviftur O Vélarúmsblásarar hifablásarar
A/7FÁLKINN
^TT-rrm Þekking Reynsla Þjónusta l
Sudurlandsbraut 8 • 108 Reykjavík • Sími: 540 7000 i
Fax: 540 7001 • www.falkinn.is
Veitum tæknilega ráðgjöf við val á loftræstiviftum og blásurum
- Það borgar sig að nota það besta
47