Alþýðublaðið - 08.05.1926, Blaðsíða 2

2
ALEÝÐUBLAÐID
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla i Alþýðulnisinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ;
til kl. 7 síðd. |
Skrifstofa á sama stað opin kl. ;
9 '/2-—101/2 árd. og kl. 8 — 9 síðd. I
Slniar: 988 (afgreiðsian) og 1294 ;
(skrifstofan). |
Verðlag: Áskriflarverð kr. 1,00 á ;
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 >
liver nnn. eindálka. . ;
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan I
(i sama hús.i, sömu simar). ;
»-rrryvvvvTVTTYv*VTrTVVT'r'»»VT»»vTV»rv
Grimdarvitfirring
auðvaldsins.
[Sænskur blaðamaður, Egon A.
Lundquist að nafni, liefir verið
staddur um pessar mundir í borg-
inni Paísaic í New Jersey í Banda-
ríkjunum. Þá var hafið verkfall 1
klæðaverksmiðjum í prem borguin
fylkisins, Passaic, Clifton og Gar-
field. Þessar borgir eru næstum
samvaxnar í eina heild. Um verk-
fall [ictta hefir herra Lundquist ný-
1í ga ritað mjög átakanlega grein í
„Social-deir.okraten ‘ sænska. Hér f t
ú eftir þýðing á meginefni greinar-
lnnar. p. p. |
»
I.
Upphaf verkfallsins. Atvinnu-
rekendur sögðust lækka kaupið
um 10 af hundraði.
Ég hefi dvalist í Passaie í
nokkra daga. Ég get ekki sagt
frá því, sem ég hefi séð. Ö-
sköpin í stáliðnarverkfallinu í
Pittsburg, Gary og suður Chikago,
blóöbaíiiö við Pullmansverkfallið
i Chikago, sveltan og eymdin í
kolaverkfallinu í Pensylvaniu og
Vestur-Virginiu, hin opinbera fyr-
irskipun um að svelta slátrarana,
sein gerðu verkfaliið i sláturhús-
umim í Kansas City, grimdarverk
lögreglunnar á klæðskerunum, er
verkfallið geiðu í Newyork City,
og barnamisþyrmingin í gasiðn-
aðarverkíallinu í Mobiie, —= alt
þeíta er .barnaleikur í samanburði
við hermdarverkin, sem nú eru
aÖ gerast í þessum þrem borgum
.forsey-fyllusins.
Fyrir tíu vikum var verkafólk-
inu í klæðasmiðjunum í Passaic,
Clifton og Garfield tilkynt, að
kaup þess ætti að lækka um 10
af hundraði. Margir verkamenn-
irnir oru ólæsir. En [íeir hafa lært
að reikna í dollurum, þó ekki af
því, að þeir hafi liaft sto mikið
af þess háttar gæðum, heidur
vegna hins, að þá hefir alt af
vantað þau.
Þeir reiknuðu: Giítir menn, sem
liingað til hafa fengið 22 dollara
og 50 sent fyrir 52 tíma vinnuviku,
fá hér eftir 20 dollara og 25 sent.
Cifiar konur, sem haft hafa 15
dollara fyrir 50 stunda næíuivin iú
á viku, bera ná ár býtum 13
doliara og 59 sent. Ögiftir menri,
sem eru eldri en 17 ára, eiga
að fá 17 dollara og 50 sent, ógift
kvenfólk 12 dollara og 50. sent og
börn yngri en 17 ára eiga að fá
10 dollara.
Meðan verkafólkið reiknaði, kom
til Passaiq ungur lögfræðingur og
blaðamaður, er fyrir nokkrum ár-
um hafði þrælað baki brotnu í
„The Botany and Garifieid Wor-
stad Mills.“ Hann safnaði verka-
fólkinu saman tii götumóts og
skýrði fyrir því (á sjö tungumál-
um, því að fólkið hafði fluzt til
Jersey ár mörgum iöndum Norö-
urálfuniiar), að verksmiðjuskýrsl-
urnar sýndu, að árið 1924 liefðu
verksniiðjurnar haft-2 229 551) doll-
ara í hreinan ágóöa og heföu.
