Voröld - 01.11.1948, Blaðsíða 2

Voröld

ið um skeið, þegar Alþýðu-
blaðið kastaðí stærri
sprengju- Var það frásögn af
því, hvernig kommúnista-
stjórn Alþýðusambandsins
hafði síðastliðinn vetur beðið
ITF (Alþjóðasamband flutn-
ingaverkamanna) að stöðva
íslenzk skip í brezkum .höfn-
um, ef ,til verkfalls kæmi á
íslandi- Laug Björn Bjarna-
ison, ritari sambandsins, upp
vinnudeilu hjá sjómönnum í
Vestmannaeyjum, til að rétt
læta liðsbónina í augum ITF,
en saup síðar af því seyðið,
er sjómenn í Vestmannaeyj-
um kolfelldu kommúnisla í
félagi sinu. Þegar þessi or-
usta hafði staðið yfir í tæpa
viku með heilisíðu fyrirsögn-
um daglega í Þjóðviljanum
og Alþýðublaðinu var kosn-
irgabaráttan farin að vekja
mikia og vaxandi athygli.
Daginn, sem fyrsiu kosn-
ingarnar fóru fram, sprakk
stórsprengja Þjóðviljans.
Skýrði hann frá því, að ríkis-
stjórnin hefði áformað að
lækka gengi krónunnar, þeg-
ar ,,afturhaldsöflin“ hefðu
náð Alþýðusambandinu á
sitt vald. Alþýðublaðið gaf
þegar út fregnmiða, þar sem
Stefán Jóhann harðneitaði
þessari frétt og var sú neilun
endurtekin í opinberri til-
kynningu frá ríkisstjórn-
inni nokkru síðar.
Úrslit kosninganna
Kommúnistar höfðu kom-
ið því svo fyrir, að kosið
skyldi strax fyrstu dagana í
þeim félögum, sem þeir voru
öruggastir um. Þcir fcngu 32
fu.Hfrfm i Dagsbrún, cnda
hafa þeii' hreinsað svo gcr-
samlega til i þvi íelagi, að
mótstaða gegn þeim er álika
mikil og stjórnarandstaða í
Búlgaríu. Fyrstu tvo dagana
2
fengu kommúnistar því þeg-
ar mikið forskot í kosning-
unni, enda þótt strax væri
ljóst, að andstaða gegn þeim
var magnaðri en nokkru sinni
fyrr- Á Akureyri fengu þeir
fjóra fulltrúa með aðeins 11
atkv. mun. (Meirihlutinn
fær alla fulltrúana, þar sem
lisfiakosning fer framj- Á
Siglufirði, einu af höfuðvígj-
um þeirra í landinu, fengu
þeir 6 fuðltrúa með aðeins
29 atkvæða meirihluta.
Nú' þótti mörgum sækja í
sarna horfið og áður, og
fannst hin harða kosninga-
barátta, sem menn höfðu
undir lokin fylgzt með af at-
hygli, ekki ætla að breyta
neinu. En Alþýðublaðið var
furðu rólegt, skýrði frá ósigr-
unum eins og þeir voru, en
gleymdi aldr.ei að geta þess,
hversu mörg félög ættu eftjr
að kjósa.
Dagar liðu nú án stórtíð-
j.nda, þóil baráttunni væri
haldið áfram á báð.a bóga.
Lögl.eg ósk 158 manna í Hlíf
í Hafnarfirði um allsherjar-
kosningu var að engu höfð,
og héldu kommúnistar öllum
fulltrúum nema einum í
fundarkosningu- sem lýðræð-
issi.nnar telja ógilda. Ýmis
konar brögð, sem kommúnist
ar höfðu í frammi á Siglu-
firði, Akureyri, Akranesi,
Sclfcssi og i Reykjavík
sýndu, að þeir létu einskis
óíreistað til að lialda völdum
sínum, erda er það alkunna,
að þei.r lala tilganginn helga
meðalið, þegar átt er við
pólitíska fjandmenn. Þessi
framkoma þeirra hafði þó sín
áhrif á kosningurmar, kjör-
sókn varð meiri, og vegur
þeirra minnkaði að vonum
við shkt framferði.
Nú bárust fleiri og fleíri
fregnir af kosningu fulltrúa
um land allt, og minnkaði
bilið milli kommúnista og'
lýðræðissinna stöðugt. Um
helgina 26.—27- september
unru lýðræðissinnar svo
stórfellda sigra og var for-
skot kommúnista nú að
hverfa með öllu- Síðustu vik-
urnar, sem kosið vair, fengu
þeir ekki nema örfáa full-
trúa, en lýðræðissinnar bættu
við sig í stórum stíl. Lauk
kosningunni svo, að lýðræðis-
sinnar hafa 137 fullrúa,
kommúnistar 99, 5 eru taldir
óvissir, en kosningin í Hlíf
er ekki talin með, þar eð hún
er skoðuð ólögleg. Höfðu
kommúristar því tapað 44
fulltrúum, sem þeir áður
höfðu, en unnið aðeins 3
»iýja.
Um hvað var bariil!
Það, sem urn var barizt í
þessum kosningum, va.r
fyrst og frem.st, kommúnis-
min.n. Þjóðinni er rú betur
ljóst en nokkru sinni, hvers
eðlis hann er og hvert hann
slefrir, og var því um að
velja, hvorl kommúnistar
skyldu áfram stjórna íslenzk-
um ia.lþýðusamtökum. Þá
mun hið pólitíska verkfails-
brölt kommúnisla i fyrra-
sumar hafa haft mikil áhrif,
en þjóðin er það þroskuð, að
hún skitu.r hver.t alriði vinnu-
friður er í núverandi baráttu
þjóðarbúsirs, og henni er
ekki um pólitísk verkföll. Þá
hefur viðreisn Alþýðuflokks-
ins án efa átt mikinn þátt í
sigrinum- Sú minnimáítar-
kennd, sem hefur legið* eins
og mara á flokknum og fylg -
ismönnum hans síðan klofn-
ingurinu inikli varö 1938,
byrjiaði að hverfa í kosning-
unum 1946 og virðíst nú horí-
in með öllu.
Það er nýtt fyrirbæri 1 ís-
lenzku stjórnmálahfi og
VORÖLD