Helsingjar - 01.07.1943, Qupperneq 22

4
Helsingjar
þeirra voru kenndir við bæinn Knidos í Litlu-Asíu og eyna
Kos. — í ritum Hiopokratesar frá Kos (um 400 f. Kr. b.)
er ágæt lýsing á lungnaberklum, og eru þeir ekki taldir
sjaldgæfir. Telur hann líklegt, að sjúkdómurinn sé arfgeng-
ur, en jafnframt bendir hann á ýmis atriði, sem styrki þá
skoðun, að hann sé smitandi. Sagt er einnig, að flestir sjúkl-
inganna deyi á 18—35 ára aldri. — Læknarnir frá Kos
töldu batahorfur mjög litlar og sögðu sem svo, að langoftast
höfnuðu sjúklingarnir í gröfinni. Aftur á móti voru lækn-
arnir frá Knidos mun bjartsýnni og sögðu meðal annars:
Sjúklingunum getur batnað, et þeir eru undir læknishendi
írá byrjun. Er það eftirtektarvert, að þessum fornu læknum
var það ljóst, hversu nauðsynlegt er að taka sjúkdóminn til
meðferðar eins fljótt og unnt er.
Celsus, Aretajos og Galenus, sem voru frægustu læknarn-
ir í Rómaveldi hinu forna á fyrstu tveim öldum kristninn-
ar, lýsa allir lungnaberklum í ritum sínum og fara líkum
orðum um þá og hinir grísku stéttarbræður þeirra. —
Sumir sagnfræðingar telja líklegt, að fornaldarlæknar
hafi jafnvel þekkt berklaveiki í nautgripum, en hvað sem
um það kann að vera, þekktu þeir lungnaberkla í mönnum
l'urðanlega vel, þótt myrkur miðaldanna legðist síðar yfir
þessi fornu vísindi eins og mara og héldi þeim í skugganum
um langan aldur.
Það er ekki unnt að segja með neinni vissu, hvar á jörð-
unni berklaveikin hafi átt upptök sín eða eftir hvaða leið-
um hún hafi borizt til og breiðzt út um heiminn. Þó er ekki
ólíklega til getið, að hún hafi, eins og margt annað, borizt
með straumi menningarinnar frá Austurlöndum vestur eft-
ir. Þess má geta, að frumbyggjar Ameríku, Afríku og Suður-
hafseyja virðast hafa verið ósýktir af berklum allt þar til er
þeir fóru að hafa kynni af erlendum þjóðum Irá fjarlægum
löndum. Síðan hafa frumbyggjar þessir fengið berklaveik-
ina í kaupbæti með því menningar-snarli, sem upp á þá
hefur verið troðið, á sama hátt og verið hefur um bólusótt,
samræðissjúkdóma, áfengisböl og annað slíkt.