áthlutaö 5 dtMurum og 99 sentum
á forgangshlutabréf og 1 dollara
og 91 senti á önnur hlutabréf,
að fyrirtækið hefði aukið hluta-
bréfahöfuðstól sinn á Jiessu ári ár
4!) milljónum upp í 72 milljónir
'og að svo teldist til, að ágóðinn
á árinu 1925 væri 3 962 400 doll-
arar.
Tveim dögum síðar lögðu 13
þás. manns, karlar, konur og börn,
niður vinnu í verksmiðjunum.
Tveim dögum þar á eftir stóðu
aliar vélar aðgerðalausar i Pas-
saic og Garfield. Verkfalismenn-
irnir voru þá orðnir 17 000. Og
Iveim dögum eftir Jiað voru þeir
orðnir 19000. Og i dag (31. marz)
hefir 21 500 manns lagt niður
vinnu. Hingað til hafa að eins átta
menn gerst verkfallsbrjótar.
II.
Fæðingarstofnunum lokað fyrir
verkf allskonum og konuni peirra
manna, sem tekið hafa pátt i
verkfallinu.
Fyrstu vikuna fór alt frani með
friði og spekt. Verkamennirnir
suiigu og gengu kröfugöngui;.
Ncestu viku koni lögregluliðið.
Verkamenn héldu áfram að syngja
og ganga kröfugöngur. Lögreglan
réðst til atlögu. Verliamenn vörð-
ust eftir föngum. Lögreglustöðv-
hrnar i borgunum þremur voru
fyftar af verkamönnum, er settir
voru í fangelsi. Sjúkrahásin fylt-
ust af fólki, bæði körlum, kon-
um og börnum, sem hafði verið
lamið ti) óbóta með bareflum, fót-
umtroðið af hestum lögreglunnar
og sært með byssuskotum.
Kröfugangan hélt áfram. Lög-
reglan átbjó vatnsflóð í Passaic
til þess að binda enda á kröfu-
gönguna. Verkfallsfólkið buslaði í
vatninu og söng alþjóðasöng jafn-
aðai'manna á ýinsum tungumál-
um. Þá voru brunavagnarnir sótt-
ir, og óhenijuvatnsflóði var dembt
yfir kröfugöngufólkið. Börn
diukkiiuðu.
Lögregluiiðið fékk gassprengj-
ur frá Standard Oil. Verkfalls-
fólkið hlífði sér með stálhjálm-
um og gasgrimum. Þá kom hjálp
frá kerliðinu. Hriðskotabyssur
vovu .setiar upp á götuhornin.
Hermeniiirnir sundruðu kröfu-
göngui ni með byssuskeftunum.
l.ögreglan einskoröáði ná tiltekt-
ir sínar við blaðamanna- og ljós-
mynda-veiðar. Á einum degi eyði-
lagöi lögreglan Ijösmyndavélar,
sem námu 8 000 dollurum. Yf-
irvöld bæjanna hafa lokað fyrir
vatnið að íbáðum verkfallsmanna.
Lögreglan hefir og iokað fjölda
maívöruverzlana. Ástæðan er tal-
in sá, aö verzlanirnar hafi selt
'áfengi. 1 gær voru nokkrir bifreið-
arstjórar teknir fastir fyrir að hafa
fiutt brauö til verkfallsmanna.
Fæðiiigastofiiunum bæjanna
hefir verið lokað fyrir verkfalls-
konuin og konum þeirra manna,
sem tekið hafa Jiátt í verkfallinu.
Ljósmæðurnar hafa verið sviftar
ljósmæðraréttindum sínum. Her-
mennirnir skjóta í gríð og ergju.
í atlögunni á laugardaginn særð-
ust 5 hermenn, 8 lögregluþjón-
ar og 119 verkfallsmenn. Burg-
eisablöð Nevv York Citys krefj-
ast þess, að hinum göfuglyndu
hermönnum og lögregluþjónum sé
hjálpað til að takast ferð á hendur
til Washington, til þess aö Coo-
lidge forseti geti endurgoldið
þeim frammistöðuna með hand-
arbandi. Þess er krafist, að særðu
verkfallsniennirnir sæti hörðum
iangelsisrefsingum og s'éu að því
loknu fluttir burt ár landinu.